Leefomgeving

In 2025 worden Haagse versteende wijken fors groener. De gemeente gaat in wijken met weinig groen aan de slag met het planten van bomen, struiken en andere planten. Er wordt 15 duizend vierkante meter groen toegevoegd en honderden bomen geplant. Voor de uitvoering van het actieprogramma Klimaatadaptatie en Vergroenen Versteende Wijken is meer dan 3 miljoen euro gereserveerd. Lees meer over Den Haag gaat versteende wijken fors vergroenen

Hoe maken we het landelijk gebied klaar voor de toekomst? Dat is ingewikkeld, want er spelen veel verschillende opgaven en belangen. De nieuwe methode Levend Landschap helpt om belanghebbenden in een gebied door die complexiteit te gidsen. Met deze reflectieve aanpak kunnen zij samen acties bepalen voor een ‘levend’ landschap. Versterking van biodiversiteit is daar een belangrijke strategie bij. Lees meer over Van gebied naar Levend Landschap: samen het landelijk gebied toekomstbestendig maken

De City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ is vandaag na vijf jaar afgerond. Het belangrijkste resultaat: een community van publieke en private partijen, die hun data-werkwijze steeds meer op elkaar afstemmen. Concreet heeft dat bijgedragen aan het DMI-ecoysteem, generiek inzetbare instrumenten, opgeschaalde pilots, en een nieuw boek: 'Van slimme stad naar ecosysteem'. Lees meer over City Deal ‘Slimme Stad’ afgerond, dit heeft het opgeleverd

Nederlandse steden worden de komende tien tot twintig jaar geconfronteerd met complexe uitdagingen op het gebied van veiligheid en leefbaarheid, veroorzaakt door zowel voorspelbare als onzekere factoren. Deze verkenning, uitgevoerd door HCSS in samenwerking met stedelijke gemeenten, analyseert hoe lange termijn trends zoals vergrijzing, migratie, klimaatverandering, technologisering en economische onzekerheid de stedelijke ontwikkeling beïnvloeden. Lees meer over Veilige stad: Uitdagingen voor hoogstedelijke gebieden in Nederlan

De Staat moet meer maatregelen nemen om de neerslag van stikstof op de natuur te beperken. Dat heeft de rechtbank in Den Haag geoordeeld in de stikstofzaak die milieuorganisatie Greenpeace had aangespannen tegen de Staat. Lees meer over Greenpeace wint zaak tegen Staat, rechter dwingt kabinet meer haast te maken met stikstofaanpak

Peter Pelzer is sinds 1 januari hoogleraar Ruimtelijke Planning en Strategie aan de TU Delft. Ook verscheen onlangs een geactualiseerde versie van zijn stadsessay Verantwoordelijk voor de toekomst, waarin hij op zoek gaat naar een planologie voor de lange termijn. “Ik ben niet principieel tegen in een polder bouwen, maar besef wel dat je zo’n ingreep in de ruimte heel moeilijk terug kunt draaien.” Lees meer over “We moeten de lange termijn meer gaan voelen in gebiedsontwikkeling”

In maart 2023 publiceerde het PBL de Ruimtelijke Verkenning 2023. De scenariostudie helpt beleidsmakers en belanghebbenden die aan het omgevingsbeleid en het verwante sectorale beleid in ons land werken om de toekomst van verstedelijking, circulaire economie, klimaatmitigatie, klimaatadaptatie en landelijk gebied te verkennen. Het PBL organiseert nu zelf geen activiteiten meer om het gebruik van de Ruimtelijke Verkenning te bevorderen, maar er blijkt nog wel steeds belangstelling voor te bestaan. Daarom is er nu een handreiking gemaakt, die je kan raadplegen als je zelf scenario’s wilt tentoonstellen of presenteren of zelf een gebruikersworkshop of praktijkgemeenschap wilt organiseren. Lees meer over Scenario’s voor visievorming in het omgevingsbeleid

Een consortium van veertien partijen start dit jaar het Europese project Multiroofs, dat is gericht op het inzichtelijk maken van de potentie die daken bieden voor multifunctioneel gebruik. Nederland is goed vertegenwoordigd in het samenwerkingsverband, met onder andere Stichting Rooftop Revolution, TU Delft en MVRDV. Lees meer over Europees samenwerkingsproject voor multifunctioneel dakgebruik gestart

De inzet van landbouwinnovatie biedt grote kansen in de strijd tegen de stikstof- en broeikasgasuitstoot van de landbouw. Dit blijkt uit onderzoek van de Wageningen University & Research en Schuttelaar & Partners, uitgevoerd in opdracht het Interprovinciaal Overleg. Op 20 januari 2025 is het rapport ‘Verkenning effecten landbouwinnovaties’ verstuurd aan de minister van Landbouw Voedselkwaliteit, Visserij en Natuur (LVVN) Femke Wiersma. Lees meer over Innovatie biedt kansen voor minder stikstof en broeikassen uit de landbouw

Arm en rijk leven steeds vaker gescheiden, waardoor spontane ontmoetingen tussen verschillende groepen minder vanzelfsprekend worden. Gemeenten moeten daarom investeren in buitenruimten die verbinding stimuleren en kloven verkleinen. Juist daar liggen volop kansen, mits de fysiek-ruimtelijke ingrepen bijdragen aan sociale agenda’s, betogen Radboud Engbersen, Maxime van de Gevel en Esra van Koolwijk. Lees meer over Essay: Minder segregatie, meer buitenruimten

Rinske Brand, de auteur van Hart hoofd handen – gids voor stadmakers, is op een missie: kunst en cultuur een groter onderdeel laten zijn van stadsontwikkeling. Culturele plekken zoals broedplaatsen, cultuurclusters en stadslaboratoria laten steden namelijk floreren, stelt zij, maar door de toenemende druk op de ruimte in steden delven kunst en cultuur vaak het onderspit bij ruimtelijke ontwikkelingen. Ook zijn creatieve stadsmakers te vaak pioniers in stedelijke ontwikkeling die zelf het wiel opnieuw uitvinden. Geïnspireerd door de persoonlijke verhalen van gepassioneerde stadmakers die “met een ongekende gedrevenheid hun levensmissie realiseerden” startte Brand een zoektocht naar een model dat helpt bij het realiseren van culturele plekken in steden. Lees meer over Cultuur in gebiedsontwikkeling: hoe kan het wél?

Het programma STOER (Schrappen Tegenstrijdige en Overbodige Eisen en Regelgeving) moet ervoor zorgen dat de kabinetsambitie om 100.000 woningen per jaar te bouwen sneller, efficiënter en goedkoper wordt gerealiseerd. Friso de Zeeuw is benoemd tot voorzitter van de adviesgroep die de inhoud van het programma moet vormgeven. Lees meer over Friso de Zeeuw over zijn rol als voorzitter van adviesgroep STOER

Eind vorig jaar lanceerde Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling (SKG) de handreiking Regionale Investeringsagenda (RIA). Partijen door het hele land ontdekken hoe zij voor de lange termijn de soms complexe ruimtelijke opgaven kunnen uitwerken in een investeringsagenda. Zo komen ze van beleid naar uitvoering. Frank Raaijmakers, strategisch adviseur bij de gemeente Breda, vertelt over de kansen en uitdagingen in de Stedelijke Regio Breda Tilburg. Lees meer over De RIA in de praktijk: naar een 2.0-versie in de Stedelijke Regio Breda Tilburg

Een groep boeren uit de Baarlingerpolder werkt sinds 2022 aan een project voor toekomstbestendige landbouw, behoud van leefbaarheid en verbetering van natuur en waterkwaliteit. Zij hebben een rapport met 14 maatregelen aangeboden aan Gedeputeerde Staten. Lees meer over Toekomstbestendig platteland: Boeren presenteren plannen voor Baarlingerpolder

Het Jaarboek brengt de opbrengst van 16 prachtige projecten in beeld, verdeeld over de thema's: ‘stadsherstel’, ‘de lange lijn’, ‘volhouders’, ‘het moet anders!’ en de ‘zachte stad’. Verder vind je in het jaarboek een essay van Maurits de Hoog over de toekomst van de ruimtelijke ordening, een verslag van een bezoek aan het Geuldal en interviews met landschapsarchitect Frank Meijer en de Enschedese stadsbouwmeester Jessica Hammarlund Bergmann. Lees meer over Jaarboek Landschapsarchitectuur en stedenbouw 2024

Mobiliteitshubs verbinden tal van voorzieningen en gaan daarmee een stap verder dan de bekende parkeergarage met snoepautomaat. Maar de hubs blijken in naoorlogse woongebieden zelfs als multifunctionele wijkhub te kunnen functioneren. Lees meer over Mobiliteitshubs in een naoorlogse wijk, een nieuw ontmoetingspunt

Negentien Brabantse gemeenten en de provincie werken samen om planologische procedures te versnellen. In het project SPRONG bundelen de gemeenten en provincie planologische expertise en capaciteit om voorbeeldregels voor de omgevingsplannen te maken. Zo hoeft niet iedere gemeente zelf het wiel uit en vinden en kunnen zij sneller hun omgevingsplannen gereed maken. Lees meer over Negentien Brabantse gemeenten en provincie versnellen samen planologische procedures

De Utrechtse provinciale Omgevingsverordening schrijft voor dat 'groen'* evenwichtig moet meegroeien met de woningbouw' bij uitbreidingslocaties boven de vijftig woningen. De handreiking 'Groen bij uitbreidingslocaties - Groen Groeit Mee van voordeur tot landschap' externe linkhelpt gemeenten en projectontwikkelaars bij de invulling van die voorwaarde. Het bevat instrumenten en een stappenplan om tot de juiste criteria en plannen te komen. Lees meer over Utrecht: Handreiking Groen bij uitbreidingslocaties helpt gemeenten en projectontwikkelaars

Wat betekent de opkomst van kunstmatige intelligentie (AI) voor landschapsarchitectuur en stedelijk ontwerp? In het pas verschenen boek Powered by AI zoomen ‘scape magazine en de gasthoofdredacteuren van LOLA Landscape Architects in op dit vraagstuk. Aan de hand van interviews, portretten, overzichten en andersoortige artikelen worden de verschillende thema’s die samenhangen met AI en ontwerp belicht. Lees meer over Implicaties van AI voor landschapsarchitectuur en stedelijk ontwerp

In deze Handreiking staat beschreven hoe nationale parken een succesvolle en duurzame samenwerking met de gezondheidssector voor de langere termijn tot stand kunnen brengen. Het stappenplan uit de handreiking biedt daarvoor een praktisch hulpmiddel. In de loop van 2025 gaat een aantal parken met begeleiding van het NPB en CNi de werkwijze toepassen en hun ervaringen delen. Lees meer over Handreiking voor nauwere samenwerking tussen nationale parken en gezondheidssector