Land in zicht

Adviesbureau VINU brengt met enige regelmaat publicaties uit over actuele opgaven in het ruimtelijk domein. Dit keer staat de transitie in het landelijk gebied centraal. In de beknopte uitgave lees je wat de vijf uitdagingen zijn en met welke drie zaken je direct aan de slag kunt gaan.

De ruimteclaims in het landelijk gebied zijn talrijk, neem bijvoorbeeld de zorgen voor voldoende voedsel, energie, waterberging, biodiversiteit, recreatiemogelijkheden en behoud van het cultuurhistorische erfgoed. Daar komt ook nog eens de vraag voor voldoende woningen en bedrijventerreinen bij en de schijnbare overvloedige ruimte in het landelijk gebied blijkt in werkelijkheid schaars. Hoe gaan we daar mee om? Het vraagt volgens VINU om keuzes op gebiedsniveau en er kan veel als we slim combineren. Zo kan je een productielandschap aantrekkelijk maken om er ook te recreëren. Dat omdenken kan ook op andere terreinen, door te schakelen tussen schalen (regionaal en (inter)nationaal), met nieuwe verdienmodellen, nieuwe allianties en bij elke ingreep te kijken naar de impact op verschillende tijdshorizonnen.

Professor Jan Willem Erisman is er duidelijk over: de rijksoverheid moet lef tonen door de regie te pakken, met name ‘om de kwaliteit van de natuur en biodiversiteit in de breedte overeind te houden in het landelijk gebied’. Maar ook in het landbouwonderwijs en -onderzoek zijn veranderingen nodig. Zo gaat nu negentig procent van de financiering naar gangbare landbouwtechnologie. Volgens VINU gaat het om een integrale en verbindende toekomstvisie, zoals in de NOVI, maar ook gebiedsgericht en praktisch. Zo vragen de landbouwtransitie en de aanpak van het stikstofprobleem om ruimtelijke sturing, zodat we de fundamentele problemen in het landelijk gebied aan kunnen pakken. Dat kan volgens de adviseurs door ‘top-down de juiste richting in te zetten en bottum-up aan de slag te gaan. Daarbij is wel lef nodig van de overheid, onder meer ’door (impopulaire) besluiten te nemen, te experimenteren en om fouten te maken en nieuwe verbindingen aan te gaan’.

In de publicatie komen drie regionale gebiedsopgaven in beeld: de Westeinderscheg (pal naast Schiphol), Amsterdam Bay Area (een gebied tussen Amsterdam en Almere waar in 2050 zo’n 100.000 woningen komen, ontwikkelt met respect voor het unieke landschap) en het Buijtenland van Rhoon (vlakbij Rotterdam). Zo krijg je in deze publicatie naast de grote transitieopgaven in het landelijk gebied ook inzicht hoe je als procesmanager zo’n gebiedsproces aanpakt.

• Lees het magazine Land in zicht (VINU)
  
  Adviesbureau VINU is partner van Platform31.