Leefomgeving

Uit nieuw onderzoek van Natuur & Milieu blijkt dat bewoners van de meest versteende buurten van Nederland vaker kampen met wateroverlast, stress, eenzaamheid en een kwetsbare gezondheid. De hoeveelheid openbaar groen ligt in deze buurten maar liefst 93% lager dan in andere buurten. Lees meer over Juist in kwetsbare buurten is het tekort aan groen het grootst

De wateropgave heeft niet alleen betrekking op de inrichting van nieuwe gebieden. Juist ook bij de herinrichting van bestaande gebieden is het zaak om vanaf het begin ook rekening te houden met water en bodem. Waterschap Vallei en Veluwe vatte de koe bij de horens en schreef een ontwerpprijsvraag uit voor het waterbeheer in naoorlogse woongebieden. Lees meer over Waterschap Vallei en Veluwe zet ontwerpkracht in voor toekomstbestendige naoorlogse wijken

Door toenemende schaarste aan geschikte grond wordt het hergebruik van vrijkomende grond steeds urgenter. Een digitale marktplaats daarvoor brengt overheden samen om vraag en aanbod te koppelen. Door grond zo veel mogelijk regionaal te hergebruiken en waar nodig op te waarderen, ontstaan voordelen voor kostenbeheersing, ecologie en duurzaamheid. Lees meer over Grip op grond

De industrie in Nederland heeft door schadelijke uitstoot grote impact op de gezondheid en leefomgeving van mensen. Omwonenden en werknemers hebben ernstige gezondheidsklachten en hogere zorgkosten én de uitstoot veroorzaakt schade aan de natuur. Omwonenden, gezondheids- en maatschappelijke organisaties, van Gezondheid op 1 en Natuur & Milieu tot KWF Kankerbestrijding en Longfonds, doen een gezamenlijke oproep aan de politiek om dit probleem aan te pakken: ‘Mensen hebben ernstige last van de industrie. De overheid móet actie ondernemen om ons en onze natuur beschermen.’ De groep biedt de oproep met een lijst maatregelen aan Tweede Kamerleden aan op dinsdag 9 december. Lees meer over ‘Bescherm Nederlanders tegen vervuiling door de industrie’

Tijdens NiM25 komen deelnemers uit tien domeinen (zoals landbouw, water, onderwijs en bedrijventerreinen) samen om te werken aan natuurinclusieve oplossingen. Het programma bestaat uit excursies, werklabs, workshops en een feestelijke slotdag in Den Bosch. Lees meer over Natuurinclusief Manifestatie 2025 – Samen investeren in een groene toekomst 8–10 december Den Bosch

De bekostiging van groene klimaatadaptatie in de bestaande stad schiet structureel tekort. Dat blijkt uit het nieuwe onderzoek Bekostiging groene klimaatadaptatie, uitgevoerd door bureaus &flux en Arcadis in opdracht van het ministerie van VRO. De onderzoekers doen negen aanbevelingen om gemeenten én het Rijk te helpen vergroening structureel te financieren. Lees meer over Negen adviezen voor structurele financiering vergroening steden

In de steden en in drie gebieden is de brede welvaart sinds 2020 lager dan in de rest van het land. Deze drie gebieden zijn het oosten van Groningen en Drenthe, het midden en zuiden van Limburg, en Zeeuws-Vlaanderen en het westen van Noord-Brabant. In deze regio’s is de materiële welvaart lager, de werkloosheid groter, de maatschappelijke betrokkenheid en het vertrouwen in anderen en instituties lager dan in gebieden met een hoge brede welvaart. Dit blijkt uit de regionale Monitor Brede Welvaart van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Lees meer over Lage brede welvaart in steden en in uithoeken van het land

De rijksbeleidslijn Water en Bodem Sturend (WBS) moet ervoor zorgen dat ruimtelijke plannen beter aansluiten op de draagkracht van het water- en bodemsysteem. Onderzoek van Mijntje Schouteten, waarop Bureau BUITEN vanuit hun adviespraktijk reflecteert, laat zien hoe deze beleidslijn in de praktijk uitwerkt. Lees meer over Water en Bodem Sturend in de praktijk: lessen uit Oss en Kampen

Grond speelt voor provincies steeds vaker een belangrijke rol bij het realiseren van hun doelen in beleids- en gebiedsprogramma’s. Ambities rond woningbouw, energietransitie, klimaatadaptatie, schoon en voldoende water en de transitie van het landelijk gebied: ze komen bovenop bekende thema’s als natuur en mobiliteit – die al jarenlang een beroep doen op de beschikbare grond. Doordachte grondstrategieën kunnen provincies helpen richting de uitvoering maar de praktijk blijkt weerbarstig. Lees meer over Oost-Nederland heeft integrale grondstrategieën nodig, maar die blijven uit

Bedrijven die een (nieuw) plan willen uitvoeren op hun terrein, moeten ook de omgeving betrekken bij de ontwikkeling van dat plan. Deze participatie van de omgeving vormt een belangrijk aspect van de Omgevingswet. Maar hoe organiseer je dat als bedrijf? Een handreiking van DCMR biedt uitkomst. Lees meer over Participatie organiseren als bedrijf

De wijken Velve-Lindenhof in Enschede en Wielwijk in Dordrecht zijn door sloop-nieuwbouw en de herinrichting van de openbare ruimte flink onder handen genomen. Leidt zo'n ingrijpend proces van verandering tot waardering bij bewoners of juist tot verlies van identiteit? En kunnen betekenisvolle plekken in zo'n woelige transitie hun betekenis behouden, of zijn er nieuwe plekken nodig om een nieuw wijkgevoel op te wekken? Onderzoeker Teun van den Ende onderzoekt in deze twee wijken hoe zo’n verandering uitpakt. Lees meer over Erfgoed en leefbaarheid: de effecten van grootschalige sloop en nieuwbouw in Enschede en Dordrecht

De leefbaarheid verbeterde in de 20 gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) gemiddeld iets sterker dan het landelijk gemiddelde tussen 2018 en 2024. De leefbaarheid in de NPLV-gebieden blijft nog wel flink achter bij het landelijk gemiddelde. Dat blijkt uit de voortgangsrapportage die minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Lees meer over Leefbaarheid NPLV-gebieden verbetert iets, maar achterstand blijft groot

Dat heringerichte buitenruimtes vaker worden gebruikt, blijkt uit een recente studie van De Haagse Hogeschool en GGD Haaglanden. Tegelijkertijd laat diezelfde studie zien dat dit gebruik kwetsbaar blijft zolang onderhoud, toegankelijkheid en veiligheid niet op orde zijn.In de studie Samen gezond bezig in de wijk zijn drie onderbenutte buitenruimtes in Den Haag Zuidwest tussen maart 2024 en juni 2025 onderzocht. Het onderzoek richtte zich niet alleen op de herinrichting zelf, maar ook op hoe bewoners de plekken gebruikten en waardeerden. De onderzoekers zagen dat factoren als ervaren veiligheid, onderhoud en toegankelijkheid invloed hadden op hoe vaak en met welk gevoel bewoners de plekken benutten. Lees meer over Herinrichting buitenruimtes slechts succesvol bij juiste randvoorwaarden

De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) gaat onderzoek doen naar de basisvoorzieningen op het Groninger platteland, zoals onderwijs, zorg en winkels. Ook wordt er gekeken welke rol deze spelen in de leefbaarheid in de dorpen. Met deze informatie kan de provincie bepalen wat er nodig is om voor alle Groningers een gelijkwaardige toegang te kunnen geven tot deze voorzieningen. Het onderzoek start in januari en loopt tot en met september 2028 en wordt uitgevoerd onder leiding van hoogleraar plattelandsgeografie Tialda Haartsen van de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen. De provincie maakt het onderzoek mogelijk vanuit het Uitvoeringsprogramma Gezondheid (2025-2025) met 300.000 euro subsidie van het Nationaal Programma Groningen. Lees meer over RUG en Provincie werken samen in onderzoek naar voorzieningen Groninger platteland

Als iemand de Nota Ruimte straks moet waarmaken, dan is het de generatie die er tot 2050 dagelijks mee werkt. Daarom vroegen we niet de usual suspects, maar twee jonge planmakers die midden in de woningmarkt, regionale samenwerking en digitale innovaties staan. Wat ontbreekt in de ontwerpnota, waar wringt het, en wat moet vooral veel concreter om hun toekomst niet te laten verzanden in papieren ambities? Lees meer over De Ontwerp-Nota Ruimte gezien door de generatie die haar moet waarmaken - Jonge planmakers willen richting én speelruimte

Defensie heeft definitief 56 locaties aangewezen die het nodig acht voor uitbreiding van de activiteiten van de krijgsmacht. Het zijn in grote lijnen dezelfde locaties als waarvoor het kabinet in mei al een voorkeur uitsprak. In december neemt het kabinet een definitief besluit over deze locaties. Lees meer over Defensie is eruit: er komen 56 uitbreidingen en nieuwe locaties

Zuid-Hollandse gemeenten werken met stedenbouwkundig bureau PosadMaxwan aan een omgekeerde verdichtingsaanpak: eerst ruimte voor groen, water en sociale netwerken, daarna woningbouw. Deze methode blijkt effectief in o.a. Dordrecht, Capelle en Rotterdam en levert vaak méér woningen én betere leefbaarheid op. Bewonersparticipatie speelt een centrale rol en gemeenten noemen de aanpak concreet en toepasbaar. Lees meer over Zuid-Hollandse bestuurders tevreden over ontwerpaanpak ‘omgekeerd verdichten’

Amsterdam staat opnieuw bovenaan de woonaantrekkelijkheidsindex, gevolgd door Amstelveen, Utrecht en Leiden. Maastricht is de grootste stijger en klom van de 40e naar de 34e plaats, dankzij verbeteringen in ervaren veiligheid en het voorzieningenniveau. Dat blijkt uit de Atlas voor gemeenten 2025. Het rapport vergelijkt de 50 grootste stedelijke gemeenten op meer dan 50 indicatoren en toont daarnaast de ontwikkelingen van de afgelopen tien jaar. Lees meer over Amsterdam aantrekkelijkste gemeente om te wonen

Het kabinet onderzoekt de invoering van een wettelijke bedenktijd voor consumenten bij de aankoop van grond. Met deze maatregel worden consumenten beter beschermd tegen risicovolle en speculatieve grondhandel. Naast betere voorlichting, verkent het kabinet een ruimere informatie-uitwisseling tussen toezichthouders. In een brief over speculatieve grondhandel informeert minister Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) vandaag de Tweede Kamer, mede namens de minister van Financiën en de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. Lees meer over Kabinet onderzoekt wettelijke bedenktijd voor consumenten bij aankoop van grond

De Omgevingswet moest gebiedsontwikkeling eenvoudiger en flexibeler maken, maar twee jaar na de inwerkingtreding ontstaan in de praktijk juist nieuwe vragen, fricties en afwegingen. Hoogleraar Marlon Boeve en universitair hoofddocent Fred Hobma van de TU Delft laten in de MCD-module Omgevingsrecht zien waar het stelsel schuurt en helpen professionals met het maken van de juiste keuzes in al die onzekerheid. “Het stelsel biedt ruimte, maar die ruimte is nog nauwelijks uitgekristalliseerd.” Lees meer over MCD-module Omgevingsrecht: werken met een wet die nog in beweging is