24 x 24 project: een versneld inburgeringstraject – Leiden

Leiden houdt de inburgering van vergunninghouders zoveel mogelijk in eigen hand. Bij binnenkomst verbindt de gemeente alle vergunninghouders direct aan het project ‘JA Statushouders’ (JAS). Leiden richtte dit programma in om iedereen binnen twee jaar duurzaam in te burgeren en economisch zelfredzaam te maken. In deze aanpak staan maatwerk, nauw contact, en goed luisteren centraal.

Doel en doelgroep

In de gemeente Leiden komen alle vergunninghouders, die sinds 1 oktober 2015 in Leiden zijn gehuisvest en een uitkering aanvragen, in aanmerking voor JAS. De aanpak ondersteunt vergunninghouders twee jaar bij hun duurzame integratie in de Nederlandse samenleving en hun economische zelfstandigheid. Vanaf het moment dat de vergunninghouders Leiden binnenkomen, start de gemeente een intensief begeleidingstraject. Hierbij is maatwerk van groot belang, omdat iedere vergunninghouder een ander complex vluchtverhaal heeft. Maatwerk stelt de gemeente in staat om per persoon te bepalen wat de juiste intensiteit en opbouw van inburgering is.

Dit is volgens de gemeente essentieel omdat er grote cultuurverschillen bestaan tussen hoe dingen werken in Nederland en in herkomstlanden. Nederland kent veel regels zoals de inburgeringsplicht, een verplichte zorgverzekering, en belastingzaken. Omdat dit vaak nieuw is voor vergunninghouders is het belangrijk dat zij goed worden geïnformeerd en begeleid.

Het COA wijst vergunninghouders aan de gemeente Leiden toe. Vluchtelingenwerk verzorgt de huisvesting in de gemeente en de eerste begeleiding om de vergunninghouders een goede start te geven (denk aan zorgverzekeringen, toeslagen en een uitkering aanvragen). Op het moment dat vergunninghouders een uitkering aanvragen, worden zij gekoppeld aan een Leidse klantmanager van Werk en Inkomen. De klantmanager onderhoudt vanaf dat moment intensief contact met de vergunninghouder. Vanuit de uitkering in het kader van de Participatiewet voert de klantmanager de regie op het traject van de vergunninghouder.

Het JAS project bestaat uit een 24 X 24 traject, verspreid over maximaal twee jaar. Hierin worden alle Leidse vergunninghouders in vier blokken, 24 weken lang, 24 uur per week begeleid. In de eerste 12 weken stelt de klantmanager samen met de vergunninghouder een individueel trajectplan op. Daarnaast werken zij aan de toeleiding naar inburgering bij een van de inburgeringsinstituten in de gemeente. Ook wordt er vanaf het begin gewerkt aan vitaliteit en empowerment – onder andere door sport en beweging. Na de eerste 12 weken starten vergunninghouders met de training ‘Het Gesprek’. Ze ronden deze training na 24 weken af met het ondertekenen van de Participatieverklaring. Op dit moment in het project start diplomawaardering en eventuele begeleiding naar scholing. Na afronding van ‘Het Gesprek’ starten vergunninghouders met arbeidsoriëntatie en worden zij bemiddeld naar werk of stages.

Hoewel de eerste twee jaar van de aanpak nog niet verstreken zijn, zijn er al enkele resultaten zichtbaar. Uit de eerste voortgangsrapportage blijkt dat alle 452 deelnemers die tot 1 mei 2017 zijn gestart, inmiddels een trajectplan hebben. Het aantal vergunninghouders dat binnen twaalf weken na huisvesting start aan de inburgering steeg van 42 naar 75 procent. De prognose is dat aan het eind van het jaar circa honderd vergunninghouders geheel of gedeeltelijk uit de uitkering zijn. Daarvan wordt verwacht dat veertig vergunninghouders een stageplek hebben, vijfentwintig zijn bemiddeld naar parttime of fulltime werk en vijfendertig uitstromen naar mbo, hbo of wo. Tweehonderd mensen hebben volgens de prognose tegen die tijd een Participatieverklaring getekend.

Project JAS is actief in Leiden en de Leidse regio. Samenwerkingsverbanden met voorzieningen in de stad, zoals welzijnsorganisaties, vrijwilligersorganisaties en sportverenigingen zijn van groot belang voor het succes van JAS. Het traject bestaat uit verschillende onderdelen, en voor veel onderdelen van het programma worden deze partijen ingezet. Zo leveren partijen in de stad een bijdrage aan de inburgering van vergunninghouders.

Een gedeelte van de organisatie wordt betaald uit middelen van de gemeente zelf en het bestuursakkoord van de Rijksoverheid dat extra geld beschikbaar stelt voor inburgering bij gemeenten. De klantmanagers worden betaald vanuit de Participatiewet. De inhoudelijke doorontwikkeling van het programma wordt gefinancierd vanuit de subsidie Sociale Innovatie van het Europees Sociaal Fonds.