Haarlem in actie voor sociaal ondernemerschap

30 januari 2020

Gemeente Haarlem wil sociaal ondernemerschap in de hele stad versterken. Dat staat ook vastgelegd in het coalitieakkoord van 2018. Momenteel werkt de gemeente daarom aan een actieprogramma. Projectleider Ruud Meijer vertelt over de aanpak en vraagt om denkkracht van andere gemeenten en partijen: hoe kunnen we bijdragen aan deze groeiende sector op de scheidslijn van economie, onderwijs, duurzaamheid en sociale zaken?

In haar coalitieakkoord noemt Haarlem sociaal ondernemers waardevol voor de stad. Maar de gemeente ziet ook dat ze hulp nodig heeft. Zo hebben sociaal ondernemers meer kennis, faciliteiten en een beter (onderling) netwerk nodig. De gemeente wil daarbij helpen en werkt daarom aan een actieplan Sociaal Ondernemerschap. Ook wil de gemeente bij voorkeur inkopen bij duurzame, lokale en sociale ondernemers.

Haarlem zocht daarvoor de samenwerking met stichting Stadsgarage om een schets te maken voor het gemeentelijk actieplan Sociaal Ondernemerschap. Dat gebeurt op basis van een serie co-creatiesessies en interviews met diverse (gemeente)ambtenaren uit verschillende domeinen, sociaal ondernemers, docenten, onderzoekers, financiers en ondersteuners. Hun schets wordt omgezet in een actieplan dat de komende jaren de leidraad vormt voor de stimulering van sociaal ondernemerschap. Daarbij kijkt Haarlem ook naar andere gemeenten als Groningen, Utrecht, Den Haag en Zwolle.

Lessen vanuit gemeente Haarlem

Twee stappen zijn volgens Meijer belangrijk om tot een actieplan te komen: “Werk toe naar een betekeniseconomie, waarbinnen het voor bedrijven, naast economisch handelen, ook belangrijk is wat zij bijdragen aan welzijn en zingeving. Zoek daarnaast de samenwerking op met partijen in de stad en sociaal ondernemers. Zo wordt het een gedeeld plan waarin ieders visie terugkomt. Betrek intern zeker het klantcontactcentrum, citymarketing, de afdeling inkoop en de civiele afdelingen waar contracten met bijvoorbeeld grote aannemers gesloten worden. Betrek ook het sociaal domein en de beleidsafdelingen duurzaamheid en economie. Praat daarnaast met Social Enterprise NL en stichtingen, zoals wij hebben gedaan met Stadsgarage. Dit omdat zij al werk maken van een betere stad en al diverse activiteiten met bewoners hebben lopen. Raadpleeg daarvoor bijvoorbeeld ook de Code Social Ondernemingen en de Rabobank Foundation.” Haarlem organiseerde verder voorafgaand aan The Impact Days een Social Impact Night om de aanpak met sociale ondernemers af te stemmen. “Verder consulteren we tijdens het maken van het actieplan regelmatig onze ondernemers”, zegt Meijer.

Een wedstrijd en marktplaats sociaal ondernemerschap

Samen met de Social Impact Factory heeft de gemeente de NewFuture@Work Challenge uitgezet. “Met de Challenge werden ondernemers uitgedaagd om aantrekkelijke werkervaringsmogelijkheden te bieden aan jongeren met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zo wordt hun financiële zelfredzaamheid gestimuleerd. Er deden twintig ondernemers mee, waarvan drie in de finale stonden. Inmiddels voert een van de winnaars als eerste bedrijf in Haarlem de Code Sociaal Ondernemen”, zegt Meijer.

De gemeente komt dit voorjaar bovendien met een Buy Social Marktplaats. “Een bijeenkomst waar onze leveranciers en dienstverleners in contact komen met sociaal ondernemers. Zij kunnen helpen bij het invullen van de Social Return on Investment (SROI)-voorwaarde in onze aanbestedingen. Verder onderzoeken we of we beter kunnen aansluiten bij toekomstige cityhubs in plaats van een aanspreekpunt bij de gemeente. In de hubs in diverse stadsdelen komen sociale wijkteams, maatschappelijke organisaties en coöperaties samen. Daar kunnen we de startende sociaal ondernemer waarschijnlijk beter bedienen dan wanneer we dit intern in de gemeentelijke organisatie doen.”

Waar liggen nog uitdagingen?

Haarlem werkt hard aan het definitieve actieplan en daarbij speelt de gemeente nog met enkele vraagstukken:

  • Tot waar reikt de verantwoordelijkheid van de gemeente en begint die van de ondernemers?
  • Hoe stel je als gemeente de betekeniseconomie centraal zodat je alle mkb’ers en starters bedient?
  • Al doende leerde Haarlem bijvoorbeeld dat korte zichtbare acties die je organiseert tijdens het opstellen van het plan helpen om partijen enthousiast te maken voor het plan. Welke andere acties helpen nog meer?
Ruud-Meijer-haarlem
Ruud Meijer