Leefomgeving
ROmagazine over ruimtelijk-economisch beleid
ROmagazine gaat in op de vraag hoe economie naast woningbouw weer een plek krijgt in het ruimtelijke ordeningsbeleid en wat regio's kunnen doen. En een interview met Meindert Stolk, gedeputeerde van Zuid-Holland, over de ruimtelijke-economische visie van de provincie. Verder artikelen over de Doetinchemse Omgevingskamer (borgt integrale behandeling van initiatieven), gemeentelijke warmtenetten, overstromingsbestendig bouwen, stedenbouwkundig ontwerpen met externe veiligheid. Lees meer over ROmagazine over ruimtelijk-economisch beleid
Impact bezwaar- en beroepsprocedures op vertraging woningbouw
Sweco en Hekkelman Advocaten geven in dit onderzoek inzicht in de omvang, oorzaken en effecten van lange doorlooptijden van de bezwaar- en beroepsfase in woningbouwontwikkelingen. Daarnaast is gezocht naar mogelijke oplossingsrichtingen. Het geeft handvatten voor vervolgstappen voor de verschillende betrokken partijen (Rijk, gemeenten, marktpartijen etc.) om het probleem te helpen verminderen. Het onderzoek is gepresenteerd bij de Staat van de Volkshuisvesting 2024. In het artikel zijn de belangrijkste bevindingen samengevat. Lees meer over Impact bezwaar- en beroepsprocedures op vertraging woningbouw
Essay: Omgevingswet helpt burgers niet
De Omgevingswet moest het voor burgers eenvoudiger maken te participeren bij ruimtelijke ontwikkelingen in hun buurt. Werkt dat in de prille praktijk ook zo? Jan Schrijver, als beleidsmaker betrokken bij de totstandkoming van de Omgevingswet, overziet de eerste ervaringen. Lees meer over Essay: Omgevingswet helpt burgers niet
Hinder en slaapverstoring door trillingen van treinen.
In 2021 had ongeveer 11 procent van de Nederlanders van 16 jaar en ouder die binnen 300 meter afstand van het spoor wonen, ernstige hinder van trillingen door treinen. Het gaat naar schatting om 126.500 mensen. Zij hebben last van irritatie, boosheid en onbehagen. ’s Nachts kunnen deze trillingen hun slaap ernstig verstoren (13 procent). Vooral de trillingen van goederentreinen veroorzaken hinder en slaapverstoring. Lees meer over Hinder en slaapverstoring door trillingen van treinen.
Klein maar fijn, ook een compacte gebiedsontwikkeling kan waarde hebben
Bij gebiedsontwikkelingen gaat het in de regel om grotere plannen, met veel programma, tal van spelers en langere looptijden. Maar is de omvang het enige dat de impact van de projecten bepaalt? Een korte rondgang langs enkele ingediende plannen voor de rijksprijs Gouden Piramide laat zien dat ook kleinere ingrepen in buurten en dorpen een positief effect kunnen sorteren. Lees meer over Klein maar fijn, ook een compacte gebiedsontwikkeling kan waarde hebben
Van gebied naar Levend Landschap: samen het landelijk gebied toekomstbestendig maken
Hoe maken we het landelijk gebied klaar voor de toekomst? Dat is ingewikkeld, want er spelen veel verschillende opgaven en belangen. De nieuwe methode Levend Landschap helpt om belanghebbenden in een gebied door die complexiteit te gidsen. Met deze reflectieve aanpak kunnen zij samen acties bepalen voor een ‘levend’ landschap. Versterking van biodiversiteit is daar een belangrijke strategie bij. Lees meer over Van gebied naar Levend Landschap: samen het landelijk gebied toekomstbestendig maken
Den Haag gaat versteende wijken fors vergroenen
In 2025 worden Haagse versteende wijken fors groener. De gemeente gaat in wijken met weinig groen aan de slag met het planten van bomen, struiken en andere planten. Er wordt 15 duizend vierkante meter groen toegevoegd en honderden bomen geplant. Voor de uitvoering van het actieprogramma Klimaatadaptatie en Vergroenen Versteende Wijken is meer dan 3 miljoen euro gereserveerd. Lees meer over Den Haag gaat versteende wijken fors vergroenen
City Deal ‘Slimme Stad’ afgerond, dit heeft het opgeleverd
De City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ is vandaag na vijf jaar afgerond. Het belangrijkste resultaat: een community van publieke en private partijen, die hun data-werkwijze steeds meer op elkaar afstemmen. Concreet heeft dat bijgedragen aan het DMI-ecoysteem, generiek inzetbare instrumenten, opgeschaalde pilots, en een nieuw boek: 'Van slimme stad naar ecosysteem'. Lees meer over City Deal ‘Slimme Stad’ afgerond, dit heeft het opgeleverd
Scenario’s voor visievorming in het omgevingsbeleid
In maart 2023 publiceerde het PBL de Ruimtelijke Verkenning 2023. De scenariostudie helpt beleidsmakers en belanghebbenden die aan het omgevingsbeleid en het verwante sectorale beleid in ons land werken om de toekomst van verstedelijking, circulaire economie, klimaatmitigatie, klimaatadaptatie en landelijk gebied te verkennen. Het PBL organiseert nu zelf geen activiteiten meer om het gebruik van de Ruimtelijke Verkenning te bevorderen, maar er blijkt nog wel steeds belangstelling voor te bestaan. Daarom is er nu een handreiking gemaakt, die je kan raadplegen als je zelf scenario’s wilt tentoonstellen of presenteren of zelf een gebruikersworkshop of praktijkgemeenschap wilt organiseren. Lees meer over Scenario’s voor visievorming in het omgevingsbeleid
“We moeten de lange termijn meer gaan voelen in gebiedsontwikkeling”
Peter Pelzer is sinds 1 januari hoogleraar Ruimtelijke Planning en Strategie aan de TU Delft. Ook verscheen onlangs een geactualiseerde versie van zijn stadsessay Verantwoordelijk voor de toekomst, waarin hij op zoek gaat naar een planologie voor de lange termijn. “Ik ben niet principieel tegen in een polder bouwen, maar besef wel dat je zo’n ingreep in de ruimte heel moeilijk terug kunt draaien.” Lees meer over “We moeten de lange termijn meer gaan voelen in gebiedsontwikkeling”
Greenpeace wint zaak tegen Staat, rechter dwingt kabinet meer haast te maken met stikstofaanpak
De Staat moet meer maatregelen nemen om de neerslag van stikstof op de natuur te beperken. Dat heeft de rechtbank in Den Haag geoordeeld in de stikstofzaak die milieuorganisatie Greenpeace had aangespannen tegen de Staat. Lees meer over Greenpeace wint zaak tegen Staat, rechter dwingt kabinet meer haast te maken met stikstofaanpak
Veilige stad: Uitdagingen voor hoogstedelijke gebieden in Nederlan
Nederlandse steden worden de komende tien tot twintig jaar geconfronteerd met complexe uitdagingen op het gebied van veiligheid en leefbaarheid, veroorzaakt door zowel voorspelbare als onzekere factoren. Deze verkenning, uitgevoerd door HCSS in samenwerking met stedelijke gemeenten, analyseert hoe lange termijn trends zoals vergrijzing, migratie, klimaatverandering, technologisering en economische onzekerheid de stedelijke ontwikkeling beïnvloeden. Lees meer over Veilige stad: Uitdagingen voor hoogstedelijke gebieden in Nederlan
Europees samenwerkingsproject voor multifunctioneel dakgebruik gestart
Een consortium van veertien partijen start dit jaar het Europese project Multiroofs, dat is gericht op het inzichtelijk maken van de potentie die daken bieden voor multifunctioneel gebruik. Nederland is goed vertegenwoordigd in het samenwerkingsverband, met onder andere Stichting Rooftop Revolution, TU Delft en MVRDV. Lees meer over Europees samenwerkingsproject voor multifunctioneel dakgebruik gestart
Innovatie biedt kansen voor minder stikstof en broeikassen uit de landbouw
De inzet van landbouwinnovatie biedt grote kansen in de strijd tegen de stikstof- en broeikasgasuitstoot van de landbouw. Dit blijkt uit onderzoek van de Wageningen University & Research en Schuttelaar & Partners, uitgevoerd in opdracht het Interprovinciaal Overleg. Op 20 januari 2025 is het rapport ‘Verkenning effecten landbouwinnovaties’ verstuurd aan de minister van Landbouw Voedselkwaliteit, Visserij en Natuur (LVVN) Femke Wiersma. Lees meer over Innovatie biedt kansen voor minder stikstof en broeikassen uit de landbouw
Essay: Minder segregatie, meer buitenruimten
Arm en rijk leven steeds vaker gescheiden, waardoor spontane ontmoetingen tussen verschillende groepen minder vanzelfsprekend worden. Gemeenten moeten daarom investeren in buitenruimten die verbinding stimuleren en kloven verkleinen. Juist daar liggen volop kansen, mits de fysiek-ruimtelijke ingrepen bijdragen aan sociale agenda’s, betogen Radboud Engbersen, Maxime van de Gevel en Esra van Koolwijk. Lees meer over Essay: Minder segregatie, meer buitenruimten
Friso de Zeeuw over zijn rol als voorzitter van adviesgroep STOER
Het programma STOER (Schrappen Tegenstrijdige en Overbodige Eisen en Regelgeving) moet ervoor zorgen dat de kabinetsambitie om 100.000 woningen per jaar te bouwen sneller, efficiënter en goedkoper wordt gerealiseerd. Friso de Zeeuw is benoemd tot voorzitter van de adviesgroep die de inhoud van het programma moet vormgeven. Lees meer over Friso de Zeeuw over zijn rol als voorzitter van adviesgroep STOER
Cultuur in gebiedsontwikkeling: hoe kan het wél?
Rinske Brand, de auteur van Hart hoofd handen – gids voor stadmakers, is op een missie: kunst en cultuur een groter onderdeel laten zijn van stadsontwikkeling. Culturele plekken zoals broedplaatsen, cultuurclusters en stadslaboratoria laten steden namelijk floreren, stelt zij, maar door de toenemende druk op de ruimte in steden delven kunst en cultuur vaak het onderspit bij ruimtelijke ontwikkelingen. Ook zijn creatieve stadsmakers te vaak pioniers in stedelijke ontwikkeling die zelf het wiel opnieuw uitvinden. Geïnspireerd door de persoonlijke verhalen van gepassioneerde stadmakers die “met een ongekende gedrevenheid hun levensmissie realiseerden” startte Brand een zoektocht naar een model dat helpt bij het realiseren van culturele plekken in steden. Lees meer over Cultuur in gebiedsontwikkeling: hoe kan het wél?
De RIA in de praktijk: naar een 2.0-versie in de Stedelijke Regio Breda Tilburg
Eind vorig jaar lanceerde Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling (SKG) de handreiking Regionale Investeringsagenda (RIA). Partijen door het hele land ontdekken hoe zij voor de lange termijn de soms complexe ruimtelijke opgaven kunnen uitwerken in een investeringsagenda. Zo komen ze van beleid naar uitvoering. Frank Raaijmakers, strategisch adviseur bij de gemeente Breda, vertelt over de kansen en uitdagingen in de Stedelijke Regio Breda Tilburg. Lees meer over De RIA in de praktijk: naar een 2.0-versie in de Stedelijke Regio Breda Tilburg
Toekomstbestendig platteland: Boeren presenteren plannen voor Baarlingerpolder
Een groep boeren uit de Baarlingerpolder werkt sinds 2022 aan een project voor toekomstbestendige landbouw, behoud van leefbaarheid en verbetering van natuur en waterkwaliteit. Zij hebben een rapport met 14 maatregelen aangeboden aan Gedeputeerde Staten. Lees meer over Toekomstbestendig platteland: Boeren presenteren plannen voor Baarlingerpolder
Mobiliteitshubs in een naoorlogse wijk, een nieuw ontmoetingspunt
Mobiliteitshubs verbinden tal van voorzieningen en gaan daarmee een stap verder dan de bekende parkeergarage met snoepautomaat. Maar de hubs blijken in naoorlogse woongebieden zelfs als multifunctionele wijkhub te kunnen functioneren. Lees meer over Mobiliteitshubs in een naoorlogse wijk, een nieuw ontmoetingspunt