Herontwikkeling Rolduckerveld (Kerkrade)

Rolduckerveld is een wijk in Kerkrade met structurele leegstand, dalende woningwaarden en een kwetsbare leefbaarheidssituatie. In 2016 namen de gemeente Kerkrade, de stadsregio Parkstad Limburg, twee woningcorporaties en de provincie Limburg het initiatief voor een ambitieuze integrale gebiedstransformatie. Dit rapport gaat uitgebreider in op de ontwikkelde gebiedsstrategie.

Sociaal-fysieke wijkaanpak

De afgelopen vijftien jaar staken gemeenten en woningcorporaties in de regio Parkstad Limburg al veel energie in het ontwikkelen van slimme manieren om de woningvoorraad te verdunnen en de aanpak van leefbaarheidsproblemen, waarmee veel wijken in dit voormalige mijnbouwgebied kampen. Er zijn veel verhuisbewegingen in de huur en over de hele linie dalen de woningwaarden. De aantrekkelijkheid en de vitaliteit van de wijk staan meer en meer onder druk.

Hoewel de fysieke achteruitgang van de wijk (waardedaling, dreigende leegstand) de aanleiding vormde voor de meerjarige gebiedstransformatie, kent de wijk ook aanzienlijke sociale opgaven. De wijk scoort zwak op alle indicatoren van de Leefbaarometer. Er spelen veiligheidsproblemen, veel bewoners kampen met armoede, schuldenproblematiek en laaggeletterdheid en de participatiegraad ligt laag. Ruim 30 procent van de inwoners voelt zich zeer ernstig eenzaam. Daarom is er ook een sociaal programma opgezet, gericht op het bieden van gelijke onderwijskansen, het vergroten van de arbeidsparticipatie en het bevorderen van gezondheid en gezondheidsbewustzijn. Ook wordt ingezet op een aanpak gericht op het bestrijden van ondermijning, drugs- en woonoverlast en fysieke verloedering van de wijk.

Samen investeren

De gebiedsstrategie voor Rolduckerveld is mede gebaseerd op de business case die in de tweede ronde "Experimentenprogramma Bevolkingsdaling‘Herontwikkeling van Kerkrade-Oost’ is een van de experimenten uit de Derde ronde experimenten Bevolkingsdaling (2016-2019), zie ook het evaluatierapport Vernieuwingskracht in krimpgebieden. Lees hier meer over de herontwikkeling van Rolduckerveld (2013-2016) is ontwikkeld voor hoogbouwcomplexen. De aanpak van de hoogbouwcomplexen leidde tot een beter plan en tot meer draagvlak voor de kwalitatieve transformatie van de wijk. Een grootschalige en complexe herontwikkeling zoals in Rolduckerveld, waarbij het aantal woningen fors wordt teruggeschroefd, is haalbaar mits alle betrokken partijen samen willen investeren in een gebied. Niet alleen gemeente, corporaties en andere vastgoedeigenaren, maar ook de provincie en rijksoverheid.

Inbouwen flexibiliteit

Essentieel bij een ingrijpende en langlopende gebiedstransformatie is het inbouwen van voldoende flexibiliteit, zowel in de planvorming als het proces. Gaandeweg het proces kwamen nieuwe opgaven op wijkniveau in beeld, bijvoorbeeld op het gebied van circulariteit, natuurinclusief bouwen en de energietransitie. De komende tijd wordt verder onderzocht hoe dergelijke koppelkansen te verzilveren zijn. Door meerdere belangen samen te brengen in een gebiedsaanpak, groeit de financiële armslag voor een integrale gebiedsimpuls.