"Van misvormde tomaten kun je ook geweldige tomatensoep maken"

15 oktober 2018

Jaarlijks gooien we minstens 5 miljard euro aan eten weg in Nederland. Dat kon sociaal ondernemer Bob Hutten niet verteren: hoe kunnen we reststromen uit de voedingsindustrie alsnog opmaken? Met behulp van een speciale impactlening van de Rabobank richtte hij de Verspillingsfabriek in om lekker eten van misvormde producten te maken. Daarmee maakt hij impact op drie fronten: hij bezet een ‘verspild’ fabriekspand in Veghel, biedt mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een werkplek én gaat voedselverspilling tegen.

Twee keer geven, één keer nemen. Dat is het slogan van sociaal ondernemer Bob Hutten. “Als mens ga je op een gegeven moment nadenken over je rol in het leven, over hoe je je talent kunt inzetten voor een betere wereld en kunt bijdragen aan cultuur, natuur en de mens. Hoe kun je het geluk van je medemens opstretchen?” Hutten had in 2016 al zijn eigen culinaire imperium opgebouwd met Hutten, dat actief is op gebied van bedrijfs- en partycatering, hospitality en food services, toen hij zichzelf de vraag stelde of hij niks met alle rest- en bijstromen kon doen vanuit zijn eigen bedrijven. “Toen heb ik gebeld met de Rabobank. Want ik wist dat het mogelijk was om het systeem van voedselverspilling tegen te gaan: we kunnen afgekeurde groente van telers en versnijders waaraan niets mankeert prima verwerken en terugbrengen naar de supermarkt. Van misvormde tomaten kun je ook geweldige tomatensoep maken. En dat zagen ze bij de Rabobank ook in.”

Met de speciale impactlening van de Rabobank van twee miljoen euro met rentekorting kon Hutten een leeg fabriekspand in Veghel inrichten met koel- en productieruimtes. Een jaar later heeft de Verspillingsfabriek een half miljoen kilo voedsel ‘gered’ van de gft-bak en maken gedeeltelijk arbeidsgeschikten hier soepen en sauzen van. Begin september, slechts 2,5 jaar na oprichting, won de Verspillingsfabriek de Duurzame Dinsdag Prijs 2018. Deze prijs wordt in de aanloop naar Prinsjesdag uitgereikt aan het beste duurzame initiatief dat zich richt op meerdere aspecten van duurzaamheid.

Op nul spelen

De weg naar succes klinkt kort voor de Verspillingsfabriek, maar volgens Hutten verliep het traject niet zonder hobbels en dalen. “We wilden mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt inzetten, maar ook voldoen aan de norm en retailwaardig zijn. En dat is nog best lastig, want je moet al die mensen daarvoor ook opleiden. Ook waren er voldoende bedrijven die in het begin zeiden ‘goed idee’, maar toen we echt gingen starten en bij hen aanklopten, gaven ze niet thuis. Dat leverde ook vertraging op. Waarschijnlijk gaan we volgend jaar voldoende volume hebben om op nul te spelen. Eigenlijk gaat het mij met de Verspillingsfabriek niet om geld verdienen”, zegt Hutten. “Maar je krijgt wel buikpijn als je weet dat het kan, maar dat het niet lukt.”

De Rabobank is volgens Hutten niet alleen verantwoordelijk voor de broodnodige opstartgelden van de Verspillingsfabriek, maar ook voor het aantrekken van partners en klanten. “De Rabobank en Start Foundation wilden ons steunen omdat ze van oudsher actief zijn voor boeren en de landbouw. Ze zijn betrokken bij de sector, kenden mij als ondernemer en geloofden in dit initiatief. Zij zijn dan ook gelijk achter dit idee gaan staan en zorgden voor een substantiële ondersteuning. Maar je hebt ook een netwerk nodig. Dankzij Hutten kwam ik wel een heel eind, maar als zo’n grote naam als de Rabobank ook achter je gaat staan, zorgt dat dat je écht serieus wordt genomen als sociaal ondernemer. Daardoor zijn bedrijven sneller geneigd met je samen te werken. Zo’n naam opent dus ook deuren.” Inmiddels werkt de Verspillingsfabriek samen met bedrijven als Willem & Drees, Albron, Sligro, Bidfood, Stayokay, Jumbo, Bakerstreet, La Place, Sligro, Willy Nacho’s en Hema.

Pionierswerk vraagt om samenwerking

Hoewel de Verspillingsfabriek op verschillende vlakken een maatschappelijke bijdrage levert, wordt er geen gebruik gemaakt van overheidsgelden. “De Rabobank is een belangrijke partner”, zegt Hutten. “Zij geloofden in ons, stelden die impactlening voor maatschappelijk verantwoord ondernemen beschikbaar én koppelden ons aan hun netwerk. Wel werkt De Verspillingsfabriek samen met de overheid bij het tegengaan van voedselverspilling in de Taskforce Circulair Economy food. In dit unieke samenwerking tussen de grootste foodbedrijven van Nederland, met als fundament Huttens innovatiecentrum THREE-SIXTY, Rabobank, het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit en Brainport Tech en Wageningen University & Research wordt onderzocht hoe we het systeem van verspilling kunnen tegengaan.

“Voedselverspilling is een maatschappelijk probleem en gaat gepaard met economische en ecologische kosten”, zegt Hutten. “Daar lopen meerdere bedrijven in de food en hospitality sector tegenaan. Wij willen met ons actieplan Samen tegen voedselverspilling kijken hoe we kunnen overstappen naar een circulaire economie. Daarbij kunnen we alle hulp van ondernemers, maar ook kennisinstituten en overheden goed gebruiken. We weten dat zo’n 30 tot 35 procent van ons voedsel wordt weggegooid, maar we hebben geen goed inzicht in hoe, wat en waar wordt verspild; we lopen achter de feiten aan. Circulair ondernemen is dus pionierswerk en samenwerking is daarbij noodzakelijk. We zijn nu bijvoorbeeld bezig met het doorlichten van de prei-keten: hoe kunnen we daar verspilling tegengaan?”