Kluswoningen voor vergunninghouders – Boskoop

In Boskoop beginnen vergunninghouders in 2018 aan de realisatie van hun eigen woning. Dit project is een initiatief van Stichting Fundering, die dit mogelijk maakt door zelfbouw en alternatieve financiering slim te combineren. Stichting Fundering werkt in het project nauw samen met het bedrijf Steenvlinder, die de kluswoningen ontwikkelt. Een deel van de kluswoningen wordt via Stichting Fundering beschikbaar gesteld aan vergunninghouders. De vergunninghouders verbouwen het pand tot hun droomwoning en zodra hun verblijfsvergunning definitief is, krijgen zij de kans om de woning te kopen. Stichting Fundering wil, verspreid door heel Nederland, 100 kluswoningen voor vergunninghouders beschikbaar stellen. Om dit mogelijk te maken werkt Stichting Fundering samen met gemeenten en woningcorporaties. Stichting Fundering voert naast het initiatief in Boskoop ook projecten in Vlaardingen en Leiden uit.

Kluswoningen

De woningen die Stichting Fundering beschikbaar stelt aan vergunninghouders zijn onderdeel van de kluswoningen van Steenvlinder. Dat is een ontwikkelaar die zich volledig richt op zelfbouw- en kluswoningen. De hoeveelheid woningen die voor vergunninghouders beschikbaar komt, verschilt per project. In Boskoop worden er zes kluswoningen opgeleverd, waarvan er drie voor vergunninghouders worden gereserveerd. In Leiden zijn van de 100 kluswoningen 20 voor vergunninghouders bestemd en in Vlaardingen komen 17 woningen, waarvan drie gereserveerd worden voor vergunninghouders. Het project stelt de goedkopere woningen, die aansluiten bij een voor de vergunninghouders toegankelijke hypothecaire lening, aan hen beschikbaar.

Integratie

Uitgangspunt van dit project is dat een eigen woning de fundering voor een plek in de samenleving is. Om de integratie te bevorderen, koos de stichting bewust voor een mix van vergunninghouders en reguliere kopers binnen het project. Tijdens het bouwproces komen de vergunninghouders met hun buren in contact, waardoor zij de Nederlandse taal en cultuur leren kennen. Stichting Fundering streeft ernaar een netwerk van professionals en omwonenden rond de vergunninghouders te organiseren. Ze benadert lokale scholen en bedrijven om een bijdrage te leveren aan de integratie van vergunninghouders. Bijvoorbeeld door het regelen van een stage bij een lokale aannemer. De stichting stuurt er richting de gemeente op dat de vergunninghouders daadwerkelijk voldoende tijd hebben om hun woning te verbouwen, zonder dat het proces belemmerd wordt door aanwezigheidsplicht bij inburgeringsactiviteiten. De gemeenten zijn bereid dit in elk individueel geval te beoordelen. Het klussen aan de eigen woning kan bijvoorbeeld gezien worden als vrijwilligerswerk of als een maatschappelijke stage. De bedoeling is dat de klusperiode de uitstroom uit de bijstand teweeg brengt doordat de vergunninghouders een netwerk opbouwen en vaardigheden opdoen.

Selectieprocedure

Niet alle vergunninghouders willen en kunnen een kluswoning opknappen. Stichting Fundering selecteert geschikte deelnemers zorgvuldig. Aan het begin van het proces nodigt de stichting alle vergunninghouders die in de gemeente wonen uit voor een bijeenkomst. De stichting verstrekt op deze bijeenkomst informatie over het project. De vergunninghouders kunnen vervolgens aangeven of zij hier interesse in hebben. Na de zomer van 2017 worden de woningen te koop aangeboden aan reguliere kluskopers en selecteert stichting Fundering de vergunninghouders die een kluswoning krijgen aangeboden. Er zijn een aantal randvoorwaarden. De vergunninghouders moeten ouder dan 21 jaar zijn, recht hebben op huurtoeslag en voldoende Nederlands of Engels spreken. Na een eerste selectie volgt een sollicitatiegesprek waarin de kandidaten hun ervaring en motivatie kunnen toelichten.

Starten met klussen

Zodra alle omgevingsvergunningen verleend zijn, kunnen de kopers en vergunninghouders beginnen met klussen aan hun woningen. De verwachting is dat dit tussen februari en september 2018 zal starten. Stichting Fundering stelt aan de vergunninghouders een basisontwerp ter beschikking. Als zij een ander ontwerp willen, kunnen ze daar zelf invulling aan geven. In deze fase van het project verstrekt Stichting Fundering een klusbudget.

Klusbegeleiding

Net als de kluskopers krijgen de vergunninghouders een kluscoach aangewezen voor de verbouwing. Deze coach ziet er op toe dat zij voldoende progressie kunnen boeken en dat zij het bouwdepot op de juiste manier inzetten. In een aantal gemeenten is Vluchtelingenwerk ook betrokken bij de vergunninghouders voor en tijdens het proces.

Financiën vergunninghouders

Zodra bekend is welke vergunninghouders de kluswoningen krijgen toegewezen, betalen zij een waarborgsom. Dit bedrag krijgen zij terug als zij binnen een jaar in hun woning wonen en deze naar behoren verbouwen. Gedurende de verbouwing sluit Stichting Fundering met de vergunninghouder een gebruikersovereenkomst voor 12 maanden. Tijdens deze periode betaalt de vergunninghouder een kleine maandelijkse vergoeding. Zodra de woning gereed is en zij de woning betrekken, krijgen zij een huurovereenkomst van 24 maanden. De huurprijs is vastgesteld op basis van het woningwaarderingsstelsel. Zodra zij een definitieve verblijfsvergunning krijgen, krijgen zij de kans om de woning te kopen. Als zij dit niet willen verkoopt Stichting Fundering de woning aan anderen. Wordt de woning met winst verkocht dan is de winst voor hen. De insteek is wel dat de vergunninghouders zelf de woning kopen. Ze zijn vrij in hun keuze voor een hypotheekverstrekker.

Financiën De Fundering

Stichting Fundering koopt de woningen en verhuurt ze drie jaar door aan de vergunninghouders. Deze investering kost geld, namelijk gemiddeld 120.000 euro per woning. Dat betekent dat Stichting Fundering voor 100 woningen 12 miljoen euro financiering nodig heeft. Triodos bank stelt hiervan 6 miljoen beschikbaar. De andere helft financiert zij via obligaties met 3,5 procent rendement. Voor maatschappelijke begeleiding werkt Stichting Fundering samen met een groot aantal maatschappelijke organisaties en zoekt hiervoor tevens naar overheidssubsidies.

Basisschool

In Boskoop wordt een voormalige basisschool getransformeerd tot zes individuele woningen met eigen entree. Een klaslokaal wordt verbouwd tot een woning van 50 tot 60 m2. In het basisontwerp komt een woonkamer, keuken, badkamer en twee slaapkamers. Steenvlinder voorziet alle woningen van de benodigde aansluitingen. De vergunninghouder mag afwijken van dit basisontwerp. Gezien de grote tuin, het voormalige schoolplein, zijn er voldoende mogelijkheden om de woning uit te breiden. Iedere woning krijgt beschikking over een stuk grond.

Omwonenden

Bij alle kluswoningprojecten organiseert de ontwikkelaar bijeenkomsten om de buurt te informeren. Tijdens deze bijeenkomsten inventariseert de ontwikkelaar of er interesse is om de klussers te helpen. Als er bijvoorbeeld een (gepensioneerde) aannemer woont, is dat mooi meegenomen. In Boskoop vond deze bijeenkomst plaats in juni 2017. Zowel buurtbewoners als geïnteresseerde kopers van een kluswoning zijn enthousiast over het initiatief.