Inclusief samenleven

Participatie is een complexe wisselwerking tussen vele soorten mensen en wensen, waarbij ondanks goede bedoelingen, toch een hoop anders kan lopen dan beoogd. Met participatie heb je vaak één zekerheid: er gaat sowieso iets 'verkeerd'. En daar leer je van! Daarom zijn we op zoek naar participatiemissers. De meest herkenbare, leerzame en vermakelijke ervaringen willen we graag bundelen. Om samen lessen uit te trekken, mét een knipoog. Dus: Werk jij bij het Rijk, een provincie, waterschap of gemeente, of ben je een bestuurder of participant? Heb jij bij een participatietraject 'geblunderd' (groot of klein)? Vind je het leuk om anderen te inspireren met jouw participatieverhaal? Dan horen we graag van je! Lees verder →

In ravijnjaar 2026 lopen gemeenten zo’n 2 miljard aan inkomsten van het Rijk mis. Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken heeft voor dit zomernummer een dossier samengesteld over gemeentelijke taken en middelen, met verschillende perspectieven op een duurzame inrichting van het sociaal domein. Lees verder →

Europe is warming up faster than any other continent and the most vulnerable people are bearing the brunt of climate impacts. A new report from the European Environment Agency shows that although the most vulnerable groups are disproportionately affected, they are often overlooked in climate adaptation planning and especially implementation. Lees verder →

Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau onder werkgevers blijkt dat vrouwen relatief veel deeltijdbanen aangeboden krijgen en jongeren en mensen met een migratieachtergrond vaak flexibele contracten. Dat komt niet alleen door de aard van het werk, maar ook doordat werkgevers denken dat dit goed past bij die groepen werknemers. Om de krapte op de arbeidsmarkt te bestrijden bieden werkgevers werknemers op dit moment meer uren en sneller een vast contract aan. Dat betekent voor beide groepen een kans: minder tekorten voor werkgevers en betere arbeidsvoorwaarden voor werknemers. Lees verder →

Van de mensen met een inkomen op of onder de armoedegrens hebben er relatief veel een baan. Zij weten de weg naar hulp vaak niet te vinden. Staatssecretaris Nobel (Participatie en Integratie) wil deze groep gericht ondersteunen. Met het Nationaal Programma Armoede en Schulden wil hij de ondersteuning bovendien voor iedereen eenvoudiger en toegankelijker maken. Het programma richt zich naast werkenden specifiek op kinderen en jongeren die te maken krijgen met geldzorgen. De nadruk ligt hierbij op het voorkomen van armoede en schulden en op het aanpakken van de oorzaken. Lees verder →

In het publieke debat gaat het regelmatig over ‘de kloof’ tussen stad en platteland. Uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat geografische tegenstellingen niet zo belangrijk zijn als het om ongelijkheid gaat. Wat echt telt voor je positie in de maatschappij is niet of je bijvoorbeeld in de Randstad woont of aan de rand van het land, maar of je voldoende hulpbronnen hebt, zoals geld, een sociaal netwerk en een goede gezondheid. Lees verder →

In tijden van klimaatcrises, groeiende ongelijkheid en afnemend vertrouwen in instituties, is het tijd voor een ander economisch verhaal. De gemeenschapseconomie biedt een overtuigend perspectief: niet als liefdadigheid of vrijwilligerswerk, maar als keiharde, lokale economie met impact. Steeds vaker zien we burgercollectieven opstaan – van energiecoöperaties tot voedselgemeenschappen – die niet alleen maatschappelijke waarde leveren, maar ook structurele antwoorden bieden waar markt en overheid tekortschieten. Lees verder →

Onderzoeken, kennis, goede bedoelingen en interventies zijn er genoeg in aandachtswijken. Maar komt die kennis op de juiste manier aan bij beleidsmakers? Wat is de rol van onderzoekers? vragen Fenna van Marle, Marieke Breed en Tim ’S Jongers zich af. Lees verder →

Het vaker voorkomen van extreme weersomstandigheden vergt niet alleen fysieke bescherming maar ook maatschappelijke veerkracht. De impact van klimaatverandering wordt mede bepaald door menselijk gedrag in getroffen gebieden. Adaptatiebeleid dat rekening houdt met factoren als omgaan met onzekerheid, sociale cohesie en sociaaleconomische positie verbetert de klimaatbestendigheid, stelt de WRR in zijn nieuwste rapport Mens en klimaat. De kracht van sociale infrastructuur bij adaptatie. Lees verder →

Nederland is een land waarin mensen over het algemeen tevreden zijn, elkaar vertrouwen en een hoge en groeiende materiële welvaart hebben. Maar niet in alle opzichten gaat het goed. Zo is er werk in overvloed, maar loont werken minder. Daarnaast groeit het woningtekort. Ook blijkt opnieuw dat de brede welvaart van nu ten koste gaat van de volgende generatie. Zo neemt het verdienvermogen van de economie af, blijft de druk op de natuur hoog en staan de houdbaarheid van de welvaartsstaat en de kwaliteit van publieke instituties onder druk. Dit blijkt uit de Monitor brede welvaart en de SDG’s 2025 die het CBS op 21 mei (Verantwoordingsdag) heeft aangeboden aan de Tweede Kamer. Lees verder →

De Monitor Brede Welvaart Groningen toont positieve ontwikkelingen op verschillende gebieden, maar wijst ook op blijvende uitdagingen die de brede welvaart van Groningers ondermijnen, met name in kwetsbare regio’s en voor jongvolwassenen. Een deel van de Groningers heeft door stapeling van financiële, gezondheids- en sociale problemen een aanzienlijk lagere brede welvaart. Lees verder →

Het praktijkboek Van meer waarde: Brede welvaart in de beleidspraktijk van het Nationaal Netwerk Brede Welvaart is nu online verkrijgbaar. Binnen dit netwerk hebben meer dan 70 beleidsmakers, ambtenaren en onderzoekers – van regio en Rijk – een breed welvaartsperspectief op regionale vraagstukken toegepast: van de economische groei in de Brainportregio Eindhoven tot de impact van een mogelijke Lelylijn. Dit allereerste boek naar het praktiseren van brede welvaart bundelt de kennis en inzichten van deze ‘praktijkpioniers’. Lees verder →

De toenemende digitalisering in het openbaar vervoer (ov) levert niet alleen voordelen op, maar brengt ook het risico met zich mee dat bepaalde groepen worden buitengesloten. Dit stelt Anne Durand, onderzoeker bij het KiM in haar promotieonderzoek 'Lost in Digitalisation? Navigating public transport in the digital era'. Lees verder →

Het kabinet stelt extra geld beschikbaar voor de opvang van dakloze EU-burgers. Van € 7 miljoen naar € 13 miljoen per jaar. Dit schrijft minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een brief aan de Tweede Kamer. Momenteel hebben 6 steden opvang voor EU-burgers die geen recht hebben op een plek in de reguliere opvang. Gemiddeld 62% van de opgevangen EU-burgers vindt weer werk of keert terug naar land van herkomst. Vanwege de positieve resultaten wil het kabinet de opvang op de huidige locaties voortzetten én uitbreiden naar extra steden. Lees verder →

De doorgevoerde wijzigingen in de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) dragen bij aan betere bescherming van arbeidsmigranten en minder administratieve lasten voor werkgevers. Dat blijkt uit een evaluatie die minister Van Hijum (SZW) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Wel signaleren onderzoekers het risico dat werkgevers ontwijkconstructies gaan inzetten. Lees verder →

Alleenwonenden met dementie kampen vaker met eenzaamheid en ervaren minder begrip en ondersteuning vanuit hun omgeving dan degenen die samenwonen. Zo blijkt uit een rapport van de Dementiemonitor van Alzheimer Nederland en Nivel. Deze grootschalige enquête werd ingevuld door meer dan 1000 mensen met dementie. Uit het onderzoek komt naar voren dat mensen met dementie die alleen wonen zich minder vaak een gewaardeerd lid van de samenleving voelen. Een schrijnend signaal aldus Alzheimer Nederland. De organisatie roept beleidsmakers en gemeenten op te investeren in dementievriendelijke buurten en ontmoetingsplekken, zodat ook alleenwonenden met dementie gezien en betrokken blijven. Lees verder →

Door toegenomen migratie is de Nederlandse samenleving in de afgelopen decennia sterk veranderd van samenstelling. Deze demografische verschuiving leidt regelmatig tot verhitte discussies over hoe goed migranten en hun kinderen integreren in Nederland. Steeds weer klinkt het geluid door dat de integratie onvoldoende is. Maar klopt dat wel? En wie is eigenlijk verantwoordelijk voor een geslaagde integratie? Lees verder →

Om te voorkomen dat de sociale samenhang onder druk komt te staan en te zorgen dat arbeidsmigranten nog naar Nederland willen komen, moet meer worden geïnvesteerd in samenleven. Taalonderwijs is daarbij cruciaal. In een migratiesamenleving is het belangrijk dat de overheid structureel investeert in taalonderwijs voor iedereen, dus ook voor arbeidsmigranten. Werkgevers moeten daar eveneens aan meebetalen en daar tijd voor ter beschikking stellen. Dat staat in het 'Advies: Investeren in samenleven. Hoe arbeidsmigranten beter ingebed kunnen worden in de Nederlandse samenleving'. Lees verder →

Honderdduizenden mensen zoeken op dit moment een (andere) huisarts, terwijl ongeveer 60% van de praktijken in 2024 een patiëntenstop had. Dat schrijft de Algemene Rekenkamer in het rapport ‘Focus op Huisartsentekort’ dat vandaag verscheen. Het huisartsentekort zal naar verwachting de komende jaren verder stijgen. Lees verder →

In deze essaybundel zijn verschillende perspectieven verzameld op de vraag: we bouwen niet alleen woningen maar ook leefgemeenschappen, hoe doen we dat? De focus van de bundel ligt op de hoe-vraag: hoe spelen we als overheid echt goed in op de veranderende behoeften en het gedrag van mensen? En hoe brengen we de samenwerking tussen het fysieke en sociale domein op gang in de praktijk? In deze publicatie geven verschillende experts in het sociaal-fysieke speelveld hun visie op dit vraagstuk. Lees verder →