Ruimtelijke ordening

Geschiedenis van de stedelijke en regionale planning in Nederland, 1200-nu

Auteur Len de Klerk, Ries van der Wouden
Verschijningsdatum 2021, Nai 010
Omvang 336 pagina's
Prijs 49, 95 euro

Door Maarten Hoorn

Wat fijn dat de nieuwste editie van Ruimtelijke ordening vlak voor de zomer is uitgekomen. Een mooie gelegenheid om in het druilerige weer het boek door te nemen en weer eens te reflecteren op het ontstaan van het vakgebied en de huidige stand van zaken ervan. Veel planologen zullen een eerdere editie uit opleidingen kennen. Het boek heeft echter waardevolle toevoegingen gekregen. Sinds de vorige editie uit 2012 is er met de woningbouwcrisis en de invoering van de Omgevingswet veel gebeurd. Ook kijkt het boek door naar de toekomst, waardoor het een waardige vervanger is eerdere edities in de boekenkast (of ernaast kan komen). Maar ook voor mensen buiten het vakgebied is het goed leesbaar.

Len de Klerk en Ries van der Wouden geven een mooi overzicht door de tijd heen, startend bij de ontwikkeling van de steden rond 1200. Verreweg het merendeel van het boek gaat, terecht, over de periode na 1920. Analyses van grote maatschappelijke ontwikkelingen krijgen hun vertaling in de wijze waarop we in Nederland de ruimtelijke ordening bedrijven. Soms gaan de analyses wat ver en is de link met de ruimtelijke ordening wat ver te zoeken. In het algemeen is het echter erg verhelderend wat visies in bepaalde tijdsgewrichten waren. Zo lezen we waarom de wijken uit de jaren ’90 allemaal op elkaar lijken en we nu meer onderscheid willen aanbrengen (verschuiving van identiteit van tijdsgewricht naar identiteit van locatie).

Zo terugkijkend helpt het te duiden waarom we in het verleden bepaalde keuzes hebben gemaakt en kunnen we daarvan nu leren. De schrijvers concluderen ook in hun laatste prettige overzichtshoofdstuk dat het arsenaal van oplossingen en planconcepten beperkt blijkt. Terugkijken met de blik van toen, helpt daarmee. Dat het boek relevant blijft voor de toekomst, met hopelijk eventuele nieuwe edities, geven de schrijvers aan met hun laatste woorden: “Nederland is nooit af.”

Kortom, ook voor diegene voor wie de zomer al voorbij is, de moeite waard om het op de koffietafel te leggen. Lees af en toe stukken om zo de vroegere stedelijke ontwikkelingen goed in perspectief kunnen zetten, te reflecteren op onze huidige werkwijzen en te leren voor de toekomst.