Inhoud kennisdossier
Inkoopinstrumenten
Jaarlijks koopt de Nederlandse overheid samen voor 135 miljard euro in. Dit staat gelijk aan 20 procent van het BNP. Daar liggen kansen voor (decentrale) overheden om werken, diensten en leveringen duurzamer en socialer in te kopen. Én om haar aandeel inkoop bij impact ondernemers te vergroten. Soms kan het nuttig zijn om een special instrument in te zetten om de kans op impact door inkoop nog meer te vergroten. Hieronder lichten we er enkele uit. (klik op titel)
1. Challenge
Impact ondernemingen willen maatschappelijke problemen oplossen en tegelijkertijd een dienst of product leveren. De gemeente kan een rol spelen door vraag (maatschappelijk vraagstuk) en aanbod (ondernemende ideeën) actief bij elkaar te brengen. Een concrete en inmiddels bewezen manier om impact te realiseren is het organiseren van een maatschappelijke (impact) challenge.
Een challenge houdt in dat de overheid een beroep doet op het innovatieve vermogen van de samenleving. De overheid daagt (lokale) stakeholders uit om impact ondernemende oplossingen te bedenken voor maatschappelijk vraagstukken. De overheid stelt hiervoor middelen of ondersteuning beschikbaar als ‘prijs’ voor het beste idee. Hiermee geeft de overheid een boost aan impact ondernemende oplossingen en stimuleert het de eigen kracht in de samenleving. Vraagstukken kunnen betrekking hebben op verschillende thema’s, zoals schulden, (jeugd)werkloosheid en eenzaamheid.
Een challenge wordt meestal georganiseerd door een gemeente, maar kan ook door een corporate foundation of grote organisatie worden opgepakt, zoals de Social Impact Factory. In het kader hieronder vindt u een toelichting op de werkwijze van een challenge.
Werkwijze challenge door Social Impact Factory
De Social Impact Factory werkt in co-creatie met de opdrachtgever en een selectie van impact ondernemers. Gedurende zes maanden worden de beste ideeën geselecteerd en worden impact ondernemers klaargestoomd om hun idee in pilot uit te voeren. De Social Impact Factory hanteert twee varianten:
- Middels een uitvraag voor actie
Er wordt een specifiek maatschappelijk probleem gedefinieerd en de markt wordt gevraagd met een oplossing te komen. Een selectie van de inzenders gaat het challenge proces in. Zij worden begeleid met de aanscherping van hun oplossing. Tijdens de finale pitchen de deelnemers hun oplossing; de jury selecteert de winnaar(s) en bepaalt wie er startfinanciering krijgt en daadwerkelijk de pilot gaat starten. - Middels het vormen van een coalitie
Er wordt een brede groep stakeholders verzameld rondom een vraagstuk. Het doel is om tot een coalitie te komen die aan de oplossing wil bouwen. Zij worden begeleid met de vorming en aanscherping van hun impact ondernemende oplossing. Tijdens een presentatie laat de coalitie deze oplossing zien. Deze presentatie markeert de start van de pilot, uitgevoerd door deze coalitie.
De resultaten zijn gestoeld op:
- Gerealiseerde pilots waarin de maatschappelijke doelstellingen van de organisatie worden behaald.
- Duurzame samenwerking tussen de organisatie en sociaal ondernemers op een specifiek thema.
Factsheet
Platform31 inventariseerde welke lessen er te leren zijn bij het opzetten van een Social Impact Bonds en maakte de factsheet Do’s & Don’ts van een Social Impact Bond (pdf).
Health Impact Bonds
Er zijn ook Social Impact Bonds waarbij gezondheid centraal staat, de zogenaamde Health Impact Bonds, zie ook het bericht: Gezocht: gemeenten voor ontwikkeling Health Impact Bond