Vastgoed beschikbaar stellen

In de stad is de ruimte schaars en voeren marktconforme vastgoedprijzen de boventoon. Gemeenten ervaren dat het mede door de grote woningbouwbehoefte steeds lastiger is om betaalbare huisvesting voor startende ondernemers, het midden- en kleinbedrijf en maatschappelijke initiatieven te behouden of te realiseren. Een terugtrekkende rol van de lokale overheid op het gebied van wijkeconomie, actief grondbeleid en inzet van vastgoed in gemeentelijk eigendom hebben hier mede aan bijgedragen. Hoe zorg je als gemeente dat er ook ruimte is voor impactondernemers? Waarom zou je dat doen? Staat hun maatschappelijke bijdrage goed op het netvlies van de gemeentelijke afdelingen?

Impactondernemers dragen met hun initiatief bij aan brede maatschappelijke opgaven, zoals arbeidsparticipatie, circulariteit, cultuur of sociale cohesie, ook in kwetsbare wijken. Voor het realiseren van lokale ambities zijn impactondernemers zeer waardevol. Ze zijn zeer divers in hun verscheidenheid, maar hebben als overeenkomst dat ze positieve impact willen maken. Veelal ervaren ze dat het lastig is om een ruimte of locatie te vinden voor hun activiteiten. Als gemeente of provincie kun je op dit vlak een belangrijke rol spelen.

Waar kun je als gemeente op inzetten?

1. Veranker in beleid: het is belangrijk dat het uitgangspunt om maatschappelijke waarde te creëren opgenomen staat in beleid (rondom vastgoed). Vaak is het onderwerp (maatschappelijke impact maken of impact ondernemen) van niemand. Zodra het in beleid is opgenomen, krijgt het een eigenaar en kan het impact maken beginnen.
2. Mix tot de max: maatschappelijk vastgoed in eigen bezit van een gemeente is de eerste plek waar men aan denkt om impactmakers plek te bieden. Landgoed Blom in Amersfoort laat zien dat een juiste mix aan partijen – van commercie tot sociale ondernemingen – ervoor zorgt dat de kwaliteit van een gebied omhoog gaat. Dan gaat het over leefbaarheid of aantrekkelijkheid. In het kabeldistrict in Delft helpt een communitymanager daarbij. Ook in de binnenstad gaat deze mix op, want met een impactmaker in de winkelstraat onderscheid je je van andere centra.
3. Zoek de mogelijkheden: er kan meer dan je denkt! In de eerste plaats kan je als gemeente vastgoed beschikbaar stellen via verhuur. Maar ook overheden die geen of weinig maatschappelijk vastgoed bezitten kunnen ruimte maken voor impactondernemers. Dat kan al laagdrempelig door inzet van je netwerk (denk aan makelaars, ontwikkelaars, eigenaars) of door excursies en expertsessies te organiseren. Daarnaast kan je denken aan het inrichten van een garantiefonds in samenwerking met investeerders of banken. Zo werd het Stadmakersfonds mogelijk gemaakt door een bijdrage van de provincie Utrecht.