Mobiele woningen als strategie – Leiden
Samenwerking gemeente en corporaties
De gemeente en de drie corporaties in Leiden realiseren gezamenlijk 150 mobiele woningen en huisvesten daarmee ruim 300 personen. Dit was hun antwoord op de toenemende druk op de sociale woningvoorraad, onder andere door het groeiende aantal te huisvesten vergunninghouders. De corporaties zijn vrij in de selectie van bewoners en mogen zelf bepalen wie ze huisvesten in de woningen.
Drie locaties in de stad
De mobiele woningen worden geplaatst op drie locaties in de stad. De gemeente coördineerde dit proces en wees drie locaties aan waar de woningen gebouwd kunnen worden. Een stuk ‘snipper groen’ werd toegewezen aan woningcorporatie Portaal, die daar 34 woningen plaatst. Op het terrein van een oude school die binnenkort gesloopt wordt, plaatst corporatie Ons Doel 16 woningen. Tot slot werken Ons Doel en de Sleutels samen aan 100 woningen op een terrein van het waterschap. De gemeente is eigenaar van deze locaties of krijgt deze plekken in bruikleen. De locaties hebben geen woonbestemming, dus de mobiele woningen mogen maximaal tien jaar blijven staan. De corporaties betalen de gemeente een vergoeding van enkele duizenden euro’s verspreid over tien jaar.
Leefbare omgeving
De gemeente is verantwoordelijk voor het bouw- en woonrijp maken van de locaties en zorgt voor een ingerichte en leefbare omgeving. Zij verzorgt de openbare ruimte, en voorziet de locaties van bestrating, verlichting, bewegwijzering en op de grotere locaties bankjes en speelplekken voor kinderen. De mobiele woningen bevatten eigen douches, toiletten en keukens. De corporaties regelen overige algemene voorzieningen als wasmachines, fietsenstallingen en plekken om kinderwagens te stallen. De gemeente en de corporaties werken samen om dit te kunnen realiseren.
Mix van doelgroepen
De corporaties zijn vrij om te bepalen wie ze huisvesten in de mobiele woningen, zolang het een mix blijft van doelgroepen. Zowel reguliere woningzoekenden als studenten en vergunninghouders moeten worden gehuisvest. De corporaties verwachten dat er onder de toekomstige bewoners veel vergunninghouders zullen zijn en kozen voor tijdelijke woningen in diverse formaten om eventuele clustering van alleenstaande vergunninghouders te voorkomen. Zo plaatsen ze extra grote, dubbele woningen voor de huisvesting van gezinnen en kleinere wooneenheden voor alleenstaanden.
De Finch
De eerste locatie wordt ingericht door woningcorporatie Ons Doel, die zestien Finches kocht. De Finch is één van de zes winnende ontwerpen van de prijsvraag van het COA en de Rijksbouwmeester. Een Finch is geschikt voor twee volwassenen. Om ruimte te creëren voor een klein gezin, kunnen twee Finches aan elkaar geschakeld worden.
Exploitatie de Finch
Finches hebben een levensduur van 25 jaar en kosten 50.000 euro. De Finch heeft 118 woningwaarderingspunten met een huurprijs tussen de 450 en 500 euro. Het zijn energiezuinige woningen met een A++ label, waardoor er zeer weinig energiekosten bij komen. De huurders ontvangen (eventueel) huurtoeslag, waardoor voor hen de huurprijs daalt. Als de levensduur van de Finches daadwerkelijk 25 jaar is, heeft de corporatie een kleine onrendabele top. De onrendabele top is gebaseerd op verwachtingen over de gehele looptijd. Allereerst verwacht de gemeente een hogere leegstand dan bij reguliere woningen. Daarnaast wordt verwacht dat de Finches minimaal 25 jaar gebruikt kunnen worden. Als de leegstand toch lager uitvalt of de levensduur langer blijkt te zijn daalt de verwachte onrendabele top.
Regulier huurcontract
De bewoners krijgen een regulier huurcontract voor onbepaalde tijd. Zij betalen een huurprijs gebaseerd op het woningwaarderingsstelsel. De corporaties communiceren duidelijk dat de woningen op een tijdelijke locatie staan en dat deze in ieder geval na tien jaar verplaatst worden naar een andere locatie. Of dit daadwerkelijk gaat gebeuren is nog niet duidelijk.
Sociale begeleiding
Net als alle vergunninghouders in Leiden zullen ook de vergunninghouders in de mobiele woningen deelnemen aan het sociale beleid van de gemeente. Iedere vergunninghouder dient te integreren en de gemeente Leiden faciliteert dit met het programma 24/24. Dat betekent dat de vergunninghouders 24 maanden lang, 24 uur per week deelnemen aan een integratieprogramma. Daarnaast zijn er verschillende sociale organisaties en verenigingen die een bijdrage willen leveren aan de integratie van vergunninghouders in Leiden.
Motivatie
Leiden kiest voor een aanpak met mobiele woningen, omdat er grote behoefte is aan extra huisvesting. Een kantoortransformatie is te kostbaar voor de gemeente en de meeste eigenaren hadden geen interesse. Omdat het onbekend is hoe groot de vraag naar kleine woningen over tien jaar is, sluit deze flexibele aanpak goed aan bij het beleid van Leiden. De aanwezigheid van beschikbare locaties na de eerste tien jaar is onvoorspelbaar en vormt daarom een risico voor deze aanpak.
Open verstandhouding
Om het initiatief uiteindelijk tot een succes te maken, focussen ze in Leiden op een open verstandhouding tussen de gemeente en de corporaties. De betrokken partijen maakten duidelijke afspraken over ieders verantwoordelijkheden en rollen en denken samen na over een duurzame oplossing.
Eerste bewoners
De eerste bewoners zullen in januari 2017 hun intrek nemen in hun Finch. De overige 134 woningen worden in het tweede kwartaal van 2017 opgeleverd.
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Frans Pot van de (regionale) Taskforce Vluchtelingen via f.pot@leiden.nl.