Leefomgeving

Een consortium van veertien partijen start dit jaar het Europese project Multiroofs, dat is gericht op het inzichtelijk maken van de potentie die daken bieden voor multifunctioneel gebruik. Nederland is goed vertegenwoordigd in het samenwerkingsverband, met onder andere Stichting Rooftop Revolution, TU Delft en MVRDV. Lees meer over Europees samenwerkingsproject voor multifunctioneel dakgebruik gestart

De Staat moet meer maatregelen nemen om de neerslag van stikstof op de natuur te beperken. Dat heeft de rechtbank in Den Haag geoordeeld in de stikstofzaak die milieuorganisatie Greenpeace had aangespannen tegen de Staat. Lees meer over Greenpeace wint zaak tegen Staat, rechter dwingt kabinet meer haast te maken met stikstofaanpak

In maart 2023 publiceerde het PBL de Ruimtelijke Verkenning 2023. De scenariostudie helpt beleidsmakers en belanghebbenden die aan het omgevingsbeleid en het verwante sectorale beleid in ons land werken om de toekomst van verstedelijking, circulaire economie, klimaatmitigatie, klimaatadaptatie en landelijk gebied te verkennen. Het PBL organiseert nu zelf geen activiteiten meer om het gebruik van de Ruimtelijke Verkenning te bevorderen, maar er blijkt nog wel steeds belangstelling voor te bestaan. Daarom is er nu een handreiking gemaakt, die je kan raadplegen als je zelf scenario’s wilt tentoonstellen of presenteren of zelf een gebruikersworkshop of praktijkgemeenschap wilt organiseren. Lees meer over Scenario’s voor visievorming in het omgevingsbeleid

Nederlandse steden worden de komende tien tot twintig jaar geconfronteerd met complexe uitdagingen op het gebied van veiligheid en leefbaarheid, veroorzaakt door zowel voorspelbare als onzekere factoren. Deze verkenning, uitgevoerd door HCSS in samenwerking met stedelijke gemeenten, analyseert hoe lange termijn trends zoals vergrijzing, migratie, klimaatverandering, technologisering en economische onzekerheid de stedelijke ontwikkeling beïnvloeden. Lees meer over Veilige stad: Uitdagingen voor hoogstedelijke gebieden in Nederlan

Peter Pelzer is sinds 1 januari hoogleraar Ruimtelijke Planning en Strategie aan de TU Delft. Ook verscheen onlangs een geactualiseerde versie van zijn stadsessay Verantwoordelijk voor de toekomst, waarin hij op zoek gaat naar een planologie voor de lange termijn. “Ik ben niet principieel tegen in een polder bouwen, maar besef wel dat je zo’n ingreep in de ruimte heel moeilijk terug kunt draaien.” Lees meer over “We moeten de lange termijn meer gaan voelen in gebiedsontwikkeling”

De City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ is vandaag na vijf jaar afgerond. Het belangrijkste resultaat: een community van publieke en private partijen, die hun data-werkwijze steeds meer op elkaar afstemmen. Concreet heeft dat bijgedragen aan het DMI-ecoysteem, generiek inzetbare instrumenten, opgeschaalde pilots, en een nieuw boek: 'Van slimme stad naar ecosysteem'. Lees meer over City Deal ‘Slimme Stad’ afgerond, dit heeft het opgeleverd

In 2025 worden Haagse versteende wijken fors groener. De gemeente gaat in wijken met weinig groen aan de slag met het planten van bomen, struiken en andere planten. Er wordt 15 duizend vierkante meter groen toegevoegd en honderden bomen geplant. Voor de uitvoering van het actieprogramma Klimaatadaptatie en Vergroenen Versteende Wijken is meer dan 3 miljoen euro gereserveerd. Lees meer over Den Haag gaat versteende wijken fors vergroenen

Hoe maken we het landelijk gebied klaar voor de toekomst? Dat is ingewikkeld, want er spelen veel verschillende opgaven en belangen. De nieuwe methode Levend Landschap helpt om belanghebbenden in een gebied door die complexiteit te gidsen. Met deze reflectieve aanpak kunnen zij samen acties bepalen voor een ‘levend’ landschap. Versterking van biodiversiteit is daar een belangrijke strategie bij. Lees meer over Van gebied naar Levend Landschap: samen het landelijk gebied toekomstbestendig maken

Bij gebiedsontwikkelingen gaat het in de regel om grotere plannen, met veel programma, tal van spelers en langere looptijden. Maar is de omvang het enige dat de impact van de projecten bepaalt? Een korte rondgang langs enkele ingediende plannen voor de rijksprijs Gouden Piramide laat zien dat ook kleinere ingrepen in buurten en dorpen een positief effect kunnen sorteren. Lees meer over Klein maar fijn, ook een compacte gebiedsontwikkeling kan waarde hebben

In 2021 had ongeveer 11 procent van de Nederlanders van 16 jaar en ouder die binnen 300 meter afstand van het spoor wonen, ernstige hinder van trillingen door treinen. Het gaat naar schatting om 126.500 mensen. Zij hebben last van irritatie, boosheid en onbehagen. ’s Nachts kunnen deze trillingen hun slaap ernstig verstoren (13 procent). Vooral de trillingen van goederentreinen veroorzaken hinder en slaapverstoring. Lees meer over Hinder en slaapverstoring door trillingen van treinen.

De Omgevingswet moest het voor burgers eenvoudiger maken te participeren bij ruimtelijke ontwikkelingen in hun buurt. Werkt dat in de prille praktijk ook zo? Jan Schrijver, als beleidsmaker betrokken bij de totstandkoming van de Omgevingswet, overziet de eerste ervaringen. Lees meer over Essay: Omgevingswet helpt burgers niet

Sweco en Hekkelman Advocaten geven in dit onderzoek inzicht in de omvang, oorzaken en effecten van lange doorlooptijden van de bezwaar- en beroepsfase in woningbouwontwikkelingen. Daarnaast is gezocht naar mogelijke oplossingsrichtingen. Het geeft handvatten voor vervolgstappen voor de verschillende betrokken partijen (Rijk, gemeenten, marktpartijen etc.) om het probleem te helpen verminderen. Het onderzoek is gepresenteerd bij de Staat van de Volkshuisvesting 2024. In het artikel zijn de belangrijkste bevindingen samengevat. Lees meer over Impact bezwaar- en beroepsprocedures op vertraging woningbouw

ROmagazine gaat in op de vraag hoe economie naast woningbouw weer een plek krijgt in het ruimtelijke ordeningsbeleid en wat regio's kunnen doen. En een interview met Meindert Stolk, gedeputeerde van Zuid-Holland, over de ruimtelijke-economische visie van de provincie. Verder artikelen over de Doetinchemse Omgevingskamer (borgt integrale behandeling van initiatieven), gemeentelijke warmtenetten, overstromingsbestendig bouwen, stedenbouwkundig ontwerpen met externe veiligheid. Lees meer over ROmagazine over ruimtelijk-economisch beleid

De Nationale Databank Flora en Fauna (NDFF) bevat ruim 200 miljoen gecontroleerde waarnemingen van plant- en diersoorten in Nederland. Vanaf 11 februari 2025 zijn deze natuurdata kosteloos te raadplegen. Hierdoor kan voortaan iedereen deze data inzien en gebruiken om de natuur beter te leren kennen, beschermen en beheren. Lees meer over Nationale Databank Flora en Fauna voortaan vrij toegankelijk voor iedereen

Hoe zorgen we ervoor dat groen volwaardig wordt meegenomen bij nieuwe uitbreidingslocaties? Anne-Mette Andersen heeft een oefenjaar achter de rug waarin ze met diverse partijen in de provincie Utrecht werkte aan concrete instrumenten, inclusief de financiering en bekostiging. Ze zet haar lessen en de ‘koppelkansen’ op een rij. Lees meer over Van kostenpost naar waardecreatie: groen als strategische troef

In grote steden staan speelplaatsen onder druk door de snelle groei en de hoge waarde van vierkante meters. Twee Rotterdamse architecten, Janna Bystrykh en Sanne van den Breemer, benadrukken het belang van speelplaatsen voor sociale cohesie en zien kansen voor groene, multifunctionele speelpleinen. In hun boek ‘Play!’ inventariseren ze 1.257 speelplekken en 6.300 speeltoestellen in Rotterdam. Lees meer over Maak speelplaatsen die bijdragen aan de sociale en groene kwaliteit van de stad

Stel je voor; een gemeente worstelt met het realiseren van (betaalbare) woningen, terwijl de provincie aandringt op natuurbehoud en het Rijk langskomt omdat zij een opgave heeft rond het realiseren van locaties voor militaire oefenterreinen en diezelfde gemeente daar wel geschikt voor acht. Het is een complex samenspel van belangen waar alle overheden in Nederland mee te maken hebben. Hoe krijgt regie in netwerken vorm en welke dilemma's duiken daarbij op? Aan de hand van een raamwerk met vier kernelementen van regie (wie regisseert, wie worden geregisseerd, waarvoor wordt geregisseerd én waarmee wordt geregisseerd) illustreren de onderzoekers in dit essay vier praktijkcasussen hoe regie in het fysiek domein vorm kan krijgen. Lees meer over Ruimte in regie

In opdracht van de bestuurlijke adviescommissie Regionale Economie en Cultuur is in de afgelopen periode gewerkt aan een position paper voor vrijetijdseconomie van de gezamenlijke provincies. Dit is gedaan aan de hand van door provincies uitgevoerde syntheses van relevante visies en beleid. Het VTN (vrijetijdsnetwerk) netwerkoverleg en IPO gaan de komende periode aan de slag met de uitwerking. Lees meer over Position paper en achtergronddocument recreatie en toerisme

In het kader van het onderzoeksprogramma Red&Blue gaf Deltacommissaris Co Verdaas onlangs zijn visie op het waterbeheer in Nederland, dat steeds meer onder een vergrootglas ligt. Nederland heeft veel te doen, of het nu de waterkwaliteit, de kwantiteit of de veiligheid betreft. Waarbij de grenzen van de technische maakbaarheid in zicht komen. Lees meer over Co Verdaas over het Deltaprogramma 2025: geef water de ruimte

Het omgevingsbeleid van de provincie Zuid-Holland is op allerlei onderdelen aangepast. Zo is het woonbeleid aangepast waardoor er meer sociale huurwoningen kunnen worden gerealiseerd. Ook zijn bedrijventerreinen beter beschermd en kunnen zij minder gemakkelijk worden omgezet naar een ander gebruik. Dit zijn slechts 2 voorbeelden van de vele wijzigingen die zijn doorgevoerd met de Herziening Omgevingsbeleid 2024. Lees meer over Zuid-Holland: Meer ruimte voor betaalbare woningen en bescherming van bedrijventerreinen