Armoede en schulden in Nederland

Er zijn meerdere definities van armoede en schulden mogelijk. Hieronder worden de belangrijkste definities van armoede en schulden kort samengevat.

Armoede
Bron: Sociaal Cultureel Planbureau (2019), Armoede in Kaart

Het SCP definieert mensen als ‘arm’ wanneer ze gedurende langere tijd niet de middelen hebben voor de goederen en voorzieningen die in hun samenleving als minimaal noodzakelijk gelden. Armoede wordt gemeten op basis van een jaarinkomen. Het Nibud publiceert op basis van wetenschappelijk onderzoek en meningen van deskundigen ieder jaar een lijst met minimaal noodzakelijke voorzieningen en goederen, en de prijs hiervan. Op basis van deze lijst wordt de armoedegrens bepaald. Er worden twee armoedegrenzen gehanteerd:

• Het basisbehoeftenbudget omvat de minimale uitgaven van een huishouden aan onvermijdelijke zaken zoals voeding en kleding
• Het niet-veel-maar-toereikendbudget is iets ruimer en omvat ook een klein budget voor sociale participatie en ontspanning.

Schulden
Bron: CBS (2020), Schuldenproblematiek in Beeld

Een schuld is simpelweg een geldbedrag dat iemand nog moet betalen. Een schuld is niet per definitie een probleem. Ook een hypotheek is een schuld. We spreken daarom van een problematische schuld wanneer iemand redelijkerwijs niet kan voortgaan met het betalen van zijn schulden, of hier al mee opgehouden is.

Om te kunnen meten hoe groot de schuldenproblematiek is in Nederland is een scherpere definitie nodig. Het CBS introduceerde daarom op basis van registerdata in 2020 een nieuwe definitie van schulden, namelijk ‘geregistreerde problematische schuld’. Een huishouden voldoet aan deze definitie wanneer iemand uit het huishouden op 1 januari van een jaar voldoet aan minimaal één van in totaal tien criteria. Voorbeelden van de criteria zijn het volgen van een WSNP-traject, het hebben van een BKR geregistreerde betalingsachterstand of het minimaal zes maanden niet betaald hebben van de zorgpremie. De volledige lijst van criteria is te vinden in de publicatie ‘Schuldenproblematiek in beeld’.