Hbo-docenten geven vrijwillig les – Hanzehogeschool

In Groningen werkt de Hanzehogeschool sinds 2016 aan hoger onderwijs voor vergunninghouders. Het eerste jaar bood de hogeschool een gratis minor en een schakeljaar aan voor vergunninghouders tussen de 18 en 40 jaar. 100 docenten zette zich een jaar lang vrijwillig in.

Doel en doelgroep

Het doel van dit project bij de Hanzehogeschool Groningen is kansen creëren op hoger onderwijs voor vergunninghouders die daartoe in staat zijn. De doelgroep bestaat uit vergunninghouders tussen de 18 en 40 jaar, maar er wordt ook maatwerk geleverd: soms komen ook vergunninghouders boven de 40 jaar in aanmerking. Een voorwaarde om deel te nemen aan de minor of het schakeljaar is wel dat vergunninghouders minimaal B1 (of ruim A2) niveau Nederlands spreken en schrijven. Volgens projectleider Marion de Boer van de Hanzehogeschool zijn er niettemin ook vergunninghouders in het traject die korter dan één jaar in Nederland zijn.

Minor en schakeljaar

Een parallelle aanpak is een vorm van arbeidsmarkttoeleiding, scholing of andere begeleiding die gelijktijdig met de verplichte inburgering loopt. Zoals ook de Hanzehogeschool concludeert gaat er kortbare tijd verloren als men wacht met (bijvoorbeeld) scholing tot de inburgering rond is. Als Hbo-opleidingsinstituut heeft de Hanzehogeschool daarom gekozen iets te doen voor de (potentieel) hoogopgeleide groep vergunninghouders.

Zo biedt de Hanzehogeschool een minor (bijvoorbeeld politiek, economie, ICT of gezondheid) van 30 studiepunten gratis aan vergunninghouders. De tijdsbesteding is 18 contacturen (inclusief huiswerkopdrachten) per week over een periode van anderhalf jaar. De certificaten/diploma’s die met de minor worden behaald, bieden geen formele toegang tot opleidingen. Daarnaast wordt in samenwerking met het Alfa-college (Mbo) een schakeljaar jaar aangeboden dat wel toegang biedt tot het Hbo.

Onderdelen die terugkomen in het curriculum zijn: presenteren, taalles, projectmatig werken, interdisciplinair werken, samenwerken, interculturele competenties en meer.

Financiering, organisatie en samenwerking

De HBO opleidingen worden door de Hanzehogeschool georganiseerd. Het eerste jaar is dit volledig op eigen initiatief en vrijwillig gedan. Docenten en medewerkers hebben zich het eerste jaar vrijwillig ingezet om de lessen aan deelnemende vergunninghouders te verzorgen. Hiervoor hebben zeker 100 docenten zich vrijwillig ingezet. Gedurende het jaar heeft het College van Bestuur van de Hanzehogeschool ervoor gekozen de minor in ieder geval te bekostigen in het kader van maatschappelijke verantwoordelijkheid. 4 maart 2017 is een convenant gesloten tussen de Hanzehogeschool en de gemeente Groningen, die de voortzetting van de aanpak over 2017 borgt.

De samenwerkingspartners waar de Hanzehogeschool het meest mee samenwerkt zijn de Stichting voor Vluchtelingen het UAF, VluchtelingenWerk Noord Nederland en Humanitas. Daarnaast is een convenant afgesloten met de gemeente Groningen en de ROC’s over een verrijkt inburgeringsproces.

Meerwaarde…

Om de organisatie voor deze relatief ingewikkelde groep goed (en vrijwillig) neer te zetten, heeft de Hanzehogeschool niet alleen een iets voor de vergunninghouders gedaan. Door creativiteit en flexibiliteit heeft het volgens Marion de Boer ook de ‘Hanzehogeschool community’ veel gebracht. Marion de Boer legt uit. ‘Het heeft ons heel veel geleerd over didactiek en over inhoud, maar ook over hoe biased we zelf zijn. Nu weten we hoe we onszelf veel toegankelijker kunnen maken als hogeschool’.

Dit heeft onder andere te maken met de Nederlandse mentaliteit, zegt Marion de Boer. ‘Het is voor Nederlanders vaak de norm om heel individualistisch te werk te gaan. We kijken naar persoonlijke ontwikkeling en verwachten dat iemand zijn of haar eigen pad bepaald. We hebben gemerkt dat bijvoorbeeld Syriërs vaker om advies of begeleiding vragen bij hun (studie) keuzes. Waar wij er vanuit gaan dat ze die zelf moeten bepalen, hebben we nu geleerd om soms toch meer te begeleiden of adviseren’.

Na het eerste jaar hebben 30 vergunninghouders minor-certificaten in ontvangst genomen. Ze zijn sterk vooruit gegaan in de Nederlandse taal, hebben hun netwerk uitgebreid (ook) op de hogeschool, en hebben de toegang tot hoger onderwijs een stap dichterbij gebracht.