Communicatie bij sociale spanningen in de wijk

De reactie vanuit de overheid op sociale spanningen kan zowel een positief als een negatief effect hebben. De spanningen kunnen erdoor verergeren of juist afnemen. Als overheid op een passende manier reageert op het type spanning dat aan de orde is, kan ze daarmee voorkomen dat de emotionele reactie van de burgers escaleert.

Maatschappelijke commotie

Bij maatschappelijke commotie is een afzijdige en neutrale stijl van optreden van de overheid toepasselijk. Het uiten van empathie richting de betrokkenen en/of slachtoffers is daarnaast aan te raden. Omdat maatschappelijke commotie geen direct effect heeft op het dagelijks leven, hoeft de overheid geen maatregelen te nemen ter beheersing van de gevoelens in de samenleving.

Bij een afzijdige en neutrale stijl van optreden hoort een openbaar bestuur dat niet inhoudelijk op de zaak ingaat. Wanneer media vragen om een inhoudelijke reactie, kan de overheid de bekende feiten noemen, empathie uiten richting betrokkenen en/of slachtoffers, bijvoorbeeld door medeleven te betuigen en hun situatie te erkennen.

Maatschappelijke bezorgdheid

Als er maatschappelijke bezorgdheid is over een bepaald risico of incident, is het allereerst van belang om als overheid op een open en empathische manier te communiceren: informeer burgers direct over de achterliggende problematiek. Het geven van informatie kan leiden tot het afnemen van de maatschappelijke bezorgdheid.

In het geval van een besmettelijke ziekte geeft de overheid dus alle informatie die bekend is over de ziekte, de huidige verspreiding, de (mogelijke) gevolgen van besmetting en vooral ook het handelingsperspectief voor mensen. Openheid kan ervoor zorgen dat de bezorgdheid bij inwoners afneemt. Het is dus belangrijk om de mogelijke onderliggende redenen voor maatschappelijke bezorgdheid in kaart te brengen, zodat er een goed beeld ontstaat van een passend handelingsperspectief.

Maatschappelijke agressie

De functie van maatschappelijke agressie is het verstoren van het normaal maatschappelijk verkeer. Om het rechtvaardigheidsgevoel van de samenleving te waarborgen, is het belangrijk om repressief op te treden tegen iedereen die doelbewust het maatschappelijk verkeer verstoort. Denk aan het oppakken van relschoppers.

Voor het oplossen van het achterliggende probleem is echter meer nodig, waaronder een open en empathische reactie van de overheid. Op het moment dat de onderliggende redenen voor maatschappelijke agressie worden blootgelegd, kan de overheid starten met het vinden van een passende oplossing. Dankzij een open en empathische reactie van de overheid kan de samenleving bovendien breed worden geïnformeerd over de te nemen acties. Daarnaast informeert de overheid de samenleving over de evaluatie van de onderliggende problematiek.