Maatschappelijk verantwoord inkopen

Het inkoop- en aanbestedingsbeleid is een belangrijk instrument voor de beweging naar brede welvaart. Maak ‘impact’ daarom uitgangspunt bij alle aanbestedingen en inkoop en stel duurzame en sociale criteria in als norm (zie ook VNG (2019) Model Inkoop- en aanbestedingsbeleid – pdf).

Jaarlijks koopt de Nederlandse overheid samen voor 135 miljard euro in. Dit staat gelijk aan 20 procent van het BNP. Wanneer (decentrale) overheden hun werken, diensten en leveringen duurzaam en sociaal inkopen heeft dit enorme impact. Het gunnen van opdracht aan impact ondernemers kan hierin een belangrijke rol spelen. Duurzaam of sociaal inkopen wordt ook wel maatschappelijk verantwoord inkopen (MVI) genoemd. Dit betekent dat er, naast de prijs en kwaliteit van een product, wordt gekeken naar de effecten van inkoop op duurzaamheid, inclusie en rechtvaardigheid. Door maatschappelijk verantwoord in te kopen, kun je als gemeente invulling gegeven aan SDG12 ‘Verantwoorde productie en consumptie’.

Overheid als aanjager

Overheden zijn als inkoper en regelgever een belangrijke partij in het aanjagen van een duurzame of sociale inkoop. Zij kunnen de vraag naar bijvoorbeeld circulaire producten vergroten en afzetmarkt creëren. En overheden kunnen afdwingen dat bedrijven een maatschappelijke prestatie leveren (zoals het aannemen van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt). Om dit te bewerkstelligen is het belangrijk om:

• Gebruik te maken van de diverse beschikbare instrumenten. Een overzicht is weergegeven in deze tabel (pdf)
• Bij de inrichting van aanbestedingen soms op te delen in kleinere percelen om inkoop bij kleinere impact ondernemers mogelijk te maken. Stem hierover af met impact ondernemers
• Bereid te zijn te rekenen (en betalen voor) echte prijzen