Amsterdam, inspelen op de toekomst

Stephen Hodes waarschuwt in het magazine ‘Amsterdam, inspelen op de toekomst’ voor drukte en disbalans in de Amsterdamse binnenstad als gevolg van de enorme toename van het toerisme. Zijn toon is kritisch en tegelijkertijd oplossingsgericht. Hij is bescheiden – verwacht geen pasklare oplossingen – maar heeft wel de ambitie om Amsterdam als gidsland voor andere Europese steden op de kaart te zetten.

Zoeken naar juiste balans

De infographics laten diepe indruk achter. In een tijd van economische malaise is toerisme opmerkelijk genoeg wereldwijd booming. Ook Amsterdam profiteert hiervan: een ‘nieuwe Gouden Eeuw’. Sinds het jaar 2000 is het aantal toeristen verdubbeld. Het aantal hotelkamers groeit de afgelopen vijf jaar jaarlijks met 7,5 procent. Airbnb spreidt zich als een inktvlek over de stad met inmiddels 10.000 verhuurders. De foto’s tonen soms afschuwwekkende beelden van feestvierende bezoekers in de stad. Ook de uitvergrote citaten ondersteunen het betoog van Hodes dat het nu echt tijd is om een juiste balans te zoeken tussen de economische belangen van de stad en die van de bewoners.

Laat bewoners profiteren van het toerisme

Hodes interviewt tien experts die werken in de toeristenbranche of beleid maken. De gekozen vorm van vraag-en- antwoord leest soms wat saai. De antwoorden bevestigen het beeld van Hodes: het toerisme in Amsterdam groeit sterk en niets doen is geen optie. De rode draad in de aangedragen oplossingen is het spreiden van bezoekers in tijd en ruimte. Opmerkelijk is dat Airbnb door een hotelier niet als een bedreiging wordt gezien. Het is een goede manier om de bewoners zelf te laten profiteren van toeristenindustrie, zo laat de eerste van elftal experts weten in een verhaal over Barcelona dat ook kampt met vergelijkbare spanningen.
De bijdragen zijn wisselend van inhoud. Zo zijn er in Venetië wel de nodige analyses gemaakt over de toeristen die de stad overspoelen, tot werkbare oplossingen heeft het nog niet geleid. Soms zijn de observaties wat uit de losse pols, zoals het kuddegedrag van Chinese toeristen die bij een bezoek aan Amsterdam makkelijk zijn te spreiden over de stad. Ook een voorstel voor een betaalmuur rond binnenstad – om zo de bezoekersstromen te reguleren – is leuk bedacht maar verre van reëel. Het betoog van architect Matthijs Bouw om fors te investeren in de openbare ruimte en ‘smart city technologie’ om zo de verkeersruimte efficiënter te maken, lijkt een experiment meer dan waard. Ook een pleidooi voor het loslaten van regels, bijvoorbeeld door de auto iets meer de ruimte te geven, verdient navolging. De stad moet niet al te voorspelbaar worden, zo is de mening van een van de experts. Rafelrandjes horen daar nu eenmaal bij.

Mythes en feiten van spreiden

Hodes zet de mythes en feiten van de veelgehoorde oplossing van ‘spreiden’ op een rij. Dat kan in tijd, bijvoorbeeld door de evenementen te spreiden over het jaar, en in ruimte, door de attracties ook in minder druk bezochte delen van de stad aan te bieden. Natuurlijk zijn er de nodige belemmeringen, toeristen laten zich nu eenmaal moeilijk leiden. Hodes erkent dat er niet één oplossing is om de spanning tussen bewoners en bezoekers te doen afnemen. Hij pleit voor een Deltaplan Toerisme en komt zelf met een lijst van tien actiepunten waaronder beter informeren, een slimmere marketing (kies de groepen die je wilt aantrekken), hotelquota ( regionaal reguleren!), slimmer inrichten van de openbare ruimte, spreiden van attracties (Amsterdam-Noord als kansrijk voorbeeld), handhaven en onderzoeken. Burgemeester Eberhardt van der Laan die het slotwoord krijgt, heeft daar niet zoveel aan toe te voegen. Zijn wakende rol over het erfgoed van een “open, internationale en inclusieve stad” verdient wel navolging. Hodes is nog niet klaar met zijn werk. Hij hoopt op veel reacties om zo een tweede magazine te vullen.