Stok achter de deur: wet- en regelgeving

Nationale prestatieafspraken woningcorporaties:

In 2022 zijn de Nationale prestatieafspraken volkshuisvesting tussen Aedes, de Woonbond, het Rijk en VNG ondertekend. Hierin is onder andere afgesproken dat woningcorporaties hun slechte labels uitfaseren. In 2028 moet al het corporatiebezit label D of hoger hebben, met uitzondering van monumenten. Dit kunnen de corporaties financieren door de afschaffing van de verhuurdersheffing per 1 januari 2023. Hierdoor komt er jaarlijks 1,7 miljard euro bij de corporaties vrij wat ze onder andere aan de verduurzaming moeten besteden.

Woningcorporaties zijn al jaren bezig met het verbeteren en verduurzamen van hun woningen, en de meeste hebben al in beeld om welke woningen het gaat. Dat zijn voornamelijk oudere woningen, veel uit de jaren ’60 en ’70. Maar om in 2028 geen woningen meer te hebben met een slecht label moet het tempo omhoog. Tot en met 2028 moeten er gemiddeld 35.000 woningen per jaar aangepakt worden. Ook zullen veel corporaties een inhaalslag of versnelling moeten maken in hun aanpak om de E, F en G labels voor 2028 uitgefaseerd te hebben. Dit is een hele opgave, bij dergelijke ingrepen moet namelijk 70 procent van de bewoners in een complex akkoord gaan. Ook zal in sommige gevallen sloop-nieuwbouw een logischere optie zijn, maar dat heeft veel voeten in de aarde.

Woningcorporaties maken verschillende keuzes in hun verduurzamingsaanpak, sommige gaan voor een complexgerichte aanpak en andere voor een individuele aanpak en het eventueel inspelen op wensen van bewoners. Sommige corporaties combineren de verduurzamingsmaatregelen met gepland groot onderhoud en andere renovaties, waar andere er juist aparte projecten van maken. Ook in de manier van verduurzamen en welke soorten isolatiemaatregelen worden toegepast zijn verscheidene keuzes te maken. Hierbij maken de corporaties veelal de afweging tussen de kosten, het wooncomfort, snelheid en het bijdragen aan vermindering van de energievraag.

Woningcorporatie Triada ging in 2021 in Hattem, Heerde en Epen voor een complexgerichte aanpak waarbij de renovaties gecombineerd werden met het verbeteren van de leefbaarheid rondom het complex.

Lees meer over dit voorbeeld van Triada.

Wat zijn de belemmeringen?

De autoriteit woningcorporaties (Aw) heeft eind 2023 een onderzoek uitgevoerd naar de uitfasering van de E, F en G labels bij woningcorporaties. Een aantal risico’s die zij signaleren voor de aanpak zijn onder andere beperkte capaciteit zowel in als bij externe partijen zoals aannemers, vaak is de inhuur van extra personeel nodig. Ook de afhankelijkheid van andere partijen is erg groot, denk hierbij niet alleen aan aannemers en ketenpartners maar ook aan overige eigenaren die welwillend moeten zijn in het geval van gemengde VvE’s. Ook worstelen woningcorporaties nog met hoe om te gaan met bewoners die niet willen meewerken. Hierbij is ontzorging en goede voorlichting aan de bewoners cruciaal. Ook flora en fauna blijkt soms een struikelblok bij spouwmuurisolatie; om zo min mogelijk vertraging op te lopen is het erg belangrijk om vroegtijdig te starten met het ecologisch onderzoek.

Lees meer over het onderzoek van de Aw en het bericht van Aedes over woningen met E-, F- en G-labels.

(Particuliere) verhuurwoningen met slecht label vanaf 2030 verboden.

In juni 2022 bracht minister Hugo de Jonge nieuwe verduurzamingsplannen om de verduurzaming te versnellen. Naast de woningcorporaties mogen ook particuliere verhuurders vanaf 2030 geen woningen met een energielabel E, F, of G meer verhuren. In 2022 was nog sprake van zo’n 580.000 huurwoningen met een slecht energielabel.

Eerder werd al met woningcorporaties afgesproken dat zij vanaf 2028 deze slecht geïsoleerde woningen zouden uitfaseren. Met deze plannen werd dit wettelijk verplicht en geldt dit ook voor particuliere verhuurders.

Regelingen

De subsidieregeling Verduurzaming en Onderhoud Huurwoningen (SVOH) is bedoeld voor verhuurders (institutionele beleggers, zakelijke verhuurders en particuliere verhuurders) van één of meer bestaande huurwoningen. Het is bedoeld voor het verbeteren van de bestaande thermische schil, bijvoorbeeld door dak- of gevelisolatie of een energiezuinig ventilatiesysteem, vormen van onderhoud die energiebesparing ondersteunen (bijvoorbeeld nieuwe buitenkozijnen of het vervangen van een ventilatiebox) en voor ondersteuning met energieadvies. De regeling staat ook open voor verhuurders van monumentale woningen, waarbij de voorwaarden en eisen aangepast zijn.

De regeling heeft 152 miljoen euro in kas en opende in april 2022 en loopt tot eind 2025. Kijk voor de uitleg en voorwaarden over:

• Algemene voorwaarden om in aanmerking te komen voor de SVOH
• Subsidieregeling Verduurzaming en onderhoud huurwoningen uitgebreid

De meest recente regeling, goed voor 19 miljoen euro, is de Subsidieregeling Procesondersteuning Opschaling Renovatieprojecten (SPOR). Deze subsidie geeft partijen de kans om, door samenwerking tussen verschillende partners, woningen te bundelen en in één keer te renoveren. Het proces rond de samenwerking naar de daadwerkelijke renovatie wordt uit dit budget gefinancierd. Het gaat dus niet om de financiering van de renovatie zelf, die kan met behulp van de andere opengestelde subsidieregelingen worden gefinancierd.

Kijk het webinar van RVO terug over het verduurzamen van particuliere verhuur, waarin deze regelingen onder andere worden besproken. In het webinar geeft RVO aan dat de SVOH-regeling nog onderbenut wordt.