Gezondheid en zorg

Om additionele en complexe zorgvragen op de (middel)lange termijn te voorkomen wordt ingezet op goede toegang en kwaliteit van zorg en preventieve maatregelen voor gezondheid en zorg. Een stevige maatschappelijke positie draagt bij aan het voorkomen van zorgvragen, en omgekeerd. Daarnaast zijn preventieve activiteiten nodig op basis van de wet publieke gezondheid en ter voorkoming van jeugdhulp.

Preventieve opgave bij gemeenten

Gemeenten hebben een belangrijke taak om deze preventieve opgave dwars door de voormalige schotten binnen het sociale domein te regisseren. Gemeentelijke programma’s bieden contactmomenten voor het signaleren van gezondheidsrisico’s, het geven van voorlichting en het bieden van passende interventies. Vanwege cultuur, taal en context, worden deze interventies specifiek voor verschillende groepen vergunninghouders aangeboden. Waar nodig kan toeleiding naar curatieve zorg (Zorgverzekeringswet) plaatsvinden.

Infectieziektebestrijding

Ten aanzien van infectieziektebestrijding wordt iedere vreemdeling die in Nederland asiel aanvraagt – met uitzondering van asielzoekers uit Syrië – gescreend op tuberculose. Na deze screening krijgen asielzoekers uit hoog-risicolanden nog vier vervolgscreeningen aangeboden. Die vinden grotendeels plaats na instroom als vergunninghouder in de gemeente.

Inhaalslag jeugdgezondheidszorg (JGZ)

Vluchtelingenkinderen en -gezinnen kennen vaak een periode waarin weinig tot geen aandacht was voor (preventieve) gezondheid. Vanuit de Jeugdgezondheidszorg is een inhaalslag nodig, zodat deze groepen snel in beeld zijn. Asielzoekerskinderen in de reguliere opvanglocaties krijgen het volledige JGZ-pakket en inhaalvaccinaties voor kinderen van 0-19 jaar aangeboden. Alle kinderen worden binnen zes weken gezien door JGZ. Belangrijk is een goede overdracht aan de JGZ in de gemeente waar een kind naar toe gaat. Die kan deze kinderen dan in het reguliere proces opnemen. De reguliere JGZ moet nareizende kinderen zo snel mogelijk in beeld krijgen. Een deel van de kinderen heeft ook na plaatsing extra ondersteuning nodig vanuit de JGZ of jeugdhulp.

Jeugdhulp

Dankzij de inzet op preventie, vroegsignalering en het tijdig bieden van passende (lichte vormen van) jeugdhulp kan zwaardere vormen van jeugdhulp worden beperkt. Dit is het uitgangspunt van de Jeugdwet. Dit geldt ook voor specifieke groepen, waaronder asielzoekerkinderen. Onderzoek toont namelijk aan dat asielzoekerkinderen een verhoogde kans hebben op psychosociale problemen en een verhoogd risico op kindermishandeling.

Lokale preventienetwerken

Op korte termijn is een impuls nodig om gemeenten te helpen de lokale preventienetwerken in te richten en van een toolkit te voorzien. Dit om (complexere) zorgvragen op de langere termijn te voorkomen. VNG en VWS ondersteunen hierin samen de gemeenten en geven een impuls aan het maken van een lokale aanpak, wat mogelijk resulteert in financiering van individuele gemeenten. VWS en VNG werken samen de preventieve opgave uit en komen binnen drie maanden met een ondersteuningsprogramma voor een outreachende aanpak gericht op signalering, voorlichting en preventie.