Bestuur en samenspel

Versterking en vernieuwing van de democratie, de rechtsstaat en goed bestuur. Betere overheidsdienstverlening door slim gebruik te maken van technologie. Meer zelfredzaamheid voor de Caribische eilanden in het Koninkrijk en blijvend herstel en perspectief voor burgers van Groningen en Drenthe. Het kabinet reserveert in de begroting van 2025, € 200 miljoen voor een sterke rechtsstaat en goed bestuur en € 80 miljoen voor drie gerichte projecten in het Caribisch deel van het Koninkrijk. Met bijna € 3 miljard in 2025 voor herstel in Groningen en Noord-Drenthe, houdt het kabinet vast aan de belofte aan de bewoners van deze gebieden. Lees meer over Burgers en een sterke rechtsstaat centraal in BZK begroting 2025

Het nieuwe kabinet bekijkt beleidsthema’s in onderlinge samenhang. Dit is verstandig, maar helaas sluiten de plannen in de Miljoenennota niet goed aan op de ambities uit het regeerprogramma. Ook ligt de nadruk vooral op de korte termijn, waarmee het kabinet minder doet aan toekomstige uitdagingen. Lees meer over Prinsjesdag 2024: aandacht voor samenhang, maar uitwerking is niet concreet

Het nieuwe kabinet heeft de ambitie om de overheidsfinanciën op orde te brengen. De nadruk op solide overheidsfinanciën is begrijpelijk. In de voorgaande kabinetsperiode vormde dit geen struikelblok, maar het huidige kabinet heeft een andere budgettaire uitgangspositie. Om prudent begrotingsbeleid te kunnen voeren, moet het kabinet een anker kiezen dat zorgt voor voldoende ruimte ten opzichte van de Europese 3%-tekortnorm. Onvoldoende marge ten opzichte van deze norm betekent dat het kabinet ervoor kiest om structureel op de vluchtstrook te rijden, terwijl trendmatig begrotingsbeleid veronderstelt dat men zoveel mogelijk binnen de grenzen van de gewone rijweg zelf blijft. Lees meer over Advies Miljoenennota 2025 en rapportage begrotingstoezicht 2024

In de uitwerking van plannen van het nieuwe kabinet is beperkt aandacht voor de lange termijn. Deze gaat voornamelijk uit naar prioriteiten hier en nu zoals de bestrijding van armoede en het behoud van koopkracht. Dat schrijven het SCP, het CPB en het PBL in hun gezamenlijke rapport ‘Reflectie brede welvaart Prinsjesdag 2024’. Lees meer over Planbureaus: ‘Kabinet kiest voor brede welvaart hier en nu ten koste van later’

De verdeling van het provinciefonds moet ervoor zorgen dat de verschillende provincies de middelen ontvangen om uitvoering te kunnen geven aan de opgaven waar zij verantwoordelijk voor zijn. Dat is een ingewikkeld vraagstuk; niet alleen omdat de omvang en de aard van de opgaven per provincie verschillen, ook de wijze waarop zij daar invulling aan kunnen geven. Het is daarom niet mogelijk de toekomstige verdeling louter en alleen te destilleren uit bestaande uitgavenpatronen. Het verdeelvraagstuk van het provinciefonds vraagt om een langetermijnvisie op de taken van provincies, en keuzes van de fondsbeheerders. Lees meer over Toekomstbestendige verdeling provinciefonds vraagt bestuurlijke keuzes

Een goede begroting legt de basis voor een transparante verantwoording over geld en resultaten. De Algemene Rekenkamer publiceert elk jaar aandachtspunten bij de ontwerpbegroting die het kabinet op Prinsjesdag aan het parlement heeft aangeboden. Parlementariërs kunnen deze informatie gebruiken bij de begrotingsbehandelingen die de komende weken in de Tweede Kamer en daarna in de Eerste Kamer plaatsvinden. Lees meer over Ontwerpbegroting 2025: financiële middelen goed te volgen, doelen abstract

In het regeerprogramma en rijksbegroting van het kabinet-Schoof ontbreekt bij een aantal beleidsvoornemens een duidelijke visie, ambitie en financiële verantwoording. Dit zorgt voor onduidelijkheid onder provincies en gemeenten, die voor tal van opgaven aan de lat staan. Ook zijn de plannen soms tegenstrijdig. Positief is de aandacht voor samenhang tussen opgaven en oplossingen, en dat er werk wordt gemaakt van een nieuwe Nota Ruimte. De voorgenomen systeemverbeteringen, het verminderen van de regeldruk en aanpassingen van de werkwijze om het vertrouwen van de burger terug te winnen vereisen een lange adem. En het is afwachten in hoeverre de plannen van dit ‘kabinet van de regio’s’ de regionale verschillen in Nederland echt zullen terugdringen. Dit zijn enkele constateringen in de reflectie van Platform31 en een aantal van haar netwerkpartners op het regeerprogramma en de eerste rijksbegroting van het kabinet-Schoof. Lees meer over Reflectie op regeerprogramma en rijksbegroting 2025: impact op steden en regio’s

Gemeenten hebben nieuwe soorten kennis en kunde nodig om de huidige maatschappelijke opgaven het hoofd te bieden. Ze lopen echter tegen knelpunten aan bij het ontwikkelen van deze nieuwe vormen van deskundigheid. Tegelijkertijd staan ook traditionele ambtelijke vaardigheden onder druk. Dat schrijft WRR-onderzoeker Adriaan de Jonge in het Working Paper Deskundigheid onder druk. Inzichten uit de gemeentelijke praktijk. Lees meer over Deskundigheid van gemeenten staat onder druk

De publicatie The State of Regions and Cities 2024 door het Comité van de Regio’s legt de vinger op de zere plekken die lokale overheden moeten aanpakken om te voldoen aan Europese doelstellingen rond onder meer duurzaamheid, democratie en cohesie. Dit jaarlijkse rapport is een belangrijke gids voor iedereen die betrokken is bij de ontwikkeling van onze regio’s. In Nederland verergeren de woningcrisis en stijgende levensonderhoudskosten de sociale ongelijkheid. Lees meer over Staat van regio's en steden 2024: waar staan we en wat moet er gebeuren?

AI is een disruptieve technologie die de principes van de democratische rechtsstaat in de basis raakt. We bevinden ons in de tussentijd van AI: een periode waarin AI nog te onderontwikkeld is om écht op te vertrouwen, maar te goed en te diepgaand om te negeren. AI vereist sturing door de overheid: om de principes van de democratische rechtsstaat te borgen en te beschermen en de toepassing van AI ten behoeve van de realisatie van publieke waarde te optimaliseren. Die sturing door de overheid vereist explicitering van hoe we ons tot AI verhouden, aldus prof. dr. Martijn van der Steen. Lees meer over Technologie in de tussentijd