Wij zijn de stad

Recensie door Wim Vierling

Floor Milikowski brengt na de succesvolle publicaties Van Wie is de Stad (2018) en Een klein land met verre uithoeken (2020) nu met Wij zijn de stad opnieuw een thema onder de aandacht: de sociale en innovatieve kracht die aanwezig is bij bewoners in de buitenwijken van Amsterdam.

Milikowski zoomt in op onbekendere stadsdelen in Amsterdam zoals de Jacob Geelbuurt (Slotervaart), Venserpolder en Amstel III (Amsterdam-Zuidoost), en laat zien welke ‘sociale rijkdom’ er aanwezig is bij buurtbewoners en gemeenschappen in deze buitenwijken. Het punt dat zij maakt is dat de positieve energie die bij vele buurtinitiatieven aanwezig is, soms botst met de ambities van de gemeente. “Er zijn veel Amsterdammers die zich niet serieus genomen voelen”, betoogt zij.

Milikowski is kritisch over gentrificatie van buurten die vooral heeft geleid tot stijgende woningprijzen, verdringing van huishoudens met lagere- en middeninkomens en niet altijd tot verbetering van leefomstandigheden heeft geleid voor alle inwoners. Gentrificatie is volgens haar bewust door de gemeente gestimuleerd en maakt kritische kanttekeningen bij het oplossend vermogen van de markt. Zo zijn er in in de buitenwijken veel voorzieningen – zoals bibliotheken, buurthuizen, scholen, buurtwinkels, wijkagenten, zorgvoorzieningen en buurttheaters – verdwenen of minder toegankelijk geworden. Milikowski ziet een nieuwe generatie opstaan in deze superdiverse Amsterdamse wijken, die strijdbaar en idealistisch wil werken aan een nieuw perspectief. Die ontwikkeling loopt parallel met een wereldwijde brede herwaardering van het belang van buurtgemeenschappen. Aan ‘sociale innovatie’ is natuurlijk nog een wereld te winnen. En het blijft natuurlijk wel de vraag of je gentrificatie een halt toe kan roepen. Waar Milikowski terecht een punt van maakt is dat je de leefwereld van de bewoners van de wijk en de systeemwereld van de beleidsmakers dichter bij elkaar moet brengen, waarbij het welzijn van de mensen centraal komt te staan. Het is de verdienste van haar om deze discussie aan te zwengelen, die niet alleen in Amsterdam maar ook in alle Nederlandse gemeenten plaats zou moeten vinden.

• Bestel de publicatie Wij zijn de stad