Nieuws
Slimme stad: Is techniek de beste oplossing?
VNG magazine, 22 maart 2024
Veel inwoners hebben geen flauw idee welke slimme technologieën hun gemeente allemaal gebruikt met het oog op veiligheid en leefbaarheid. En wat daarvan de gevolgen zijn. Onderzoeker Vivien Butot pleit ervoor inwoners eerder te betrekken bij de ontwikkelingen.
Datapolis, de architectuur van het immateriële
Archined, 17 oktober 2023
De publicatie Datapolis Exploring the footprint of data on our planet and beyond is de weerslag van onderzoek van de faculteit Bouwkunde van de TU Delft hoe de complexe wereld van data zich manifesteert in zichtbare en onzichtbare infrastructuren en systemen.
Nationaal Groeifonds investeert 85 miljoen euro in samenwerking rondom slimme duurzame verstedelijking en mobiliteitsvernieuwing
G40, 24 februari 2023
De Ministerraad besloot vrijdag 24 februari op advies van het Nationaal Groeifonds om 85 miljoen euro te investeren in het DMI-ecosysteem voor mobiliteitsvernieuwing en slimme, duurzame verstedelijking, over de totale looptijd van 5 jaar. Het bedrijfsleven draagt aanvullend 42 miljoen euro bij. In het Dutch Metropolitan Innovations (DMI)-ecosysteem werken G40 gemeenten samen met andere overheden, de ministeries van IenW en BZK en bedrijven. Het Dutch Metropolitan Innovations (DMI)-ecosysteem voorziet de domeinen van mobiliteit, openbare ruimte en woningbouw van nieuwe instrumenten vanuit de digitale wereld, om zo het stedelijk functioneren te verbeteren en te verduurzamen.
Digital twin van Utrecht Centraal uitgeroepen tot beste IoT-project
AMIS Conclusion, 16 februari 2023
NS en IT-partner AMIS Conclusion hebben de Industry Solutions Award 2023 gewonnen voor beste ‘smart buildings and smart cities’-oplossing, met hun 3D digital twin van Station Utrecht Centraal.
Met deze digital twin verwerkt NS realtime de actuele informatie van digitale assets (zoals liften, roltrappen, druktemeters en energiegebruik) op het station én projecteert dit realtime in een digitaal 3D-model van het station.
Provincies openbaren alle locaties van sensoren in de fysieke leefomgeving
IPO, 1 februari 2023
Op woensdag 1 februari lanceerden de gezamenlijke provincies het Sensorregister. In het register kunnen overheden al hun sensoren in de openbare ruimte op één centrale plek registreren en beheren. Hierdoor ontstaat een overzicht waar alle sensoren in de openbare ruimte zich bevinden en met welk doel. In het kader van transparantie krijgen naast overheden ook inwoners toegang tot deze informatie.
‘Zoek frictie en controverse juist op bij slimmer maken steden’
Stadszaken, 30 januari 2023
Controverse en de grenzen opzoeken zijn vereisten voor het daadwerkelijk slimmer maken van steden. Dat stellen onderzoekers van de Universiteit Twente en de Universiteit Utrecht. In het project Responsible Smart Cities keken zij naar participatiemethodes die met frictie aan het denken zetten over het inrichten van de slimme stad.
Zie ook: project Responsible Smart Cities
City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ wordt verlengd en breidt verder uit
Agenda Stad, 19 januari 2023
Nederland staat voor grote opgaven om onze steden, dorpen en regio’s leefbaar en duurzaam te houden. Die kunnen we alleen oplossen als we daarvoor, op een democratische manier, ook de kansen benutten die digitalisering en technologisering ons bieden. Daarom hebben 59 partners zich op 19 januari in ’s-Hertogenbosch aangesloten bij de volgende stap van de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’.
Digital Twin ‘Samen aan de knoppen draaien’
Europa Decentraal, december 2022
Digital twins zijn niet meer weg te denken bij gebiedsontwikkeling en ruimtelijke ordening. Verschillende gemeenten maken al gebruik van digital twins bij stadsplanning, wijkaanpakken en om drukte in de stad te monitoren. In de NL Digital Twin community delen ze niet alleen voorbeeldcasussen, maar werken ze ook aan kaders. Die zijn nodig voor de Europese wetgeving die er aan komt.
Zie ook:
- De digital twin wordt eindelijk slim én regionaal toepasbaar (Gebiedsontwikkeling.nu, 22 december 2022)
- TNO en TECNALIA werken samen aan Digital Twins voor slimme en duurzame steden (TNO, 20 januari 2023)
We moeten het meer hebben over datasolidariteit
Sociale Vraagstukken, 27 december 2022
Opinie. Het debat over het delen van persoonsgegevens gaat al te vaak over privacy, menen Daniel Kapitan (TU Eindhoven) en Egge van der Poel (TIAS Business School). Volgens de twee docenten/adviseurs moeten we het meer hebben over de maatschappelijke waarde van data delen, over datasolidariteit.
Trendanalyse #3 De digitale ruimte
VNG, 10 november 2022
In deze trendanalyse bespreken we de digitale ruimte ofwel ‘de plek waar wij online zijn’. De nadruk ligt op nieuwe ontwikkelingen als Metaverse en Web3 en de onderliggende technologieën. Volgens critici zijn deze te weinig gestoeld op publieke waarden als privacy, veiligheid, autonomie en democratie.
Eerste advies Interbestuurlijke Datastrategie
VNG, 24 oktober 2022
De inzet van data bij maatschappelijke vraagstukken wordt voor gemeenten steeds belangrijker. In de Interbestuurlijke Datastrategie Nederland is daarom een Pilot Adviesfunctie Verantwoord Datagebruik gestart. Overheden kunnen daar terecht met vragen over juridische, technische en ethische aspecten van data.
Lees het advies over de juridische, technische en ethische aspecten van cameragebruik (casus gemeente Utrecht )
Bordspel leert gemeente over wat wel en niet werkt in slimme stad
Stadszaken, 21 oktober 2022
In het bordspel Moral Design: The Game, ontwikkeld door twee lectoraten van de Fontys Hogescholen, verplaatsen ambtenaren, wethouders, ondernemers en burgers zich in elkaars rol om argumenten voor of tegen slimme toepassingen beter te begrijpen. I
Amsterdam en Eindhoven zetten in op dataminimalisatie voor digitale monitoring buitenruimte
Stadszaken, 14 oktober 2022
Kan een gemeente de buitenruimte met camera’s of sensoren monitoren, terwijl ook rekening wordt gehouden met de privacy van voorbijgangers? Amsterdam en Eindhoven testen dataminimalisatie in hun monitoring.
Het ontwikkelen en behouden van waarden in een digitale samenleving
TU Delft, 12 oktober 2022
Hoe zorgen we dat de fundamentele waarden die we in Nederland en Europa hooghouden, zoals privacy, transparantie en democratie, geborgd worden in een digitale samenleving? Hoe kunnen we een wezenlijk positieve bijdrage leveren aan de samenleving met behulp van AI? Een gesprek met Geert-Jan Houben, pro-vice rector AI, Data en Digitalisatie en leider van het AI Initiative en Jeroen van den Hoven, hoogleraar ethiek en technologie (TBM) en leider van het TU Delft Digital Ethics Center. “Je wilt dat je innovatie aantoonbaar bijdraagt aan het soort samenleving waarin wij willen leven.”
Kabinetsreactie WRR-rapport Opgave AI. De nieuwe systeemtechnologie
WRR – ministerie van EZK, 7 oktober 2022
Het kabinet heeft zijn reactie op het WRR-rapport Opgave AI. De nieuwe systeem technologie vastgesteld. Het rapport is van grote waarde voor de beleidsvorming, stelt het kabinet. Des te meer omdat het gebruik van Artificiële Intelligentie (AI) en de impact ervan op de samenleving steeds meer toenemen.
AI is een systeemtechnologie, te vergelijken met elektriciteit en de verbrandingsmotor. Een systeemtechnologie heeft een grote impact op de samenleving, die vooraf niet kan worden overzien. Om een systeemtechnologie als AI in te bedden is een integrale aanpak vereist, met intensieve betrokkenheid van de overheid. De WRR onderscheidt daarbij vijf opgaven: demystificatie, contextualisering, engagement, regulering en positionering.
EU-voorstel: beter werkende data-economie voor consumenten en bedrijven
Ministerie van EZK, 23 februari 2022
Het gebruik van digitale gegevens is onmisbaar in de economie en maatschappij. Grensoverschrijdende regelgeving die zorgt voor een betere verdeling van de grote waarde van data, is daarom essentieel voor bedrijven en consumenten. Het zorgt ervoor dat je bijvoorbeeld controle kunt houden over je eigen gegevens of verschillende onlinediensten naast elkaar kunt gebruiken. Het kabinet ziet daarom de EU Data Act, een voorstel dat de Europese Commissie vandaag naar buiten heeft gebracht, als een belangrijke stap om de data-economie als geheel beter te laten werken.
Zie ook: Dataverordening: Commissie komt met maatregelen voor een eerlijke en innovatieve data-economie (persbericht EU, 23 februari 2022)
Hoe smart is Nederland eigenlijk?
BTG, 21 januari 2022
Steden krijgen te maken met een breed scala aan complexe maatschappelijke opgaven. In een smart city met vernuftige ICT-oplossingen wordt hieraan het hoofd geboden. Verschillende gemeenten hebben het thema opgepakt in de vorm van pilots en projecten. 440 in de G40, om precies te zijn. Maar hoe smart is Nederland nu eigenlijk? Aan het woord is Hans Teuben, director strategy and innovation public sector/smart cities and mobility bij Capgemini Invent.
Oostenrijks bedrijf bouwt zendernetwerk door heel Apeldoorn: ‘Wij zijn geen Google in Toronto’
Stadszaken, 6 januari 2022
In totaal hangen straks 500 multifunctionele zenders van techbedrijf RadioLED aan gemeentelijke lantaarnpalen in Apeldoorn. Zij verzorgen sneller internet dan huidige providers en faciliteren ICT-toepassingen in de openbare ruimte. De gemeente hoopt met de samenwerkingsovereenkomst het grondwerk te leggen voor haar ambities als slimme stad en kenniscentrum voor digitalisering en veiligheid.
Lees ook: Smartproject Apeldoorn wijst kritiek de deur: ‘Zendernetwerk is kans en geen bedreiging’ (Stadszaken, 14 januari 2022)
Gelders gedeputeerde Markink rapporteur digitalisering
Binnenlands Bestuur, 13 december 2021
De Raad van Europa in Straatsburg krijgt volgend jaar een rapport over digitalisering op tafel van Gelders gedeputeerde Jan Markink. Hij schrijft het rapport Smart Cities, Smart Regions met een Schots raadslid Tony Buchanan. Samen zijn ze lid van het Congres van Lokale en Regionale Overheden van de Raad van Europa.
Kunstmatige intelligentie gaat ons leven fundamenteel veranderen
WRR, 11 november 2021
Kunstmatige intelligentie (AI) gaat ons leven fundamenteel veranderen. AI wordt gebruikt in uiteenlopende toepassingen: van gezichtsherkenning tot vertaalapps, van medische diagnoses tot anticiperen op criminaliteit, en van fraudebestrijding tot het beïnvloeden van wat we kopen, lezen en stemmen. En dat is nog maar het begin. Als Nederland zich op deze fundamentele verandering niet goed voorbereidt, is er niet alleen het risico dat kansen worden gemist, maar ook dat de samenleving opgescheept wordt met een technologie die onze belangen niet dient. Dat stelt de WRR in in het rapport Opgave AI. De nieuwe systeemtechnologie.
Smart City Index plaatst Amsterdam, Den Haag en Rotterdam in wereldwijde top 30
Stadszaken, 9 november 2021
In de IMD Smart City Index 2021 wordt Nederland vertegenwoordigd door drie steden: Rotterdam en Den Haag stegen naar de top 30, Amsterdam daalde iets naar plek 17. Singapore blijft de ‘smart city to beat’ en voert ook dit jaar de lijst aan met de hoogste AAA-beoordeling. Stadszaken zet uiteen waarin Nederlandse steden met Singapore verschillen en wat ze kunnen doen om dichterbij de smart city-goliath in de buurt te komen.
Lees ook: Den Haag winnaar World Smart City Award 2021 (gemeente Den Haag, 17 november 2021)
Slimme stad: Privacy buiten kijf
VNG Magazine, 22 oktober 2021
Onlangs publiceerde de Autoriteit Persoonsgegevens een rapport over de bescherming van persoonsgegevens in smart cities. Een serieuze zaak: eerder dit jaar legde de privacywaakhond Enschede een boete van zes ton op omdat de gemeente bij wifi-tracking (om de drukte in de stad te meten) een verkeerd systeem zou gebruiken. Hoewel de meeste gemeenten die zich met digitale toepassingen bezighouden waarschijnlijk al eens kritisch zijn bekeken door de Autoriteit Persoonsgegevens (AP), sloeg de boete die Enschede kreeg in gemeenteland in als een bom. Dat zegt Wim Willems, commissievoorzitter en bestuurlijk trekker van de Themagroep Smart Cities van de G40 en wethouder in Apeldoorn .
Artificiële intelligentie en de rechten van de mens
WRR, 29 september 2021
De impact van Artificiële Intelligentie (AI) wordt onderschat als we het alleen maar hebben over regels die het gebruik ervan moeten ‘inkaderen’. Het zijn juist de werkprocessen van de democratische rechtsstaat zelf die zullen moeten worden herzien. AI moet worden gezien als een onderdeel van onze samenleving, met verbetering van de waardigheid en duurzaamheid ervan als blijvende morele en politieke opgave. Dat schrijft prof.mr. Ernst Hirsch Ballin, adviserend raadslid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid in het Working Paper Mensenrechten als ijkpunten van artificiële intelligentie.
Lees ook:
- Working Paper Het technologische ecosysteem van AI in Nederland (WRR, 14 oktober 2021)
- Bijna helft grote bedrijven gebruikt Artificial Intelligence (CBS, 15 oktober 2021)
- Onzekerheid over AI technieken (Binnenlands Bestuur, 7 oktober 2021)
- Gartner Says Government Organizations Are Increasing Investment in AI, But Their Workforce Remains Apprehensive (Gartner, 5 oktober 2021)
Datagedreven innovatie in gemeenten 2021
A&O fonds Gemeenten, september 2021
Veel gemeenten hebben afgelopen jaren een start gemaakt met datagedreven werken onder andere met het uitvoeren van vele experimentele projecten. Dit onderzoek kijkt terug op de periode 2015-2020 en inventariseert wat er geleerd kan worden van de vele dataprojecten. Hiervoor zijn 18 succesvolle dataprojecten van verschillende gemeenten onder de loep genomen. Het gaat hierbij om projecten waarvan de datagedreven innovatie is geïmplementeerd, waarmee publieke waarde is gecreëerd, en die zo mogelijk ook zijn opgeschaald. Voor gemeenten die een start willen maken of al werken met datagedreven werken geeft deze publicatie van A&O fonds Gemeenten de nodige inzichten om projecten op een hoger niveau te tillen.
‘Nieuw kabinet, toon daadkracht voor waardevolle digitale innovatie’
Rathenau Instituut, 20 september 2021
Het komend kabinet moet krachtige wetgeving vaststellen voor digitale innovatie. Daarnaast moet het parlement kritischer toetsen wat de maatschappelijke opbrengst is van digitale middelen voor het onderwijs, de gezondheidszorg, het openbaar bestuur, de veiligheid of een duurzame samenleving. Dit is nodig om hardnekkige problemen van digitalisering op te lossen. Daarop wijst het Rathenau Instituut in het rapport De stand van digitaal Nederland.
Mobiele telefoons zetten privacy verder onder druk
Rijksuniversiteit Groningen, 9 september 2021
Het verzamelen van gegevens over de openbare ruimte via de mobiele telefoon zet de privacy en rechten van burgers verder onder druk. Dat concludeert Gerard Ritsema van Eck op basis van zijn promotieonderzoek.
De inzichten die de smartphonegegevens leveren hebben vaak betrekking op groepen mensen, zoals een buurt. En daar schuurt het. Want het privacyrecht beschermt slechts individuen. Ritsema van Eck pleit dan ook voor privacyrechten voor groepen of straten om de desastreuze effecten van zulke gecrowdsourcde gegevens te beperken.’
De Toolbox Slimme Stad: een instrumentenkoffer voor de slimme regio, stad en dorp
Stadszaken, 9 september 2021
Tijdens een webinar van de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ lanceerden zestig partners de Toolbox Slimme Stad. De online toolbox biedt overheden handvaten voor digitalisering en technologisering in de fysieke leefomgeving.
AP publiceert aanbevelingen voor smart cities
Autoriteit Persoonsgegevens, 30 juli 2021
De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) publiceert aanbevelingen voor de ontwikkeling van zogenoemde smart city-toepassingen. De aanbevelingen zijn bedoeld voor gemeenten die met slimme sensoren en meetapparatuur data in de openbare ruimte verzamelen of dat van plan zijn. De adviezen van de AP zijn nodig omdat gemeenten niet altijd voldoende stilstaan bij de privacywetgeving terwijl dit juist bij smart city-toepassingen waarbij persoonsgegevens van de burgers verwerkt worden essentieel is.
Betrek burgers bij experimentele proeftuinen AI
TNO, 22 juni 2021
In het vandaag gepubliceerde paper ‘Op zoek naar de mens in AI’ pleiten we ervoor om experimentele omgevingen in te richten waarin AI-systemen voor algoritmische publieke besluitvorming worden beproefd. Door verschillende betrokkenen zoals burgers, gebruikers en beleidsmakers daarbij te betrekken komen beperkingen van de systemen en mogelijke negatieve aspecten als onbedoelde discriminatie, ongelijkheid of uitsluiting eerder naar boven om te kunnen worden gecorrigeerd vóór de daadwerkelijke invoering.
Brave new data – Databeleid in een imperfecte wereld
CPB, 27 mei 2021
Data vormen een steeds belangrijker onderdeel van de economie en bieden kansen om maatschappelijke uitdagingen op te lossen. De markt voor data werkt echter niet goed doordat keuzes van individuele consumenten en organisaties impact hebben op anderen (externe effecten) en door ongelijke machtsverhoudingen. Als gevolg wordt soms te veel data verzameld en gedeeld – bijvoorbeeld privacygevoelige data – en soms juist te weinig, zoals data voor wetenschappelijk onderzoek. In de publicatie ‘Brave new data’ verkennen CPB-onderzoekers bouwstenen voor nieuw databeleid, waaronder het verschuiven van keuzebevoegdheid naar collectieven, bijvoorbeeld een groep consumenten, en direct overheidsingrijpen.
Data voor onderzoek beter opslaan en delen: stel wetenschappers centraal
KNAW, 27 mei 2021
Kennisinstellingen, onderzoekfinanciers en overheden moeten de wensen en behoeften van wetenschappers centraal stellen bij het verbeteren van de opslag en beschikbaarheid van data voor onderzoek. Een nauwe samenwerking tussen deze partijen en de onderzoekers op de werkvloer is essentieel. Daarvoor pleit de KNAW in haar advies ‘Storage and availability of data for research – from intentions to implementation’.
G40 doen aanbod aan nieuw kabinet: meer samenwerking steden en Rijk voor slimme duurzame verstedelijking
G40, 19 maart 2021
Om succesvolle innovaties sneller te kunnen opschalen en meer effect te sorteren, is meer samenhang en regie nodig. Door betere samenwerking met Rijk, VNG en de vier grote gemeenten (G4) én met inzet van digitale oplossingen wil het stedennetwerk G40 de gezamenlijke uitdagingen integraal oppakken. Om dat te kunnen realiseren, doet zij een concreet aanbod aan een nieuw kabinet, dat vandaag is gepubliceerd: Samenwerking G40 en Rijk: slimme duurzame verstedelijking (pdf, 10 MB).
Zo bestuur je een slimme stad
Future City Foundation, februari 2021
In de publicatie ‘Zo bestuur je een slimme stad’ onderzoeken we hoe politiek en openbaar bestuur veranderen. In de afgelopen 20 jaar zijn tal van bedrijfstakken radicaal veranderd als gevolg van de huidige industriële revolutie. Het is dus ook niet meer dan logisch dat de politiek gaat veranderen. De vraag is niet of, maar hoe dat gebeurt. Elke beslissing, ooit genomen, is een interpretatie van beschikbare feiten. Door digitalisering en technologisering zijn er nu zoveel feiten dat we het big data noemen. Politici moeten die data leren begrijpen en leren interpreteren. Zodat ze beslissingen nemen die ons niet alleen meer welzijn brengen, maar ook onze democratie versterken.
Meldingsplicht voor Amsterdamse dataverzamelaars in de openbare ruimte
Gemeente Amsterdam, 27 januari 2021
Apparaten die data verzamelen in de openbare ruimte, zoals camera’s en sensoren, moeten vanaf 1 oktober 2021 worden gemeld bij de gemeente. Deze meldingsplicht gaat gelden voor alle professionele partijen, zoals bedrijven, overheden en (onderzoeks-)instellingen. Dat is het voornemen van het college van B en W. Het college wil als eerste gemeente in Nederland regelen dat Amsterdammers inzicht hebben hoe, waar en welke gegevens in de openbare ruimte over hen worden verzameld. De gemeente zal de meldingen bijhouden in een sensorregister.
Smart city moet democratisch zijn én bijdragen aan oplossen grote opgaven
51 partijen ondertekenen City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ op 3 december
Platform31, 3 december 2020
Digitalisering en technologisering veranderen de komende jaren regio’s, steden en dorpen in de hele wereld en dus ook in Nederland. Om in te spelen op deze transitie, ondertekenen staatssecretaris Knops van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat en minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid op donderdag 3 december 2020 de City Deal ‘Een slimme stad, zo doe je dat’.
Publieke waarden en de slimme stad
Platform31, 15 oktober 2020
Onlangs publiceerde het Rathenau Instituut het rapport Voeten in de aarde – Datagestuurde innovatie in de stad. Naar aanleiding van dit rapport en aansluitend op de masterclass Samen naar de slimme stad spraken wij met Linda Kool, onderzoekscoördinator bij het Rathenau Instituut, over de borging van publieke waarden bij digitale innovatie in de stad. Denk bij publieke waarden aan privacy, maar ook aan autonomie, veiligheid, controle over technologie, menselijke waardigheid, rechtvaardigheid en machtsverhoudingen. Hoe staan die waarden in verhouding tot elkaar? Op welke manier zijn publieke waarden afhankelijk van elkaar? Waar zitten de grootste dillema’s tussen de waarden? En welke afwegingen maak je als gemeente bij het experimenteren met nieuwe datatoepassingen, bijvoorbeeld over open data?
De slimme stad
WODC, september 2020
Het themanummer van Justitiële verkenningen (nr 3) gaat over de slimme stad. Vragen die aan bod komen, zijn: welke middelen worden ingezet om steden ‘slimmer’ te maken? Hoe verhouden de kansen van slimme steden zich tot bedreigingen? Op welke manier kunnen stadsbewoners actief worden betrokken bij de slimme stad? Hoe kan de overheid zich optimaal verhouden tot de dominantie van techbedrijven? Welke machtseffecten treden er op bij de inzet van slimme technologieën? Moet er een recht op de smart city komen?
Slimme stad heeft veel voeten in aarde
Rathenau Instituut, september 2020
Op papier zien projecten voor een slimme stad er mooi uit, maar in de praktijk valt het niet mee om overheid, onderzoeksinstellingen, bedrijven en burgers op één lijn te houden. Dat blijkt uit onderzoek van het Rathenau Instituut. Het instituut bestudeerde vier slimmestadprojecten in Eindhoven, voorloper op het gebied van digitalisering. De lessen uit de lichtstad zijn gepubliceerd in het rapport Voeten in de aarde – Datagestuurde innovatie in de stad.
Rijk en gemeenten moeten samen bouwen aan slimmere steden
G40, september 2020
Meer samenwerking tussen steden, oplossingen sneller opschalen en een gezamenlijke investeringsagenda met Rijk en provincie. Dat zijn de voornaamste conclusies uit het onderzoek onder de 40 grote steden naar slimme toepassingen en digitale technieken die zij toe passen bij het behalen van de overheidsdoelstellingen op gebied van wonen, klimaat, mobiliteit en energietransitie. Op donderdag 24 september overhandigde Wim Willems, wethouder gemeente Apeldoorn namens de G40 themagroep Smart Cities het adviesrapport Smart cities in de G40. Overzicht versnellers en knelpunten en advies (pdf) aan Paul Depla, burgemeester van Breda en voorzitter van het Stedennetwerk G40.
Podcast31 Data in de stad
Platform31, augustus 2020
Gemeenten beschikken over steeds meer data binnen het sociale, economische en fysieke domein. Dit soort data is enorm waardevol, want hiermee kun je bijvoorbeeld vraagstukken beter begrijpen en beleid gerichter opstellen of aanpassen. Daarmee kun je de stad aantrekkelijker, duurzamer en leefbaarder maken. Maar hoe en waar begin je dan met data? En wat is ethisch verantwoord? In Podcast31 praten we over de mogelijkheden en moeilijkheden van datagestuurd werken.
Smart cities na corona: wat gaat er veranderen?
Innovation Origins, juni 2020
Of we nu teruggaan naar het leven zoals we gewend waren, of het ‘nieuwe normaal’ accepteren, de manier hoe we naar de wereld kijken is door corona veranderd. Welke lessen kunnen we uit de lockdown trekken? En heeft het onze kijk op technologie veranderd? Om op deze vragen een antwoord te krijgen organiseert Smart Cities innovation Space, een project van de Technische Universiteit Eindhoven samen met partners Brainport Smart District, Omines en Technobroker, een reeks lezingen. Hoe zien Smart Cities eruit na corona?
De eerste lezing op afstand ging het vooral om de ethische kaders. Hoe moet zo’n stad eruit zien? Wat willen we wel en vooral niet?
Shaping Europe’s digital future: Commission presents strategies for data and Artificial Intelligence
European Commission, February 2020
The European Commission unveils its ideas and actions for a digital transformation that works for all, reflecting the best of Europe: open, fair, diverse, democratic and confident. It presents a European society powered by digital solutions that put people first, opens up new opportunities for businesses, and boosts the development of trustworthy technology to foster an open and democratic society and a vibrant and sustainable economy. Digital is a key enabler to fighting climate change and achieving the green transition. The European data strategy and the policy options to ensure the human-centric development of Artificial Intelligence (AI) presented today are the first steps towards achieving these goals.
High Tech Binnenstad: de binnenstad beter in beeld
Platform31, april 2020
De bestaande papieren binnenstadmonitor is enigszins achterhaald. Daarom werd in het praktijkgerichte onderzoeksproject Hightech Binnenstad een nieuwe manier ontwikkeld om inzicht te krijgen in binnenstadbezoek en het effect van interventies. Onderzoekers van Saxion Hogeschool gebruikten verschillende datasets en meetinstrumenten om informatie over het functioneren van de binnenstad in kaart te brengen. Zij brachten de beschikbare data van pilotsteden Amersfoort, Deventer en Zwolle samen op een overzichtelijk digitaal dashboard. Dit dashboard biedt de mogelijkheid om interessante verbanden tussen de verschillende databronnen te verkennen.
Meer data-kennis nodig bij ruimtelijke vraagstukken
Eric Hol (Invisor), Tieme Goedendorp (Tau Omega), John Stor, Ludan Schmid (XpertiseWonen), november 2019
De komende decennia wordt Nederland in toenemende mate geconfronteerd met ruimtelijke vraagstukken van toenemende complexiteit. Hoe om te gaan met vergrijzing en demografische krimp? Hoe houden we de woningmarkt gezond? Hoe zorgen we dat de Randstad in beweging blijft? Dit zijn allen vraagstukken die enerzijds de kenmerken hebben van ‘Wicked Problems’; vraagstukken die gezien hun aard lastig oplosbaar zijn en waarbij niemand de doorzettingsmacht heeft om regie te voeren over de aanpak. Data-analyse helpt bij het aanpakken en oplossen van dit type vraagstukken, maar daarbij is het wel van belang om dit op een goede manier te doen. Een aantal misverstanden zit hier nog bij in de weg. We bespreken vijf misverstanden en geven daarna aan welke stappen nu nodig zijn.
Lees verder (pdf)
‘Gratis’ wonen in de slimme stad en ‘betalen’ met data
Platform31, november 2019
Data kunnen lucratief zijn, voor zowel gemeenten als bewoners. Aan het vergaren en gebruiken van data hangt wel een prijskaartje, waarschuwt Rosalie Koolhoven. De universitair docent IT-recht aan de Rijksuniversiteit Groningen benadrukt welke ethische vragen er spelen bij living labs en smart cities.
5G in gebruik: de gemeente als aanjager én waakhond
Platform31, september 2019
In het Actieplan Digitale Connectiviteit (2018) is aangegeven hoe de rijksoverheid zich inzet om deze doelstellingen te bereiken, maar wat kunnen gemeenten en regio´s doen? Wat is hun rol in het verbeteren van digitale connectiviteit? We gaan in gesprek met Olha Bondarenko, strategisch adviseur innovatie en digitalisering bij de gemeente Eindhoven.
Zorgen Amsterdam over uitrol 5G
Stadszaken, september 2019
De gemeente Amsterdam wil graag dat het wetsvoorstel over de uitrol van 5G- wordt aangepast. Het wetsvoorstel brengt met zich mee dat er in de hoofdstad zo’n 10 extra zenders komen om burgers, bezoekers en bedrijven te voorzien van supersnel internet. Wethouder Touria Meliani schrijft in een brief aan minister Eric Wiebes van Economische zaken en Klimaat dat dit grote gevolgen heeft voor het straatbeeld en tot bezorgdheid over gezondheidsrisico’s leidt.
Nederlands recht niet klaar voor data-gedreven samenleving
Tilburg University, augustus 2019
Terwijl steeds meer bedrijven en overheidsorganisaties gebruik maken van Big Data, biedt het Nederlands recht onvoldoende bescherming tegen de negatieve gevolgen daarvan. Dat blijkt uit een groot internationaal onderzoek uitgevoerd door onderzoekers van Tilburg University. De onderzoekers concluderen dat Big Data projecten soms worden gestart zonder goed plan of evaluatie achteraf, dat delen van het Big Data proces ongereguleerd zijn en dat het soms onmogelijk is om belangrijke gevolgen van Big Data processen aan de rechter voor te leggen.
Data doorzien
Rathenau Instituut, juli 2019
Nederlandse provincies experimenteren volop met de inzet van data, algoritmen en nieuwe technologie. Digitalisering levert op verschillende vlakken nieuwe kennis op en stelt provincies in staat om burgers en maatschappelijke organisaties nauwer te betrekken bij het beleid op voor hen belangrijke thema’s. Het Rathenau Instituut beoogt met dit essay bij te dragen aan het denken over verantwoorde digitalisering.
Met je hoofd in The Cloud – Het ontwerpen van Smart Cities
Archined, juli 2019
Architecten ontwerpen steeds vaker slimme gebouwen en slimme steden. ‘Smart’ wordt dikwijls in één adem genoemd met technologie, innovatie, mobiliteit en duurzaamheid. Op zich niks mis mee, we willen allemaal energie besparen en snel van a naar b. Maar maakt digitale technologie onze steden en gebouwen écht beter? Wat is de impact van technologie op de openbare ruimte en op onze beleving van de stad? En welke rol spelen architecten en stedenbouwkundigen daarin? Lees het artikel van Do Janne Vermeulen, architect en medeoprichter van Team V Architectuur. Zij is de tweede Architect in Residence bij van Architectuurcentrum Amsterdam en verdiepte zich drie maanden lang in het thema ‘Smart Cities’.
Lees verder
Een goede start met data in de stad
Platform31, juli 2019
Platform31 ontwikkelde samen met het Centre for BOLD Cities het stappenplan Een goede start. In vier stappen laten we zien hoe je als gemeente dataprojecten opstart met oog voor kwaliteit en ethiek.
Sneller internet voor stad en platteland
Platform31, mei 2019
Het dagelijks leven is steeds moeilijker voor te stellen zonder internet. Marktpartijen zijn verantwoordelijk voor investeringen in de digitale infrastructuur. Maar zowel op het platteland als in de stad liggen sluitende businesscases niet direct voor de hand. Nauwere samenwerking tussen partijen uit de stad en op het platteland biedt perspectief.
Pionieren op het platteland – kleine gemeenten zetten in op data
Platform31, april 2019
Interview met Jeroen Weekers, gemeente Eersel, coördinator Rural Data Center
De wijdverbreide term ‘smart city’ impliceert dat digitale ontwikkelingen voorbehouden zijn aan steden. Onterecht, zo bewijzen de Kempengemeenten, vijf plattelandsgemeenten in Noord-Brabant. In samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zetten deze gemeenten data in om de dienstverlening richting inwoners te verbeteren. Jeroen Weekers (25) is projectleider bij gemeente Eersel en coördinator van het eerste en enige Rural Data Center van Nederland.
Lees verder
‘Wij kijken naar de betekenis van digitalisering voor burgers in de slimme stad’
Erasmus Universiteit Rotterdam, april 2019
Interview met prof.dr. Liesbet van Zoonen, wetenschappelijk directeur van het Leiden-Delft-Erasmus Centre for BOLD Cities
Het Leiden-Delft-Erasmus Centre for BOLD Cities zet data-onderzoek in om bij te dragen aan oplossingen voor stedelijke vraagstukken. Het perspectief van de stadsbewoner en -bestuurder staat hierbij centraal. BOLD staat voor Big Open and Linked Data. Het Centre for BOLD Cities is in 2016 opgericht en heeft zichzelf op de kaart gezet met onder meer datawandelingen, de game Jouw Buurt – Jouw Data en doet onderzoek samen met het CBS en met de gemeenten Rotterdam en Den Haag.
Lees verder
‘Algoritmes vervangen niet het stadsbestuur’
iBestuur, januari 2019
De grootste uitdaging voor de overheid op het vlak van big data, is voorkomen dat grote ondernemingen en technologieën het publieke belang kapen. “De overheidsrelevantie is heel erg groot”, zegt de Haagse wethouder Saskia Bruines. Zij voert het initiatief aan van de vijf grote steden om gezamenlijk op te trekken in de ontwikkeling van het concept Smart City.
Lees verder
Gemeente Leiden werkt met data-analyses aan een smart society
Platform31, januari 2019
Voor het project Data in de stad sprak Janneke ten Kate met Hanny Zalme van de gemeente Leiden over hun Urban Data Center waarbij ze samen met het CBS het datagedreven werken binnen de gemeente willen professionaliseren.
Lees verder
Wat kan en mag met sensoren in de openbare ruimte?
Kadaster, november 2018
Camera’s, luchtkwaliteitsmeters, verkeerstellers, geluidsmeters. Van wie zijn sensoren? Wie mag en kan wat met de data? En moeten ze worden geregistreerd? Overal in de openbare ruimte vinden we sensoren. Van wie zijn ze, wie mag er wat mee, is registratie wenselijk en wat betekent dit alles voor de burger? Drie partijen bogen zich over deze vraag: de VNG, het ministerie van BZK en advocatenkantoor Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn. Daarbij kwam ook het prototype voor een openbaar sensorenregister ter sprake, dat gemeente Eindhoven en het Kadaster samen ontwikkelden.
Binnenkort verwacht… de digitale tweelingstad van Rotterdam
Platform31, november 2018
Vorige week sprak ik met Roland van der Heijden van de gemeente Rotterdam over het Platform31-project Data en de Stad. Hij vertelde mij dat de gemeente Rotterdam samen met partners werkt aan de ontwikkeling van een digitale driedimensionale evenknie van de havenstad.
Lees verder
Datagedreven werken aan het verminderen van overlast
Platform31, september 2018
Net als op veel andere plaatsen in Nederland wordt ook in Zaanstreek-Waterland gewerkt aan het voorkomen van overlast in wijken en buurten. Voor het Datalab Zaanstreek-Waterland zou het vraagstuk van overlast de eerste test-case zijn. Heeft een datalab waarde voor het oplossen van maatschappelijke vraagstukken en op welke wijze kan dat? Tom Pots en Erwin Smit vertellen over hun ervaringen.
Lees verder
Datawandelen door de slimme stad
Door Fadi Hirzalla (Erasmus Universiteit Rotterdam / Kenniswerkplaats Urban Big Data) en Liesbet van Zoonen (Erasmus Universiteit Rotterdam / Centre for BOLD Cities)
Een ouderwetse stadswandeling is misschien wel het beste middel om burgers en beleidsmakers te laten zien wat het betekent om in een datagedreven slimme stad te wonen.
Lees verder in Sociale Vraagstukken (september 2018)
Urban Agenda: gemeente Eindhoven versterkt digitaal leiderschap
Digitalisering kan burgers en overheid helpen om maatschappelijke opgaven versneld aan te pakken. Maar waar te beginnen als je weet dat alles met alles samenhangt? De gemeente Eindhoven kiest ervoor om innovatie toe te passen in Europees verband, met als leidraad de Urban Agenda.
Lees verder in inGovernment (juni 2018, pp 21-23)
‘Smart City’ Den Haag zet stappen
Den Haag heeft de afgelopen maanden ambitieuze stappen gezet op het gebied van Smart City. De samenwerking met het Centraal Bureau voor de Statistiek in het CBS Urban Data Center/Den Haag heeft als doel beschikbare data beter te gebruiken om effectiever beleid te
kunnen maken. De samenwerking met Eneco en Eurofiber in ‘Living Lab
Scheveningen’ richt zich op het experimenteren met Smart City dienstverlening in de openbare ruimte.
Lees verder in GOV magazine (pdf) (juni 2018, pp 30-32)
en de artikelen:
- Nederland als Smart City exportland (pp 33-35)
- Wat Internet of Things betekent voor Nederland (pp 36-38)
Technologie voor beter leven in de stad
Technologie voor beter leven in de stad: een dubbelinterview met Elphi Nelissen (TU Eindhoven) en Frans Vogelaar (Academy of Media Arts Cologne)
Lees verder in BPD Magazine (2018, pp 8-21)
Slimme steden: het belang van data voor steden
Platform31, maart 2018
Technologie verandert zichtbaar en onzichtbaar onze steden: de manier waarop we leven en werken, onze leefomgeving inrichten en ons organiseren. Bij slimme steden komen digitalisering en verstedelijking samen. Met slimme technologie en gebruik van big data, maken we de stad aantrekkelijker, duurzamer
en leefbaarder. Lees het artikel van Janneke ten Kate en David Louwerse uit de publicatie De economische agenda voor stad en regio.
Lees het artikel Slimme steden: het belang van data voor steden (pdf)