Inclusief samenleven

AI is een disruptieve technologie die de principes van de democratische rechtsstaat in de basis raakt. We bevinden ons in de tussentijd van AI: een periode waarin AI nog te onderontwikkeld is om écht op te vertrouwen, maar te goed en te diepgaand om te negeren. AI vereist sturing door de overheid: om de principes van de democratische rechtsstaat te borgen en te beschermen en de toepassing van AI ten behoeve van de realisatie van publieke waarde te optimaliseren. Die sturing door de overheid vereist explicitering van hoe we ons tot AI verhouden, aldus prof. dr. Martijn van der Steen. Lees verder →

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) presenteren vandaag de nieuwe methode om armoede in Nederland te meten. In die nieuwe methode worden de werkelijke kosten die mensen hebben aan wonen en energie meegenomen in plaats van gemiddelden. Daarnaast is gekeken of huishoudens een financiële buffer hebben. Volgens deze nieuwe methode leefden in 2023 540 duizend mensen in Nederland onder de armoedegrens. Dat is 3,1 procent van de bevolking. Hoewel het aantal armen in 2023 lager was dan in de jaren ervoor, nam de ernst van de armoede toe. Lees verder →

In de 20 gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) is de bouw van 15.000 woningen in voorbereiding, zowel sociale huur als middeldure huur. Daarnaast krijgen circa 53.000 kinderen in NPLV-gebieden gemiddeld 8 uur per week extra leer- en ontwikkeltijd aangeboden. 17 van de 20 gebieden zijn aan de slag met baangaranties voor jongeren. Ook zijn alle gebieden begonnen met extra inzet voor de preventie van jeugdcriminaliteit. Lees verder →

Het kabinet presenteert een uitgebreid pakket aan maatregelen om het aantal van 700.000 huishoudens met problematische schulden terug te dringen. Het investeert extra in vroegsignalering, zodat gemeenten snellere en betere hulp kunnen bieden aan mensen met geldzorgen. Ook komt er een integraal schuldenoverzicht en een gratis betalingsherinnering bij verkeersboetes. Met deze en andere maatregelen wil het kabinet voorkomen dat schulden razendsnel kunnen oplopen. Lees verder →

Wat maakt dat de samenleving de ervaringen en talenten van jongeren zo weinig benut? En welke mogelijkheden zijn er om dit wel te doen? In het dossier van Tijdschrift voor Sociale Vraagstukken vind je artikelen over de veranderkracht en verandermacht van jongeren. Verder artikelen over een groot onderzoek naar samenlevingsopbouw, de ontwikkeling van sociale technologie, een serious game waarmee je kunt ervaren hoe het voelt om te leven op bijstandsniveau. Lees verder →

In 2021 had een kwart van de mensen die onder de armoedegrens leven, ook problematische schulden. In totaal had 1,4 procent van de Nederlanders zowel een inkomen onder de armoedegrens, als een problematische schuld. Dat blijkt uit een technische kennisnotitie van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Lees verder →

Het aantal dak- en thuisloze personen in 55 gemeenten in de regio’s Breda, Hart van Brabant, Holland Rijnland, Westelijke Mijnstreek, Gelderland-Zuid en West-Friesland is hoog. In totaal zijn 6063 dak- en thuisloze mensen geteld. Opvallend is dat van de getelde volwassenen een derde vrouw is. Zij verblijven vaak met hun kind(eren) bij familie of vrienden, in een tijdelijke opvang of in een vakantiewoning of stacaravan. Dat blijkt uit de tweede Nederlandse ETHOS-telling dak- en thuisloosheid van Hogeschool Utrecht en Kansfonds. Lees verder →

Van de jongeren van 15 tot 27 jaar die geen onderwijs volgen, had 20 procent in het tweede kwartaal van 2024 geen startkwalificatie. Drie jaar eerder was dit nog 17 procent. Jongeren met een startkwalificatie hebben vaker werk dan degenen zonder startkwalificatie. Dat meldt het CBS op basis van de Landelijke Jeugdmonitor. Lees verder →

De overheid wil een grens kunnen stellen aan de prijs die huishoudens betalen voor het gebruik van een warmtenet. Dat schrijft minister Hermans van Klimaat en Groene Groei aan de Tweede Kamer. Wijziging van de Wet Collectieve Warmte moet burgers beschermen tegen "excessief hoge leveringslasten". Lees verder →

Gezinnen en stellen met een modaal inkomen houden te weinig geld over om te gaan en staan waar zij willen. Als zij niet besparen op andere posten, komen gezinnen voor mobiliteit maandelijks tussen de 200 en 900 euro tekort. Dat heeft – niet alleen nadelige gevolgen voor hún bestaanszekerheid, gezondheid en vrijheid om te reizen, het tast ook het sociaal weefsel van onze samenleving aan. Dat blijkt uit onderzoek van het Nibud in opdracht van de Mobiliteitsalliantie. Lees verder →

Het huidige opvangsysteem voor asielzoekers is nog niet ingericht op vroege participatie van kansrijke asielzoekers. Daarmee missen we kansen. Asielzoekers laten werken terwijl zij wachten op antwoord op hun asielaanvraag, helpt de samenleving, de arbeidsmarkt en de asielzoekers zelf. G40-gemeenten onderzoeken mogelijkheden hiernaar en roepen het Rijk op om arbeidsparticipatie voor asielzoekers te vergemakkelijken. Lees verder →

In 2021 deed RaboResearch onderzoek naar de regio Gelderland-Zuid met als centrale vraag: wat is er nodig om de potentie van het gebied te benutten en de economische kracht en brede welvaart van de regio te versterken? Drie jaar later, nemen we Gelderland-Zuid en Lifeport opnieuw onder de loep. Gelderland-Zuid formuleerde drie jaar geleden acht opgaven voor Lifeport om de economische potentie van de regio beter te benutten en om te werken aan de brede welvaart in de regio. Deze acht kwesties zijn nog steeds urgent en actueel, zo blijkt uit een nieuwe ronde interviews. Lees verder →

Problemen in aandachtswijken moeten vanuit diverse perspectieven en schaalniveaus benaderd worden om ze duurzaam op te lossen. Fenna van Marle (Erasmus Universiteit) pleit voor multi-level onderzoek: van kwalitatief onderzoek naar groepen bewoners, via kwantitatief onderzoek op wijkniveau naar landelijke monitoring. Lees verder →

Bijna 11 procent van de Nederlandse bevolking van 15 jaar of ouder voelde zich sterk eenzaam in 2023. Dat is gelijk aan een jaar eerder, maar opnieuw hoger dan in 2019, voor de coronapandemie. Toen was ongeveer 9 procent sterk eenzaam. Eenzaamheid komt het vaakst voor onder mensen die buiten Nederland geboren zijn. Lees verder →

In doorsnee wegen de baten van het isoleren van een oudere woning voor bewoners net op tegen de kosten ervan. De inkomenseffecten verschillen echter sterk tussen huurders van corporatiewoningen, particuliere huurders en bewoners van koopwoningen. Ook binnen inkomensgroepen zijn de verschillen vrij groot door de grote variatie in kenmerken van woningen, zoals energetische kwaliteit, tussen huishoudens met een vergelijkbaar inkomen. Dat blijkt uit gezamenlijk onderzoek van TNO en het Centraal Planbureau. Bij isolatie van woningen gebouwd voor 1992 tot de nationale isolatiestandaard is het mediane netto-inkomenseffect (baten – kosten) 0,1% van het jaarlijks besteedbaar inkomen. De gemiddelde investeringskosten per woning voor isolatie tot aan de standaard bedragen zo’n 18.000 euro. Gemiddeld is de gasbesparing in volume ongeveer 32% van het oorspronkelijke gasverbruik. Lees verder →

Een meerderheid van de bevolking van 15 jaar of ouder vindt dat ze in een gezellige buurt wonen waar mensen elkaar helpen. In niet-stedelijke gemeenten geven mensen dit vaker aan dan in een meer verstedelijkte woonomgeving. Ook over andere onderwerpen die te maken hebben met sociale samenhang in de buurt, zijn mensen in niet-stedelijke gemeenten gemiddeld vaker positief dan in stedelijke gemeenten. Dit meldt het CBS op basis van de Veiligheidsmonitor 2023. Lees verder →

Het kabinet wil dat mensen met dreigende schulden eerder in beeld komen, voordat financiële problemen zich opstapelen. Daarom wil staatssecretaris Jurgen Nobel (Participatie en Integratie) ruimte bieden aan een proef van de Belastingdienst en de Dienst Toeslagen. Zij mogen onder voorwaarden informatie over betalingsachterstanden delen met gemeenten. Die kunnen vervolgens sneller hulp bieden aan inwoners met financiële zorgen. Lees verder →

In de uitwerking van plannen van het nieuwe kabinet is beperkt aandacht voor de lange termijn. Deze gaat voornamelijk uit naar prioriteiten hier en nu zoals de bestrijding van armoede en het behoud van koopkracht. Dat schrijven het SCP, het CPB en het PBL in hun gezamenlijke rapport ‘Reflectie brede welvaart Prinsjesdag 2024’. Lees verder →

Het kabinet ondersteunt werkende middeninkomens en kwetsbare groepen met een pakket aan koopkrachtmaatregelen. De meeste mensen krijgen daardoor volgend jaar naar verwachting meer te besteden. Zo wil het kabinet de bestaanszekerheid vergroten en mensen stimuleren om meer te gaan werken. Dat schrijven minister Van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en staatssecretaris Nobel van Participatie en Integratie in hun begroting die vandaag is overhandigd aan de Tweede Kamer. Lees verder →

Het groeit uit tot een mooie traditie: de Factsheets Brede Welvaart die het CBS presenteert op Prinsjesdag. In 2021 en 2022 werden deze factsheets gemaakt voor vier ministeries, vorig jaar voor alle ministeries en dit jaar zijn ze verder geprofessionaliseerd. ‘We bieden nóg beter inzicht in wat brede welvaart inhoudt voor de beleidsterreinen van de ministeries en geven aan waar die raken aan verschillende Sustainable Development Goals’, zegt Chantal Blom, projectleider Factsheets Brede Welvaart bij het CBS. Lees verder →