Practices
City Deal Circulaire Stad
In de City Deal Circulaire Stad in het kader van Agenda Stad werken steden, ministeries en kennispartners samen om uiterlijk in 2050 tot volledig circulaire steden te komen, analoog aan de ambitie zoals verwoord in het Rijksbrede programma Circulaire Economie. Het belang van een circulaire economie is evident. Het hergebruik van grondstoffen voorkomt uitputting van fossiel materiaal, reduceert de uitstoot van schadelijke gassen én de kosten in productie- en bouwprocessen. Maar de praktijk is weerbarstiger, mede door landelijke en Europese wetgeving rondom afval. Wetgeving die vaak in het belang van de volksgezondheid is opgesteld, maar die nu knelt met de reële noodzaak van meer circulaire processen in steden. De afgelopen jaren vonden in verschillende steden experimenten rondom circulariteit plaats in het kader van een eerste City Deal rond de circulaire stad. Een nieuwe City Deal beoogd verder te gaan met de inzichten van zijn voorganger. Deels met nieuwe steden die hun eigen inzichten en vraagstukken meebrengen en met één gemeenschappelijk doel voor de deelnemende steden, departementen en partners: drempels verlagen voor een meer circulaire stedelijke economie. De "city deal Circulaire Stad ":https://agendastad.nl/citydeal/circulaire-stad/ is afgerond.
Waste FEW ULL (2018 – 2021)
Het onderzoeksproject ‘Waste FEW ULL’ van de Erasmus Universiteit Rotterdam staat in het teken van de transitie naar een circulaire economie. In het bijzonder richten de onderzoekers zich op het terugdringen van afval. Waar ontstaat er afval in de cycli van voedsel, energie en water en hoe kan afval zelf als grondstof dienen? Het draait hierbij om het tegengaan van voedsel- en energieverspilling en een duurzaam gebruik van water. In het onderzoek richten we ons vooral op het bestuurlijk-organistische aspect: hoe kunnen we de transitie naar een circulaire economie verder brengen in organisaties en welke rol spelen verschillende type actoren hierbinnen? Kijk op de VerDuS-projectpagina voor meer informatie over het onderzoek.
Ruimte voor werken (2019-2020)
september 2019
Binnen het VerDuS SURF Pop-Up onderzoek ‘Ruimte voor werken’ analyseren onderzoekers van de Vrije Universiteit Amsterdam waar werkfuncties in de afgelopen twintig jaar verdwenen zijn om plaats te maken voor bijvoorbeeld wonen. Vooral in stedelijke gebieden zijn veel werklocaties getransformeerd naar woongebieden. De onderzoekers inventariseren om hoeveel ruimte het gaat en brengen ook de nieuw opgekomen werkgebieden in kaart. Dat werkgebieden verdwijnen heeft te maken met een veranderende economie. Denk bijvoorbeeld aan het toenemend belang van logistieke dienstverlening en het nieuwe werken. Op basis van de ruimtelijke analyses willen de onderzoekers straks uitspraken kunnen doen over de omvang en type locaties voor de toekomstige ruimtebehoefte van werken.
Lees hier het complete interview met de onderzoekers op de projectpagina Ruimte voor werken.
City Deal: Health Hub (2016-2020)
Deze City Deal beoogt gezond (stedelijk) leven te stimuleren, via een meer samenhangende en innovatieve aanpak van complexe gezondheidsvraagstukken en versterking van de Utrechtse (en Nederlandse) gezondheidsgerelateerde economie.
Betrokken partijen bij deze City Deal: de gemeenten Utrecht, De Bilt, Driebergen-Zeist, Nieuwegein, Woerden, Stichtse Vecht, Vianen, Bunnik, IJsselstein en Houten, de Provincie Utrecht en ministeries van EZ, VWS, I&M en OCW. Partners: Utrecht Science Park, Economic Board Utrecht, RIVM, TNO, Universiteit Utrecht, UMC Utrecht, Hogeschool Utrecht, Hogeschool voor de Kunsten, Sint Antonius Ziekenhuis, Saltro Diagnostic and Medical Services BV.
Cities of Making (2017–2019)
Het project ‘Cities of Making’ draait om het naar de stad terugbrengen van de maakindustrie wat allerlei mogelijke voordelen biedt op het gebied van werkgelegenheid, circulaire economie en economische veerkracht. De onderzoekers richten zich op kennisontwikkeling rond nieuwe slimme technologie, fysieke omgevingen voor de maakindustrie en de rollen die publieke diensten kunnen spelen bij de ‘re-industrialisatie’ van steden. Er zijn casestudies in Brussel, Londen en Rotterdam.
Best practice circulaire economie Nijmegen (2018)
Nijmegen is door de Europese Commissie verkozen tot European Green Capital 2018. De gemeente mag zich een jaar lang de duurzame hoofdstad van Europa noemen. Circulaire economie is één van de vijf kernthema’s van Nijmegen European Green Capital. Welke rol speelt deze duurzame gemeente als inkoper, aanjager en regisseur om de circulaire economie te stimuleren?
Lees het artikel (pdf)
Resilient Cities (2014–2017)
Veel stedelijke regio’s in Europa zijn geraakt door de economische crisis, maar sommige regio’s zijn veerkrachtiger gebleken dan andere. De vraag is waarom. Dit onderzoek analyseert hoe Europese regio’s hebben gereageerd op economische schokken en hoe succesvol ze zijn in het ontwikkelen van nieuwe economieën. Daarnaast kijken de onderzoekers of de veerkrachtige regio’s sterker verbonden zijn met andere regio’s en hoe beleid hierin kan sturen en faciliteren.
- Binnen het JPI Urban Europe onderzoeksproject ‘Resilient Cities’ is vier jaar lang onderzoek gedaan hoe het is gesteld met de economische weerbaarheid van steden. Hoe snel herstellen steden van een schok of crisis, en welke steden kunnen economische structuurverandering sneller en beter accommoderen, en lopen daarom voorop in groei en veerkracht. In dit interview geeft projectleider Frank van Oort, hoogleraar stedelijke en regionale economie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en Universiteit Utrecht, een toelichting op de belangrijkste resultaten van het onderzoeksproject. Zo hebben zij onder andere onderzoek gedaan naar de compenserende rol van informele instituties in het proces van economische structuurverandering. Meer informatie over het onderzoeksproject staat op de projectpagina.
City Deal: Voedsel op de stedelijke agenda (2017)
In oktober 2015 presenteerde het Nederlandse kabinet een nationale voedselagenda in de ‘Kamerbrief over de voedselagenda voor veilig, gezond en duurzaam voedsel’. Stedelijke gemeenten spelen hierbij een belangrijke rol omdat zij voor de nationale voedselagenda de vertaling kunnen maken naar het lokale niveau en de uitvoering hiervan. Succesvol voedselbestuur is daarom sterk afhankelijk van gemeenten, qua rolneming en inhoud.
In dit kader starten vier ministeries (EZ, BZK, VWS, OCW), twaalf gemeenten (Amsterdam, Almere, Den Haag, Ede, Groningen, Leeuwarden, Den Bosch, Venlo, Helmond, Utrecht, Oss, Rotterdam) en twee provincies (Gelderland, Noord-Holland), met betrokken partners vanuit kennisinstellingen en bedrijfsleven, de City Deal ‘Voedsel op de stedelijke agenda’. De deelnemende steden streven er naar om het Nederlandse voedselsysteem te verbeteren door nauwe samenwerking met Rijkspartijen, kennisinstellingen en bedrijfsleven en bovendien van elkaar te leren in deze City Deal.
City Deal: Warm welkom voor talent (2017)
Deze City Deal beoogt elke hoogwaardige ondernemer die in Nederland wil starten ruim baan te bieden. Het Nederlandse profiel voor het welkom heten van talentvolle ondernemers buiten de EU is de ‘best of class’ wereldwijd.
Betrokken partijen bij deze City Deal: de gemeenten Amsterdam, Den Haag, Eindhoven, Groningen en de ministeries van EZ, SZW, VenJ en OCW. Partners: Expatcenter Amsterdam Area, Startup Amsterdam, Startup Delta, VNO-NCW, ONL, KvK, MKB Nederland, UWV, RVO, IND, NFIA, externe experts, accelerators, incubators en ambitieuze ondernemers.
City Deal: Road Map Next Economy (2016)
In de City Deal committeren partijen zich aan het regionale economische strategietraject ‘Roadmap Next Economy’, die de acties en investeringen moet beschrijven die nodig zijn voor een toekomstbestendige economie van de MRDH. De roadmap moet meerdere uitgewerkte businesscases bevatten op onder andere de volgende terreinen: economie, arbeidsmarkt, onderwijs en gebiedsontwikkeling.
De Roadmap Next Economy (RNE) is op 1 december 2016 aangeboden aan de minister van Economische Zaken Henk Kamp. De RNE is het economische antwoord van de regio op de uitdagingen van nu, waarbij twee ontwikkelingen boven alles uit torenen: de snelle ontwikkeling van internettechnologie en de overgang naar schone energie. De RNE bevat een strategie en een actieprogramma die ervoor moeten zorgen dat de economie van de Metropoolregio klaar is voor de toekomst.
Deelnemende partijen: Metropoolregio Rotterdam Den Haag en 21 omliggende gemeenten, ministeries EZ en BZK , Provincie Zuid-Holland en EPZ.
Concurrentiepositie van Nederlandse steden (2012-2014)
In dit onderzoek dat in het kader van het Platform31-programma Kennis voor Krachtige Steden is uitgevoerd, staat de concurrentiepositie van Nederlandse steden en stedelijke regio’s centraal. Er is kwantitatief onderzoek gedaan naar de positie van steden in internationale netwerken van handel, kennis en investeringen en naar het concept van borrowed size (gebruikmaken van elkaars nabijheid door draagvlak en functies van elkaar te lenen).
Belangrijkste conclusie: agglomeratievoordelen zijn niet alleen voorbehouden aan grote monocentrische steden. Er kunnen ook voordelen behaald worden in een polycentrisch netwerk van middelgrote en kleine steden. De aandacht verschuift van agglomeratiekracht naar netwerkkracht.
Grensoverschrijdende stedelijke netwerken(2008-2014)
In dit onderzoek, dat in het kader van het Platform31-programma Kennis voor Krachtige Steden is uitgevoerd, staan de economische effecten van beleidsinterventies op stedelijke netwerken centraal. Enerzijds is er onderzoek gedaan naar de beleidsconcurrentie tussen overheden en de ruimtelijke relaties tussen steden en regio’s die kunnen leiden tot verstoringen van optimaal beleid. Anderzijds staan de effecten van het slechten van grensbarrières op de economie van grensregio’s centraal.
Belangrijkste conclusie: Als de kans op werk in de grensregio’s toeneemt, worden die regio’s ook een aantrekkelijker plek om te (blijven) wonen. Op langere termijn zullen de toegenomen agglomeratievoordelen in de grensregio’s er naar verwachting voor zorgen dat steeds meer mensen en bedrijven zich er willen vestigen.
Knooppuntontwikkeling (2008-2013)
Dit onderzoek, dat in het kader van het Platform31-programma ‘Kennis voor Krachtige Steden’ is uitgevoerd, staat in het teken van knooppuntontwikkeling, oftewel Transit Oriented Development (TOD), waarin binnen- en buitenlandse projecten geanalyseerd worden. Er is enerzijds gekeken naar het economische effect van knooppuntontwikkeling en anderzijds naar de institutionele complexiteit.
Belangrijkste conclusies: In Nederland wordt het maatschappelijke debat over TOD nog nauwelijks gevoerd. Terwijl de urgentie er wel degelijk is, gelet op de ruimtelijk-economische uitdagingen die er zijn in stedelijke regio’s.
