Projecten

Kennisprogramma Werken aan een Brede Wijkaanpak
Om buurten en wijken veiliger en leefbaarder te maken, is een gebiedsgerichte, integrale aanpak nodig die gericht is op gelijke kansen in het onderwijs en op de arbeidsmarkt en in gezondheid. En op bestrijding van armoede en criminaliteit en het voorkomen van schulden. Daarvoor is samenwerking tussen overheden, maatschappelijke organisaties, ondernemers en bewoners nodig. Op basis van een breed gedragen wijkaanpak en met oog en oor voor de leefwereld en belangen van de bewoners. Ook leren van ervaringen die elders zijn opgedaan loont daarbij. Onder dit programma vallen meerdere projecten, hieronder presenteren we de belangrijkste voor stedelijke vernieuwing:

Lopende projecten

  • Herstructurering 2.0
    In kwetsbare wijken in Nederland stagneert de leefbaarheid en de verschillen tussen wijken worden groter, onder meer door fysieke achteruitgang en gevoelens van onveiligheid. De komende 10 tot 20 jaar zal er daarom een stevige herstructurering plaatsvinden in diverse kwetsbare stadswijken. Deze herstructurering vraagt om een integrale wijkaanpak waarbij de wijk als systeem wordt bezien. In het project Herstructurering 2.0 onderzoeken we hoe herstructurering kan bijdragen aan de brede wijkaanpak en de leefbaarheid en veiligheid in kwetsbare wijken. In 2024 bestaat het project uit 3 lijnen: 1) terugkeren naar je eigen buurt, 2) ruimte maken voor diversiteit en verdichting en 3) leefkwaliteit
  • Wijklabs
    Loop je als gemeente vast met een complex wijkprobleem? Het Wijklab biedt een unieke kans om in één dag een maatwerkoplossing te vinden. Experts met kennis van de lokale situatie gaan samen met bewoners en beleidsmakers aan de slag in de wijk. Wijklabs bieden handvatten voor professionals en beleidsmakers die bezig zijn met een gebiedsaanpak of wijkgericht werken. Ook bestuurders worden betrokken bij het Wijklab, de opbrengsten worden voorgelegd aan het betreffende lokale bestuur.
  • Praktijkhandboek Slagkracht in de wijk 2024
    In 2024 hebben Platform31 en het Verwey-Jonker Instituut onder de vlag van WijkWijzer het praktijkhandboek Slagkracht in de wijk opgesteld. Het praktijkhandboek reikt inspiratie en concrete handvatten aan voor alle gemeenten, en hun lokale partners, die werk willen maken van leefbare en veilige wijken. Het biedt praktisch en concreet handelingsperspectief voor het opzetten en uitvoeren van een integrale wijkaanpak. Het praktijkhandboek geeft een overzicht van praktijkvoorbeelden, concrete tips en praktische stappenplannen en checklists.
  • Verduurzaming van Kwetsbare Wijken
    De transitie naar een aardgasvrij Nederland komt op stoom. Ook in kwetsbare wijken, waar de leefbaarheid al onder druk staat. In het actieprogramma ‘Verduurzaming van kwetsbare wijken’ onderzoeken Platform31, Nyenrode Business Universiteit en het Verwey-Jonker Instituut sinds 2018 hoe de energietransitie als hefboom kan fungeren om de leefbaarheid in kwetsbare wijken te verbeteren.
  • Perspectief bieden aan kinderen en jongeren in kwetsbare wijken
    Waar je wieg staat bepaalt voor een belangrijk deel je
    ontwikkelmogelijkheden. In een verkenning ‘Opgroeien in een
    kwetsbare wijk – het tegengaan van gebiedsgebonden
    kansenongelijkheid’ onderzoekt Platform31 hoe een aantal
    koplopende gemeenten het opgroeien van
    kinderen bevorderen en in welke mate zij hierin aandacht besteden
    aan de verschillende sociale, institutionele en fysieke
    buurtkenmerken.
  • Leerkringen SPUK Kansrijke Wijken
    Voor professionals die werken aan de SPUK Kansrijke Wijk in de twintig NPLV-focusgebieden organiseert WijkWijzer thematische leerkringen. Kennis en voorbeelden uit deze leerkringen worden gedeeld, zodat andere wijkaanpakken kunnen leren van de 20 focusgebieden.
  • Verkenning Segregatie – Van Rijk tot wijk
    Een kwetsbare wijk is een landingsplek van gestapelde problemen die kunnen leiden tot concentraties van kwetsbare groepen, buurtverval en kansenongelijkheid. De belangrijkste oorzaken liggen op het stedelijke, regionale en landelijke beleidsniveau. Dat los je alleen op door binnen al die niveaus beter samen te werken. Platform31 noemt dit wijkbewustzijn. en onderzoekt de manieren van samenwerken tussen beleidsniveaus om segregatie te verminderen en gevolgen van generiek beleid voor kwetsbare wijken te dempen. Praktijkcasussen worden onderzocht en beschreven over samenwerkingsprocessen en beleidsinstrumenten die ‘van rijk tot wijk’ zorgen voor meer wijkbewustzijn in beleid.
  • Verkenning ‘de veilige wijk’
    Veiligheidsindicatoren zijn belangrijke graadmeters hoe het is gesteld met de leefbaarheid in kwetsbare wijken. Veel kwetsbare wijken worden gekenmerkt door afnemende objectieve en subjectieve veiligheid. Dit kan de verhuisgeneigdheid vergroten en buurtverval versnellen. In dit project brengt Platform31 in kaart hoe verschillende groepen in kwetsbare wijken de veiligheid in hun leefomgeving ervaren en welke fysieke en sociale factoren daarbij voor hen belangrijk zijn. We doen aanbevelingen hoe we met fysieke en sociale ingrepen de veiligheidsbeleving positief kunnen beïnvloeden en zoeken daarbij koppelkansen tussen domeinen in de brede wijkaanpak.
  • Verkenning kwetsbare maar vitale buurten
    Een toenemende concentratie van kwetsbare huishoudens in een buurt leidt tot een slechtere leefbaarheid. Zo luidt inmiddels de algemene gedachtegang van de meeste professionals en bestuurders betrokken bij kwetsbare wijken. Het niveau van de leefbaarheid en de som van ‘mensen met een rugzakje’ in een buurt houden direct verband, zo lijkt inmiddels de consensus. Deze brede consensus bij gemeenten, corporaties en andere stedelijke partners is een feit en de analyse erachter zeker niet onterecht. Toch kan deze consensus een scherpe analyse van het functioneren van een buurt of wijk en de inrichting van een wijkaanpak op maat in de weg staan. Platform31 vindt het van belang om te kijken naar de uitzonderingen op de regel. Is de koppeling tussen kwetsbaarheid en leefbaarheid wel zo algemeen stellen? Zijn er buurten met een groot aandeel sociale huurwoningen, maar met een redelijk goede leefbaarheid? En zo ja, wat maakt deze buurten anders dan vergelijkbare andere buurten? In 2024 voert Platform31 een kwalitatieve verkenning uit om hier achter te komen.
  • Inhoud geven aan de gemengde wijk
    Het werken aan gemengde wijken is terug op de beleidsagenda. Zo is de gemengde wijk een centraal doel in het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid. Er is groeiende zorg over concentraties van kwetsbare huishoudens en ook de toenemende sociaaleconomische segregatie geeft het vraagstuk nieuwe actualiteit. Platform31, Verwey-Jonker Instituut en Movisie ontwikkelden in 2024 een kennisfundament waarmee stedelijke coalities afgewogen keuzes kunnen maken om vorm en inhoud te geven aan de gemengde wijk. De argumenten die voor menging pleiten, maar ook de waarschuwingen om dit middel niet ondoordacht in te zetten.
  • Verkenning kwetsbare maar vitale buurten
    Een toenemende concentratie van kwetsbare huishoudens in een buurt leidt tot een slechtere leefbaarheid. Zo luidt inmiddels de algemene gedachtegang van de meeste professionals en bestuurders betrokken bij kwetsbare wijken. Het niveau van de leefbaarheid en de som van ‘mensen met een rugzakje’ in een buurt houden direct verband, zo lijkt inmiddels de consensus. Deze brede consensus bij gemeenten, corporaties en andere stedelijke partners is een feit en de analyse erachter zeker niet onterecht. Toch kan deze consensus een scherpe analyse van het functioneren van een buurt of wijk en de inrichting van een wijkaanpak op maat in de weg staan. Platform31 vindt het van belang om te kijken naar de uitzonderingen op de regel. Is de koppeling tussen kwetsbaarheid en leefbaarheid wel zo algemeen stellen? Zijn er buurten met een groot aandeel sociale huurwoningen, maar met een redelijk goede leefbaarheid? En zo ja, wat maakt deze buurten anders dan vergelijkbare andere buurten? In 2024 voert Platform31 een kwalitatieve verkenning uit om hier achter te komen.
  • Inpassing Maatschappelijke Voorzieningen
    Het realiseren van (voldoende) maatschappelijke voorzieningen in stedelijke ontwikkeling en transformatie is een actueel thema in veel gemeenten. Voor allerlei opgaven is ruimte nodig. Hierdoor staat de beschikbare ruimte voor maatschappelijke voorzieningen onder druk. Bovendien vraagt het realiseren en overeind houden van maatschappelijke voorzieningen actief beleid van gemeenten m.b.t. onder andere financiering en het aansluiten van de voorzieningen bij de vraag en ontwikkelingen in de wijk en stad.

Afgeronde projecten

DSC 0932