Leefomgeving

Hoe maak je een leefomgeving gezond? Steeds meer gemeenten, provincies en projectontwikkelaars willen hier actief aan werken, maar weten niet altijd waar te beginnen. TNO en RIVM sloegen de handen ineen en presenteren een basisset indicatoren. De set helpt professionals bij het meten, monitoren en verbeteren van een gezonde leefomgeving. Lees verder →

Wageningse trainees zien drie belangrijke voorwaarden voor een succesvol gebiedsproces. Zo moet de overheid heldere lange-termijndoelen stellen en de gebiedspartijen de ruimte bieden om die met lokale kennis en creativiteit in te vullen. Verder moeten de gebiedspartijen gelijk met integrale gesprekken beginnen, zodat hun belangen en uitgangspunten vanaf het begin duidelijk zijn. Dat schrijven ze in hun boek ‘Integrale Gebiedsgerichte Aanpak – Ervaringen met gebiedsgericht werken in het landelijk gebied’. Lees verder →

Het kabinet-Schoof is een nieuwe koers voor het landelijk gebied ingeslagen, waardoor de provincies zich op hun rol beraden in het landelijk gebied. Provincies waren met hun provinciale plannen voor het landelijk gebied (PPLG’s) bezig met een integrale, gebiedsgerichte aanpak gericht op verbetering van de natuur- en waterkwaliteit en het verminderen van broeikasemissies uit de landbouw. Nu geven de provincies op verschillende manieren een vervolg aan het PPLG dat zij al aan het ontwikkelen waren. De meeste provincies gaan door met de provinciale programma’s voor het landelijk gebied, maar in gewijzigde vorm waarbij de eerder ontwikkelde plannen worden opgenomen, terwijl een minderheid van de provincies de integrale aanpak los laten en terug vallen op sectoraal beleid. Lees verder →

De opkomst van kunstmatige intelligentie c.q. Artificial Intelligence zorgt voor nieuwe ontwikkelingen rondom stedelijk beleid en beheer. Nieuw internationaal onderzoek brengt in kaart hoe 250 steden wereldwijd de mogelijkheden van AI verkennen of AI al inzetten om complexe uitdagingen aan te pakken. Van machine learning en robotic process automation tot generatieve (GenAI) en Agentic AI: het onderzoek biedt steden een routekaart voor hun transitie naar de AI-gedreven stad van morgen. Lees verder →

Almere staat voor een wezenlijke schaalsprong van 42.000 woningen richting 2040, met uitzicht op veel meer. ‘We bouwen geen huizen, maar een stad’, zegt wethouder Paul Tang. Hij wil versnellen én verbeteren, met oog voor betaalbaarheid, infrastructuur en samenhang in de buurt. Lees verder →

De specifieke uitkering (SPUK) Kansrijke Wijk wordt voortgezet voor de twintig gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV). Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) heeft hiervoor vandaag de internetconsultatie gestart. Voor deze tweede ronde – die loopt van 2026 tot en met 2028 - is ruim € 400 miljoen beschikbaar gesteld. Lees verder →

Nederland heeft te maken met taaie vraagstukken in de leefomgeving die alsmaar onopgelost blijven. Denk aan het woningtekort, de te hoge CO₂- uitstoot, of de schadelijke effecten van de landbouw op het milieu. Het samenspel tussen overheid, bedrijfsleven en gemeenschappen sluit niet meer goed aan bij de aard van de problemen in de leefomgeving en de maatschappij van vandaag. Een andere rolverdeling is nodig. Dit stelt de Raad voor de leefomgeving in een advies. Lees verder →

Kan actief gemeentelijk grondbeleid bijdragen aan een versnelde realisatie van duurzame gebiedsontwikkeling en circulaire woningbouw, alsook aan de versnelde verduurzaming van de bestaande woningvoorraad? Hoogleraar Gebiedsontwikkeling Erwin van der Krabben ging in nieuw onderzoek op zoek naar het antwoord op die vraag. Lees verder →

De oppervlakte verworven gronden om het Natuurnetwerk Nederland te realiseren, is toegenomen tot bijna 124.000 hectare op 1 januari 2024. De gronden worden na verwerving ingericht als nieuwe natuur. Het doel van het Natuurpact was om voor eind 2027 80.000 ha nieuwe natuur in te richten. Inmiddels is er tot 2024 ruim 50.000 ha ingericht. Met het tempo van de laatste vier jaar is het Natuurnetwerk niet in 2027 gereed. Lees verder →

Binnenstedelijke gebiedstransformaties komen de laatste jaren steeds vaker voor in het vakgebied. Met het nieuwe handboek ‘Stedelijke Gebiedstransformatie’ beschikken professionals over de juiste instrumenten om deze vorm van gebiedsontwikkeling vol vertrouwen in te kunnen stappen. “Het vergroten van de kennis geeft hopelijk genoeg comfort om in een context vol onzekerheden toch in actie te komen.” Lees verder →

Op veel weilanden zijn zonnepanelen neergezet. Soms detoneren ze enorm, op andere plekken gaan ze op in hun omgeving. Hoe kunnen zonnevelden slimmer worden ingericht? PBL-collega Merel Enserink promoveerde op onderzoek naar grondgebonden zonne-energie onder de titel ‘The rise of solar landscapes. Exploring key activities to advance practices and designing of solar power plants’. Lees verder →

Op 17 april heeft gedeputeerde Michael Theuns het inspiratiedocument ‘Veerkrachtig divers Noord-Limburg 2050’ in ontvangst genomen. Het rapport is toegesneden op de identiteit van Noord-Limburg en geeft richting aan de regionale ambitie om ruimtelijke en sociaal-economische vraagstukken in verbinding en samenhang op te pakken. Het bevat diverse bouwstenen voor toekomstige keuzes en beleid zoals de provinciale omgevingsvisie (POVI), regiovisie Noord-Limburg en de omgevingsvisies van de acht Noord-Limburgse gemeenten. Lees verder →

Plan Amsterdam deelt de resultaten van studie Mooi Mokum waarin Flora Nycolaas 19 wooncomplexen analyseerde: van plattegrond tot het inpassen in de stedelijke omgeving. Amsterdam staat voor de opgave om 150.000 woningen te bouwen tot 2050 in overwegend grote binnenstedelijke woongebouwen. De directie Ruimte & Duurzaamheid van de gemeente schreef een alternatief bouwbesluit voor woongeluk. Lees verder →

In Amsterdam moet de grondproductie toenemen, anders is er binnen het Vereveningsfonds van de gemeente al binnen enkele jaren niet voldoende geld beschikbaar om te investeren in stedelijke vernieuwing en de bouw van betaalbare woningen. Dat blijkt uit de jongste editie van het Meerjarenperspectief Grondexploitaties. Maar de haalbaarheid van meer gronduitgiftes is hoogst twijfelachtig; de economische ontwikkelingen voor gebiedsontwikkeling zijn niet goed, en gevreesd wordt dat door netcongestie de lucratieve bouw van kantoren en commerciële voorzieningen zal stagneren. Lees verder →

Een belangrijke mijlpaal in de vernieuwing van de Gelderse omgevingsvisie: Provinciale Staten (PS) hebben 16 april 2025 de kadernota vastgesteld. Daarmee zijn de eerste richtinggevende keuzes gemaakt en kan de provincie aan de slag met de volgende stap: de inhoudelijke uitwerking van de visie. Lees verder →

Van de provincie Limburg mag de geplande waterstoffabriek op bedrijventerrein Chemelot gebouwd worden. De Commissie voor de milieueffectrapportage (mer) gaf daar eerder dit jaar nog een negatief advies over, maar de provincie legt dat naast zich neer. Lees verder →

Overheden worstelen met de vraag hoe zij de hoeveelheid auto’s in steden op de meest effectieve manier kunnen verminderen. Wetenschappers komen op basis van ervaringen in Barcelona, Bremen, Kopenhagen en Milaan met vier lessen die in de Nederlandse praktijk kunnen worden toegepast. Lees verder →

In ROmagazine vind je inspirerende voorbeelden waarin de ruimtelijke ordening zich toont als strategisch instrument bij grote maatschappelijke opgaven. Met artikelen over de ruimtevraag van Defensie en de aanpalende industrie, de potentie van kleine kerncentrales in de regio, zorg in het hart van de wijk (stadsboerderij Wickevoort, Heemstede), een nieuw dorp in Zuid-Limburg (Nieuw-Absbroek), innovatieve combinaties op het snijvlak van economie en stedelijke ontwikkeling (Dordrecht en Noord-Brabant), visies voor Nederland in 2050 en Rivierenland in 2120 (klimaat en bodem sturend) en klimaatdata (als katalysator voor gebiedsontwikkeling). Lees verder →

Woonwerk-combinaties en betaalbare bedrijfsruimte zijn essentieel in de energietransitie en om de leefbaarheid in wijken op peil te houden. Cees-Jan Pen zet in een essay uiteen hoe rijk, provincies en gemeenten daaraan kunnen, nee, moeten bijdragen. Lees verder →

Hoe dichtbebouwd is een buurt vergeleken met een andere buurt? Is er een verband tussen bijvoorbeeld leefbaarheid of mobiliteit en dichtheid? Heeft een toename van functiemenging effect op de vastgoedwaarde? Bij dit soort vragen kan de door het PBL ontwikkelde GIS-dataset RUDIFUN behulpzaam zijn. Vanaf nu kun je op de kaart zelf op zoek naar dichtheden, de mate van functiemenging en andere ruimtelijke indicatoren over het stedelijk weefsel. Lees verder →