De beweegvriendelijke stad

Bewegen staat hoog op de agenda bij de gemeente Amsterdam. Bewegen is voor iedereen belangrijk, maar mensen doen het te weinig. Het boek ‘De beweegvriendelijke stad’ is daarom in opdracht van de gemeente Amsterdam gemaakt om een overzicht te geven van de interventies die denkbaar zijn om bewoners te stimuleren meer te bewegen. Het is een inspirerend boek geworden. De opzet van het boek is aan de hand van de thema’s die Amsterdam heeft geformuleerd: fietsen & lopen, sport en spel & ontspanning. Per thema geven de auteurs een algemene introductie met vervolgens de ambities, zoals Amsterdam die heeft geformuleerd.

Verschillende blikken

Elk thema is voorzien van een aantal essays, geschreven vanuit een aantal verschillende blikken, zoals die van ontwerpers, psychologen en wetenschappers. Vervolgens is per ambitie een aantal ontwerptools gegevens die zijn aangegeven op een enigszins schematische manier, maar waarin de verschillende stedelijke contexten duidelijk herkenbaar zijn. Hierbij is gebruik gemaakt van zes verschillende stadsfragmenten: de historische pandenstad, de 20e-eeuwse gordel, tuindorpen, naoorlogse wijken uit het Algemeen Uitbreidingsplan, recente stadsuitbreidingen, werkmilieus en binnenstedelijke verdichtingslocaties. De context is hiermee wel duidelijk Amsterdams, maar het is heel goed te gebruiken voor andere steden of dorpen.

Grote structuren, kleine ingrepen

De auteurs van Urhahn stedebouw & strategie laten namelijk zien dat de mogelijkheden voor het bevorderen van de gezondheid op veel verschillende manieren kan. Het gaat over het nadenken van de grote structuren (zoals de verbindingen tussen wijken in de stad, in het boek benoemd als ‘Verbonden stedelijke kernen’), maar ook over hele kleine ingrepen (hoe richt je een straat in). Het biedt concrete handvatten hoe je het bewegen meer kan stimuleren. Ze maken daarbij duidelijk onderscheid tussen ontwerptools op het gebied van de kleine schaal (small: plek, straat of blok), middelgrote schaal (medium: buurt of wijk) en grote schaal (large: stad of regio).

Scherpe analyse

De essays kunnen een behoorlijk andere blik op zaken geven. Bijvoorbeeld de mogelijkheden voor andere vormen van vervoer tussen steden, met als conclusie dat de fiets sneller is tussen Haarlem en Amsterdam dan auto of trein. Maar ook een scherpe analyse van maatschappelijke trends. Zoals de constatering dat sport in het verleden steeds meer de stad uit werd gedrukt (sportvelden aan de rand van de stad), en er nu meer aandacht voor is. De stad is een sportschool, waarbij er ook op een kleinschaliger manier naar de stad gekeken moet worden. Per essay is tot slot meteen aangegeven hoe de verschillende ontwerptools aan het essay relateren. Dat maakt het boek uitstekend om in te bladeren, terwijl het wel gestructureerd is toe te passen.

Inspiratie

De beweegvriendelijke stad wil terecht geen normen en richtlijnen geven voor een ontwerp. Een ontwerp wordt immers pas een succes als vanuit verschillende disciplines wordt gekeken en door de omgeving erbij te betrekken. Een fietsstraat, waar de auto te gast is, werkt op het moment dat er niet te veel overstekers zijn. De publicatie geeft veel inspiratie hoe met plekken omgegaan kan worden, zodat deze uitnodigen om te bewegen.