Leefomgeving

De leefbaarheid verbeterde in de 20 gebieden van het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) gemiddeld iets sterker dan het landelijk gemiddelde tussen 2018 en 2024. De leefbaarheid in de NPLV-gebieden blijft nog wel flink achter bij het landelijk gemiddelde. Dat blijkt uit de voortgangsrapportage die minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Lees meer over Leefbaarheid NPLV-gebieden verbetert iets, maar achterstand blijft groot

De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) gaat onderzoek doen naar de basisvoorzieningen op het Groninger platteland, zoals onderwijs, zorg en winkels. Ook wordt er gekeken welke rol deze spelen in de leefbaarheid in de dorpen. Met deze informatie kan de provincie bepalen wat er nodig is om voor alle Groningers een gelijkwaardige toegang te kunnen geven tot deze voorzieningen. Het onderzoek start in januari en loopt tot en met september 2028 en wordt uitgevoerd onder leiding van hoogleraar plattelandsgeografie Tialda Haartsen van de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen. De provincie maakt het onderzoek mogelijk vanuit het Uitvoeringsprogramma Gezondheid (2025-2025) met 300.000 euro subsidie van het Nationaal Programma Groningen. Lees meer over RUG en Provincie werken samen in onderzoek naar voorzieningen Groninger platteland

Defensie heeft definitief 56 locaties aangewezen die het nodig acht voor uitbreiding van de activiteiten van de krijgsmacht. Het zijn in grote lijnen dezelfde locaties als waarvoor het kabinet in mei al een voorkeur uitsprak. In december neemt het kabinet een definitief besluit over deze locaties. Lees meer over Defensie is eruit: er komen 56 uitbreidingen en nieuwe locaties

Zuid-Hollandse gemeenten werken met stedenbouwkundig bureau PosadMaxwan aan een omgekeerde verdichtingsaanpak: eerst ruimte voor groen, water en sociale netwerken, daarna woningbouw. Deze methode blijkt effectief in o.a. Dordrecht, Capelle en Rotterdam en levert vaak méér woningen én betere leefbaarheid op. Bewonersparticipatie speelt een centrale rol en gemeenten noemen de aanpak concreet en toepasbaar. Lees meer over Zuid-Hollandse bestuurders tevreden over ontwerpaanpak ‘omgekeerd verdichten’

Het kabinet onderzoekt de invoering van een wettelijke bedenktijd voor consumenten bij de aankoop van grond. Met deze maatregel worden consumenten beter beschermd tegen risicovolle en speculatieve grondhandel. Naast betere voorlichting, verkent het kabinet een ruimere informatie-uitwisseling tussen toezichthouders. In een brief over speculatieve grondhandel informeert minister Keijzer (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) vandaag de Tweede Kamer, mede namens de minister van Financiën en de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid. Lees meer over Kabinet onderzoekt wettelijke bedenktijd voor consumenten bij aankoop van grond

Amsterdam staat opnieuw bovenaan de woonaantrekkelijkheidsindex, gevolgd door Amstelveen, Utrecht en Leiden. Maastricht is de grootste stijger en klom van de 40e naar de 34e plaats, dankzij verbeteringen in ervaren veiligheid en het voorzieningenniveau. Dat blijkt uit de Atlas voor gemeenten 2025. Het rapport vergelijkt de 50 grootste stedelijke gemeenten op meer dan 50 indicatoren en toont daarnaast de ontwikkelingen van de afgelopen tien jaar. Lees meer over Amsterdam aantrekkelijkste gemeente om te wonen

De Omgevingswet moest gebiedsontwikkeling eenvoudiger en flexibeler maken, maar twee jaar na de inwerkingtreding ontstaan in de praktijk juist nieuwe vragen, fricties en afwegingen. Hoogleraar Marlon Boeve en universitair hoofddocent Fred Hobma van de TU Delft laten in de MCD-module Omgevingsrecht zien waar het stelsel schuurt en helpen professionals met het maken van de juiste keuzes in al die onzekerheid. “Het stelsel biedt ruimte, maar die ruimte is nog nauwelijks uitgekristalliseerd.” Lees meer over MCD-module Omgevingsrecht: werken met een wet die nog in beweging is

Het provinciebestuur van Drenthe heeft de nieuwe concept-Omgevingsvisie ‘Horizon van Drenthe’ opgesteld met het oog op de inrichting van de provincie richting 2050. De komende weken zal het concept worden besproken met gemeenten, waterschappen, maatschappelijke organisaties en kennispartners. Daarnaast staat er een inwonerspeiling gepland. Lees meer over Concept-Omgevingsvisie brengt Drentse ambities samen voor 2050

De provincie Noord-Holland heeft 100 groene initiatieven verder geholpen met de realisatie via het netwerkplatform Groen Kapitaal. Via het platform worden lokale initiatieven ondersteund die de biodiversiteit verbeteren of hittestress verminderen. Het platform verbetert bovendien de zichtbaarheid van projecten. Alle 100 groene initiatieven staan op de Groen Kapitaal Initiatievenkaart. Meer dan 10.000 betrokken inwoners binnen de provincie werken hieraan mee. Met de uitvoering van de initiatieven is ruim 220 hectare grond in de provincie vergroend. Lees meer over 100 initiatieven voor een groenere provincie

Wat maakt dat een plek goed voelt en dat je er niet alleen ‘bent’, maar ook thuiskomt? Onderzoeker Naomi Rommens zoekt in haar PhD-traject naar het antwoord op deze vraag. Plaatsgevoel is volgens haar geen luxe of bijzaak in gebiedsontwikkeling, maar een denkkader dat noodzakelijk is om te laten zien hoe mensen zich verhouden tot hun omgeving, en hoe ruimtelijke transformatie werkelijk landt in de wijk. Lees meer over Plaatsgevoel als kompas in gebiedsontwikkeling

Omwonenden van zware industrie rapporteren structureel een slechtere gezondheid dan inwoners elders in Nederland. Dat blijkt uit Nivel-onderzoek op basis van de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen. In gebieden rond onder meer Rijnmond, Tata Steel, Chemelot en Chemours rapporteren inwoners vaker een minder goede algemene gezondheid, meer lichamelijke en psychische klachten en een groter risico op angst en depressie. Deze verschillen zijn stabiel over drie jaren (2016, 2020 en 2022). De gezondheidsverschillen zijn het grootst dicht bij industrieterreinen en nemen af met de afstand. Lees meer over In gebieden rondom zware industrie voelen bewoners zich structureel minder gezond dan elders in Nederland

In Zeerijp heeft afgelopen nacht, donderdag 13 op vrijdag 14 november om 01.16 uur een aardbeving plaatsgevonden. Het KNMI stelde de kracht van de beving vast op 3,4 op de schaal van Richter. Er vond om 6.39 uur een naschok plaats met een kracht van 2,1. De aardbeving in Zeerijp is de op twee na zwaarste beving ooit in Groningen gemeten. Lees meer over Aardbeving bij Zeerijp in Groningen

Waar gebiedsontwikkeling 10 jaar geleden vooral draaide om groene thema’s en duurzaamheid, ligt de focus nu steeds vaker op gezondheid, sociale cohesie en zorgvuldige aansluiting op bestaande buurten en tussen woning en de eerste laag openbare ruimte. Gebiedsontwikkelaars BPD en Heijmans zien hun rol en die van partners veranderen en opgaven stapelen: dat vraagt om hulp bij beheer en prioritering. Lees meer over ‘Meer oog voor welzijn, maar ook keuzes maken’

Vanaf begin 2026 moeten alle gemeenten over zijn op de plansoftware voor de Omgevingswet. De tijdelijke inzet van TAM-IMRO stopt dan. Sommige gemeenten ervaren nog technische problemen, leert een korte rondgang door het land. Ook is er nog veel ondersteuning nodig. Lees meer over Omgevingswet: nog knelpunten bij uitfaseren TAM-IMRO

Vier grote rijksprogramma’s – Regio Deals, NOVEX, Nationaal Programma Vitale Regio’s (NPVR) en Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid (NPLV) – werken in Zuid-Limburg samen vanuit één gezamenlijke gebiedsagenda. Deze integrale aanpak voorkomt versnippering en maakt het mogelijk om economische, sociale en ruimtelijke opgaven in samenhang aan te pakken Lees meer over Vier rijksprogramma's varen één koers in Zuid-Limburg

Terwijl de totale afzet van gewasbeschermingsmiddelen afneemt, blijkt het gebruik van PFAS-pesticiden in de Nederlandse landbouw de afgelopen jaren juist toe te nemen. Ook enkele hulpstoffen zijn een PFAS-verbinding. Afbraakproducten van de PFAS-pesticiden zijn voor een aanzienlijk deel zelf ook nog een PFAS-verbinding. Op verzoek van zeven provincies en Vewin (Vereniging van waterbedrijven in Nederland) heeft CLM onderzoek uitgevoerd naar het gebruik van PFAS-pesticiden in verschillende teelten en provincies en naar de risico’s voor grondwater en bodem. Beperkt beschikbare data en literatuur bevestigen de zorgen dat ongewenste verspreiding van PFAS-pesticiden naar grondwater en bodem plaatsvindt. Lees meer over Gebruik van PFAS-pesticiden leidt tot zorgen over grondwater en bodem

Het dorp Moerdijk gaat verdwijnen, althans dat is het voorstel van het Moerdijkse gemeentebestuur. Voor de 1100 inwoners is geen toekomst meer als het zeehaventerrein gaat uitbreiden met een enorme energievoorziening. Lees meer over Gemeente wil dorp Moerdijk opheffen, bewoners geëmotioneerd: ‘We zijn totaal niet voorbereid’

Bewegen en ontmoeten hebben een positief effect op de gezondheid, de ervaren kwaliteit van leven en de mate van eenzaamheid. Daarom stelde ZonMw geld beschikbaar voor gemeenten om een wijkscan uit te voeren. Met het maken van een scan van de wijk kunnen gemeenten samen met bewoners kijken hoe op punten als toegankelijkheid, bereikbaarheid, (verkeers)veiligheid eventuele verbeteringen mogelijk zijn. De uitkomsten helpen bij het opstellen van plannen voor een woonzorgvisie, omgevingsvisie, meer en veilig bewegen voor ouderen. 45 gemeenten gaan hiermee aan de slag. Lees meer over 45 gemeenten met wijkscans bewegen en ontmoeten aan de slag

Het Brabantse dorp Moerdijk moet verdwijnen om plaats te maken voor de uitbreiding van het nabijgelegen haven- en industriegebied. Dat heeft het college van burgemeester en wethouders vanavond medegedeeld op een publieke informatiebijeenkomst. De gemeente ziet het opheffen van het dorp met 1100 inwoners als enige optie. In het haven- en industriegebied willen het Rijk, gemeenten en de provincie Brabant nieuwe energie-infrastructuur aanleggen voor de energietransitie en om woningen en bedrijven in de toekomst van stroom te kunnen blijven voorzien. Het gaat bijvoorbeeld om hoogspanningsstations, transformatorstations, kabels en leidingen. Lees meer over Gemeente wil dorp Moerdijk opheffen: 'Vragen enorm offer'

Friesland is de eerste provincie in Nederland met een speciaal plan om natuurbranden te voorkomen en te bestrijden. De provincie maakte het plan samen met Veiligheidsregio Fryslân, gemeenten en natuurbeheerders. Lees meer over Fryslân eerste provincie met plan voor natuurbrandbeheersing