Deel deze pagina via:

Onderzoek: Data in de Stad

Een steeds groter aantal gemeenten is op zoek naar kennis over de mogelijkheden en toepassingen van data. Welke datasets verschaffen nuttige inzichten? Bestaan er praktijkvoorbeelden van gemeenten die actief bezig zijn met het combineren van datasets voor data-analyses binnen het sociale, economische of fysieke domein? Binnen het project ’Data in de Stad’ heeft Platform31 goede voorbeelden van dataonderzoek verzameld voor het in kaart brengen of oplossen van maatschappelijke vraagstukken.

5 oktober 2018

Context

Data staan volop in de belangstelling. De laatste jaren verschijnen volop berichten en rapporten onder de noemer big data en smart cities. Hierin wordt gesproken over de beloften van het werken met databestanden voor het in beeld brengen en oplossen van maatschappelijke problematiek. De reden is dat steeds meer data beschikbaar komen dankzij de verdere digitalisering van de samenleving. Daarnaast is het dankzij artificiële intelligentie en algoritmes steeds makkelijker om in grote en uiteenlopende datasets verbanden te vinden.

Ook gemeenten zijn zich daarvan bewust. In toenemende mate realiseren ze zich over hoeveel data ze beschikken en hoeveel informatie daar uit te halen is. Denk aan persoonsgebonden data, zoals bijvoorbeeld uit de Basisregistratie Personen, de Waardering Onroerende Zaken, data rond de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Participatiewet, data over schuldhulpverlening en de regeling vrij reizen voor minima. Daarnaast zijn er de niet (per se) persoonsgebonden data, bijvoorbeeld data die inzicht bieden over het gebruik van vuilcontainers in de stad, de luchtkwaliteit, vervoersstromen, e.d. Al deze data kunnen benut worden om vraagstukken beter te duiden en te begrijpen, maar bijvoorbeeld ook om de stad aantrekkelijker, duurzamer en leefbaarder te maken én om beleid efficiënter of effectiever in te richten. Datagedreven werken – zo is in ieder geval de verwachting – gaat een belangrijke rol spelen bij de vernieuwing van de publieke sector, bijvoorbeeld in het sociaal domein, maar ook op het terrein van de zorg, economie, duurzaamheid, mobiliteit, veiligheid en criminaliteitsbestrijding.

Een steeds groter aantal gemeenten is dan ook op zoek naar kennis over de mogelijkheden en toepassingen van data. Steeds meer gemeenten beginnen experimenten of pilots met dataonderzoek. Daarbij kijken ze soms ook naar data die buiten de gemeenten worden gegenereerd. Denk bijvoorbeeld aan data van social media (Facebook, LinkedIn, Instagram, Snapchat, blogs etc.), over locatie, financiële transacties of verplaatsingsdata die commerciële bedrijven verzamelen – zie ook voorbeelden en referenties verderop. De gemeente kan besluiten met externe partners samen te gaan werken en data te delen (binnen privacyvoorwaarden).

Project

Tegen de hierboven genoemde achtergrond, hebben wij in dit project voorbeelden verzameld van dataonderzoek voor het in kaart brengen of oplossen van maatschappelijke vraagstukken. Dat hebben wij gedaan omdat er bij veel gemeenten interesse is voor beter gebruik van data en in data (analyses) en ook omdat er veel onbekendheid is met wat er kan. Ook is er koudwatervrees om daadwerkelijk aan de slag te gaan. Platform31 krijgt regelmatig vanuit diverse gemeenten de vraag voorgelegd of er praktijkvoorbeelden zijn van gemeenten die actief bezig zijn met het combineren van datasets voor data-analyses binnen het sociale, economische of fysieke domein. Welke datasets verschaffen nuttige inzichten? Ook wil men weten wat de resultaten van dergelijke toepassingen zijn, in termen van toegevoegde waarde aan burgers, maatschappelijke organisaties en bedrijven. En in hoeverre de maatschappelijke problemen kunnen worden opgelost door het meer gebruik maken van data. Dit laatste staat in ons voorstel centraal.

Doelstelling
Doel van het onderzoek was om met voorbeelden een analyse te maken om zo te inspireren en te laten zien wat (al) kan met dataonderzoek met gecombineerde datasets voor het beter in kaart brengen of oplossen van maatschappelijke problemen. Daarnaast hebben we in kaart gebracht hoe gemeenten die al ruime ervaring hebben met het werken met data georganiseerd zijn en welke lessen zij kunnen meegeven aan andere gemeenten. Waar relevant betrekken we bestaande inzichten en lessen.

Aanpak
In het onderzoek is voor een aantal casussen gekozen. Binnen deze casussen worden, voor het goed in kaart brengen, analyses gebruikt op gecombineerde datasets, dan wel het helpen oplossen van maatschappelijke problemen.

Product

Een beknopt inspiratie- en leerboek waarin op praktische wijze (d.w.z. aan de hand van praktijkvoorbeelden) wordt aangegeven op welke wijze gemeenten te werk kunnen gaan om data in te zetten om specifieke maatschappelijke problemen (per domein of domeinoverstijgend), te duiden, te analyseren en middels beleid deze problemen aan te pakken.