Wat is het: sector in beeld

De omvang van impact ondernemerschap als sector is aan het groeien. Schattingen lopen uiteen van 6.000 (McKinsey, 2016) tot 4.000 á 5.000 (ABN AMRO, 2017) impact ondernemingen. De belangenorganisatie van impact ondernemingen Social Enterprise NL bedient in 2024 bijna 450 betalende leden. Het aantal leden neemt nog altijd jaarlijks toe.

Groei

Hoewel in Nederland nog op betrekkelijk bescheiden schaal ervaring wordt opgedaan met impact ondernemerschap, valt de snelle groei in de sector op. Uit de Social Enterprise Monitor van 2019 blijkt dat meer dan de helft van de ondernemingen in staat is om onafhankelijk van donaties, giften en subsidies in de eigen continuïteit te voorzien. Desondanks ondervinden impact ondernemingen ook een aantal obstakels om te kunnen groeien (zie social enterprise monitor 2023/2024)

Continuïteit van sociale ondernemingen

In 2017 schatte ABN AMRO in dat ongeveer 90% van de ondernemers zich in de eerste of tweede fase van ontwikkeling bevindt. Deze fase wordt gekenmerkt door lage omzet en bijna geen werknemers in dienst. Uit de Social Enterprise Monitor van 2023/24 (148 sociale ondernemers vulden de vragenlijst in) blijkt echter dat sociale ondernemingen zich steeds verder hebben doorontwikkeld. Ruim 90% van de ondernemingen is de opstartfase voorbij en is ten minste in de vroege implementatie- en/of groeifase beland. Ook is de omzet gegroeid naar gemiddeld 2,2 mln. per jaar. In de praktijk zien we dat impact ondernemingen een meer dan gemiddeld lange aanloopperiode nodig hebben om een levensvatbare omzet en bedrijfsresultaat te halen. De mate waarin initiatieven worden ondersteund met subsidies, donaties, giften en sponsorgelden in aanvulling op het basis verdienmodel, is sterk afhankelijk van de waarde die partners toekennen aan de gewenste impact. Ten opzichte van ‘gewone’ bedrijven valt wel op dat de overlevingskracht van deze nieuwe bedrijven relatief hoog is. Een eerste inschatting van ABN AMRO is dat 80% van de starters na vijf jaar nog altijd actief is. Dat is een hoog percentage ten opzichte van het gemiddelde.

Werkgelegenheid

Het aantal banen is volgens McKinsey & Company (2016) in de periode 2010-2016 gegroeid met 60%: van 40.000- 50.000 naar 65.000-80.000 banen. Deze banen kwamen in een tijd waarin ongeveer 75.000 banen verdwenen in andere sectoren. De omzet nam in deze periode toe van 2 miljard in 2010 naar 35 miljard in 2016. Uit cijfers van de Social Enterprise monitor van 2023/24 blijkt dat de sector van impact ondernemingen in de lift zit. Zowel het aantal ondernemingen als de werkgelegenheid en omzetcijfers nemen toe.

Impact

De impact van impact ondernemers varieert van arbeidsparticipatie (de Verbinding) tot voedselverspilling (zoals Kromkommer) tot invulling van de circulaire economie (bijvoorbeeld de Buurman). Kijkend naar de Sustainable Development Goals zien we dat impact ondernemers vooral scoren op de goals ‘Eerlijk werk en economische groei’, ‘Goede gezondheid en welzijn’, ‘Ongelijkheid verminderen, ’Verantwoorde consumptie en productie’ (Social Enterprise Monitor 2021).