Migratie naar Nederland neemt toe en dat kan knellen. Het zet grote druk op de fysieke leefomgeving, terwijl Nederland nu al tegen zijn fysieke grenzen aanloopt. Ook de sociale cohesie komt onder spanning te staan door de toenemende verscheidenheid aan mensen en culturen. Tegelijkertijd kan Nederland niet zonder migratie. Migratie speelt een sleutelrol in het redden van een anders ontsporende arbeidsmarkt, als ook in het betaalbaar houden van de Nederlandse verzorgingsstaat. Met dit rapport probeert DenkWerk bij te dragen aan een visie op migratie. We hebben vier scenario's ontworpen voor de bevolkingsontwikkeling van Nederland tot 2070. Lees meer

De gemeente ’s-Hertogenbosch krijgt van het Rijk nog eens 19,1 miljoen euro voor de ontwikkeling van de Bossche Spoorzone. Dit bedrag is bedoeld om maatregelen te nemen die te maken hebben met water en groen. Het geld volgt op een eerdere Rijksbijdrage van 96,1 miljoen euro die de bouw van woningen in het gebied helpt versnellen. Lees meer

Op verzoek van de onderhandelende partijen heeft het PBL een reflectie geschreven op het concept van het Landbouwakkoord van 18 mei 2023. Deze reflectie is op 2 juni gedeeld met de onderhandelaars. Omdat bekend is geworden dat er geen Landbouwakkoord wordt gesloten maakt het PBL deze reflectie openbaar. Lees meer

Wenen en Kopenhagen zijn opnieuw de beste twee steden ter wereld om in te leven, blijkt uit de Global Liveability Index van The Economist Intelligence Unit. Amsterdam bekleedde vorig jaar nog de negende plek, maar is nu teruggevallen naar plaats twintig. Rotterdam duikelt zestien plaatsen naar beneden van de 28ste naar de 44ste plaats. Lees meer

Wetenschappers van de universiteiten van Leiden, Delft en Erasmus Rotterdam pleiten voor meer maatschappelijke betrokkenheid bij de technologische vooruitgang, met name in smart cities. Met het boekje ‘Dit is de échte slimme stad, met levendig debat over democratie, data en technologie in de smart city’ wil Leiden-Delft-Erasmus Centre for BOLD Cities de aftrap geven voor discussies over het onderwerp. In de praktijk wordt al volop naar die vragen gekeken. Lees meer

Alle plannen en projecten in onze fysieke leefomgeving vragen om grond. Experts zijn het erover eens dat de schaarste van grond, de traagheid waarmee grond beschikbaar komt en de hoge prijs van grond op dit moment leiden tot meer onrendabele plannen. Dat belemmert gebiedsontwikkeling. Het moet weer beter mogelijk worden om gebiedsontwikkeling sluitend te krijgen, inclusief het verhalen van kosten voor de aanleg van publieke voorzieningen. Het kabinet stelt daarom een uitvoeringsagenda op om het grondbeleid te moderniseren. Lees meer

Blauwe Kamer (nr 2) verkent waaruit de bredere aanpak van het Groningse aardbevingsgebied bestaat en welke rol ruimtelijk ontwerp daarin kan spelen. Met onder meer een wandeling door het landschap en langs enkele getroffen dorpen. een interview met Floor Milikowski (over hoe vaklieden en professionals zich moeten opstellen), een reportage met rijksbouwmeester Francesco Veenstra, stedenbouwkundige Enno Zuidema en emeritus hoogleraar George de Kam, voorbeelden van de elementen van (en reacties op) het toekomstperspectief. Verder een portret van Atelier NL (Lonny van Ryswyck en Nadine Sterk), het pleidooi Camillo Sitte revisited, een artikel over de zachte ambities van verdichting en leefbaarheid en twee planrecensies: het Koopmansplein in Assen (Okra) en het kernwinkelgebied in Tilburg (MTD Landschapsarchitecten). Lees meer

Een schone, gezonde en duurzame leefomgeving is onlangs door de Verenigde Naties erkend als mensenrecht. Het Centre of Expertise Health richt zich op dat deel van gezondheid en vroeg onderzoeker Elise Disselhorst twee rapportages te schrijven over de gezonde leefomgeving: één over de impact van groen op gezondheid en één over de inrichting van een gezonde voedselomgeving. Lees meer

Door de sterke groei van de Nederlandse bevolking tussen 1900 en 2017 is beschikbare ruimte per inwoner in deze periode met meer dan 68 procent afgenomen. De ruimte per inwoner in Nederland is niet gelijkmatig verdeeld over het land. Het ruimtegebruik ziet er voor een inwoner van Groningen anders uit dan voor een inwoner van Zuid-Holland. Lees meer

Het (IM)Pactnetwerk Nationale Dialoog Bouwcultuur adviseert de minister voor Natuur en Stikstof om 'goede omgevingskwaliteit’ op te nemen als maatschappelijke doelstelling van het Nationaal Programma Landelijk Gebied. Want een toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied ontstaat niet vanzelf, vanuit een optelsom van doelen voor natuur, klimaat en water als deze doelen niet geworteld zijn in het streven naar een betere kwaliteit van de leefomgeving. Lees meer

In Nederland houden we van vastigheid. Ook in de ruimtelijke inrichting van onze leefomgeving. Dat de Omgevingswet het gebruik van ‘open normen’ op grotere schaal faciliteert, wordt dan ook best even wennen. TU Delft-hoogleraar Marlon Boeve neemt deze aanpak onder de loep, die tot meer flexibiliteit moet leiden. Daarbij passeren ook de eerste praktijkervaringen de revue. Wat zijn de lessen uit de jurisprudentie? Lees meer

Steden worden steeds schoner, veiliger en esthetisch homogener. In zijn boek Smooth City vraagt criticus en onderzoeker René Boer zich af of er in zo’n stad nog plaats is voor een afwijking van de norm. Bieden steden nog wel ruimte voor frictie, experiment en subversiviteit? Lees meer

Minister voor Natuur en Stikstof Christianne van der Wal is voornemens om voor de jaren 2024 tot en met 2030 elk jaar 5 miljoen euro extra te reserveren voor de versterking van de positie van Nationale Parken in Nederland. Dat komt bovenop de beschikbare ca. 1,3 miljoen euro per jaar. Met de extra 35 miljoen euro tot 2030 kan een forse impuls gegeven worden aan de verdere ontwikkeling naar robuustere Nationale Parken. Lees meer

De Nationale Omgevingsvisie (NOVI) biedt veel kansen op het vlak van verbetering van de leefomgevingskwaliteit, maar er zijn ook veel risico’s. Dat constateerde de Eerste Kamer in 2021 naar aanleiding van de milieueffectrapportage (PlanMER) van de NOVI. Een extra zorg is daarbij dat het Rijk nog onvoldoende zicht heeft verschaft op de handhavingsmogelijkheden van beschermingsregimes onder de nieuwe Omgevingswet. Lees meer

De spanning is voelbaar. Aan de ene kant willen bedrijven graag in de stad blijven c.q. daar een plek vinden. Aan de andere kant zouden ze overlast veroorzaken en staan er andere functies te trappelen om hun plaats in te nemen. Hoe kunnen we dan toch de mix mogelijk maken? STIPO-adviseurs Jaap Schoufour en Mattijs van ’t Hoff zien veel in het concept van de productieve stadswijk. Lees meer

Hoe organiseren we grootschalige binnenstedelijke gebiedsontwikkeling zo dat deze optimaal invulling geeft aan de behoeften van een stedelijke samenleving? Twee boeiende praktijkverkenningen – in Zwolle en Eindhoven – vormen de basis van de zoektocht naar het antwoord. Deze publicatie van het Watertorenberaad bevat een visie die verder gaat dan hoe we dit proces in Nederland normaliter opzetten. Het Watertorenberaad pleit voor een aanpak gebaseerd op wat er nodig is voor integrale stedelijke ontwikkeling. Lees meer

Lantaarnpalen die voorbijgangers detecteren, een 5G mobiel netwerk: bewoners zitten lang niet altijd te wachten op technologische innovaties in de buitenruimte. En die zijn er juist voor hen, toch? Volgens 5G-criticus Marnix Lamers en smart-city-onderzoeker Vivien Butot moeten beleidsmakers technologie niet als onvermijdelijk presenteren, maar een open debat faciliteren. Lees meer

Een Europees plan om natuurherstel te bevorderen heeft ternauwernood een belangrijke stemming overleefd. In de Milieucommissie van het Europees Parlement haalde een voorstel om de natuurherstelwet te schrappen het niet: er waren evenveel stemmen voor als tegen (44). Lees meer

Een krachtiger, groener en menselijker land: dat is het langetermijnperspectief van de Denktank Nederland 2040. Door structureel te investeren in mensen, kennis, innovatie en infrastructuur kent Nederland in 2040 een hogere welvaart. Omdat politici oog hebben voor de lange termijn worden problemen voorkomen in plaats van opgelost, zodat we niet van crisis naar crisis gaan. Lees meer

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed heeft een nieuwe online tool gelanceerd, de Erfgoedatlas. Eén online plek waar alle kaarten van beschermd en onbeschermd erfgoed samenkomen. Denk hierbij aan kaarten op het gebied van archeologie, monumenten en landschap. Maar ook luchtfoto’s, kadastrale gegevens en ruimtelijke plannen zijn terug te vinden in de Erfgoedatlas. Lees meer