Inclusief samenleven

In tijden van klimaatcrises, groeiende ongelijkheid en afnemend vertrouwen in instituties, is het tijd voor een ander economisch verhaal. De gemeenschapseconomie biedt een overtuigend perspectief: niet als liefdadigheid of vrijwilligerswerk, maar als keiharde, lokale economie met impact. Steeds vaker zien we burgercollectieven opstaan – van energiecoöperaties tot voedselgemeenschappen – die niet alleen maatschappelijke waarde leveren, maar ook structurele antwoorden bieden waar markt en overheid tekortschieten. Lees verder →

Onderzoeken, kennis, goede bedoelingen en interventies zijn er genoeg in aandachtswijken. Maar komt die kennis op de juiste manier aan bij beleidsmakers? Wat is de rol van onderzoekers? vragen Fenna van Marle, Marieke Breed en Tim ’S Jongers zich af. Lees verder →

Nederland is een land waarin mensen over het algemeen tevreden zijn, elkaar vertrouwen en een hoge en groeiende materiële welvaart hebben. Maar niet in alle opzichten gaat het goed. Zo is er werk in overvloed, maar loont werken minder. Daarnaast groeit het woningtekort. Ook blijkt opnieuw dat de brede welvaart van nu ten koste gaat van de volgende generatie. Zo neemt het verdienvermogen van de economie af, blijft de druk op de natuur hoog en staan de houdbaarheid van de welvaartsstaat en de kwaliteit van publieke instituties onder druk. Dit blijkt uit de Monitor brede welvaart en de SDG’s 2025 die het CBS op 21 mei (Verantwoordingsdag) heeft aangeboden aan de Tweede Kamer. Lees verder →

Het vaker voorkomen van extreme weersomstandigheden vergt niet alleen fysieke bescherming maar ook maatschappelijke veerkracht. De impact van klimaatverandering wordt mede bepaald door menselijk gedrag in getroffen gebieden. Adaptatiebeleid dat rekening houdt met factoren als omgaan met onzekerheid, sociale cohesie en sociaaleconomische positie verbetert de klimaatbestendigheid, stelt de WRR in zijn nieuwste rapport Mens en klimaat. De kracht van sociale infrastructuur bij adaptatie. Lees verder →

De Monitor Brede Welvaart Groningen toont positieve ontwikkelingen op verschillende gebieden, maar wijst ook op blijvende uitdagingen die de brede welvaart van Groningers ondermijnen, met name in kwetsbare regio’s en voor jongvolwassenen. Een deel van de Groningers heeft door stapeling van financiële, gezondheids- en sociale problemen een aanzienlijk lagere brede welvaart. Lees verder →

Het praktijkboek Van meer waarde: Brede welvaart in de beleidspraktijk van het Nationaal Netwerk Brede Welvaart is nu online verkrijgbaar. Binnen dit netwerk hebben meer dan 70 beleidsmakers, ambtenaren en onderzoekers – van regio en Rijk – een breed welvaartsperspectief op regionale vraagstukken toegepast: van de economische groei in de Brainportregio Eindhoven tot de impact van een mogelijke Lelylijn. Dit allereerste boek naar het praktiseren van brede welvaart bundelt de kennis en inzichten van deze ‘praktijkpioniers’. Lees verder →

De toenemende digitalisering in het openbaar vervoer (ov) levert niet alleen voordelen op, maar brengt ook het risico met zich mee dat bepaalde groepen worden buitengesloten. Dit stelt Anne Durand, onderzoeker bij het KiM in haar promotieonderzoek 'Lost in Digitalisation? Navigating public transport in the digital era'. Lees verder →

De doorgevoerde wijzigingen in de Wet arbeid vreemdelingen (Wav) dragen bij aan betere bescherming van arbeidsmigranten en minder administratieve lasten voor werkgevers. Dat blijkt uit een evaluatie die minister Van Hijum (SZW) naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Wel signaleren onderzoekers het risico dat werkgevers ontwijkconstructies gaan inzetten. Lees verder →

Het kabinet stelt extra geld beschikbaar voor de opvang van dakloze EU-burgers. Van € 7 miljoen naar € 13 miljoen per jaar. Dit schrijft minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een brief aan de Tweede Kamer. Momenteel hebben 6 steden opvang voor EU-burgers die geen recht hebben op een plek in de reguliere opvang. Gemiddeld 62% van de opgevangen EU-burgers vindt weer werk of keert terug naar land van herkomst. Vanwege de positieve resultaten wil het kabinet de opvang op de huidige locaties voortzetten én uitbreiden naar extra steden. Lees verder →

Alleenwonenden met dementie kampen vaker met eenzaamheid en ervaren minder begrip en ondersteuning vanuit hun omgeving dan degenen die samenwonen. Zo blijkt uit een rapport van de Dementiemonitor van Alzheimer Nederland en Nivel. Deze grootschalige enquête werd ingevuld door meer dan 1000 mensen met dementie. Uit het onderzoek komt naar voren dat mensen met dementie die alleen wonen zich minder vaak een gewaardeerd lid van de samenleving voelen. Een schrijnend signaal aldus Alzheimer Nederland. De organisatie roept beleidsmakers en gemeenten op te investeren in dementievriendelijke buurten en ontmoetingsplekken, zodat ook alleenwonenden met dementie gezien en betrokken blijven. Lees verder →

Door toegenomen migratie is de Nederlandse samenleving in de afgelopen decennia sterk veranderd van samenstelling. Deze demografische verschuiving leidt regelmatig tot verhitte discussies over hoe goed migranten en hun kinderen integreren in Nederland. Steeds weer klinkt het geluid door dat de integratie onvoldoende is. Maar klopt dat wel? En wie is eigenlijk verantwoordelijk voor een geslaagde integratie? Lees verder →

Om te voorkomen dat de sociale samenhang onder druk komt te staan en te zorgen dat arbeidsmigranten nog naar Nederland willen komen, moet meer worden geïnvesteerd in samenleven. Taalonderwijs is daarbij cruciaal. In een migratiesamenleving is het belangrijk dat de overheid structureel investeert in taalonderwijs voor iedereen, dus ook voor arbeidsmigranten. Werkgevers moeten daar eveneens aan meebetalen en daar tijd voor ter beschikking stellen. Dat staat in het 'Advies: Investeren in samenleven. Hoe arbeidsmigranten beter ingebed kunnen worden in de Nederlandse samenleving'. Lees verder →

Honderdduizenden mensen zoeken op dit moment een (andere) huisarts, terwijl ongeveer 60% van de praktijken in 2024 een patiëntenstop had. Dat schrijft de Algemene Rekenkamer in het rapport ‘Focus op Huisartsentekort’ dat vandaag verscheen. Het huisartsentekort zal naar verwachting de komende jaren verder stijgen. Lees verder →

In deze essaybundel zijn verschillende perspectieven verzameld op de vraag: we bouwen niet alleen woningen maar ook leefgemeenschappen, hoe doen we dat? De focus van de bundel ligt op de hoe-vraag: hoe spelen we als overheid echt goed in op de veranderende behoeften en het gedrag van mensen? En hoe brengen we de samenwerking tussen het fysieke en sociale domein op gang in de praktijk? In deze publicatie geven verschillende experts in het sociaal-fysieke speelveld hun visie op dit vraagstuk. Lees verder →

Nieuwe cijfers op Waarstaatjegemeente.nl over de sociaaleconomische status (SES-WOA) van Nederlandse wijken en gemeenten tonen grote verschuivingen tussen 2017 en 2023. Sommige gebieden maken een sterke opmars, terwijl andere achterblijven. De cijfers bieden waardevolle inzichten voor gemeenten. Zo vallen op wijkniveau Binckhorst (Den Haag) en Spoorzone Noord (Tilburg) op door groei in SES-WOA score. Met als mogelijke verklaringen: investeringen in de wijk, verbeterde voorzieningen en gentrificatie. Lees verder →

Verkeerskunde (nr 1) gaat over inclusie: een mobiliteitssysteem dat recht doet aan iedereen in de samenleving. Dat vraag volgens gasthoofdredacteur Jan-Derk van 't Rot (Muconsult) om fundamentele, soms radicale keuzes. Met artikelen over deelonderwerpen waarin inclusie een rol speelt: ontwerp, integreren in alle projectfasen, vrijwilligersvervoer, parkeren, deelmobiliteit (vraagt om structurele aanpassingen in financiering, infrastructuur en beleidskaders), veiligheid in ov en verzorgingsplaatsen langs snelwegen. Lees verder →

Mensen in wijken willen vaak niet meer meewerken aan onderzoeken in hun buurt, omdat ze er veel tijd aan kwijt zijn, steeds weer nieuwe onderzoekers over de vloer krijgen, de resultaten niet terughoren en vooral ook geen veranderingen zien in hun wijk. In Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken (nr 1) belicht de redactie allerlei aspecten met de onderliggende gedachte: hoe kan sociaalwetenschappelijk onderzoek betrouwbaar en waardevol blijven? Verder artikelen over dakloosheid (een woonprobleem, geen zorgvraagstuk) en de 7 mythes over de participatiesamenleving. Lees verder →

Stichting Visitatie Woningcorporaties Nederland heeft het eerste trendbeeld gepubliceerd. Hieruit blijkt dat het welzijn van bewoners in sociale huurwijken onder druk staat. Woningcorporaties, huurders, gemeenten en maatschappelijke organisaties maken zich hierover grote zorgen. Ze zijn ervan overtuigd dat ze moeten samenwerken om een bijdrage te leveren aan dit welzijn. Maar ze vinden ook dat deze samenwerking in veel gevallen nog niet goed loopt. Lees verder →

7,5% tot 9,0% van de Nederlandse huishoudens heeft momenteel geen auto omdat ze die zich financieel niet kunnen veroorloven. Dit komt neer op grofweg 650.000 van de 8 miljoen huishoudens in Nederland. Van de huishoudens zonder auto is dit een derde. Bij veel huishoudens zonder auto spelen de financiën dus geen of een ondergeschikte rol. Dit blijkt uit het onderzoek 'Financieel autoloos' van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Lees verder →

Tamia Peereboom deed acht maanden onderzoek naar mobiliteitsrechtvaardigheid in de provincie Noord-Holland en haar ‘coastal sister state’ Californië. Daar hebben plattelandsbewoners al sinds 2019 toegang tot betaalbare, volledig elektrische deelauto’s, strategisch geplaatst bij huishoudens met een laag inkomen. Peereboom ontdekte hoe deze aanpak inspirerende lessen biedt voor Nederland. Lees verder →