Nieuwbouw

In de afgelopen vijf jaar is er veel gebeurd op het gebied van woningbouw in Nederland. Hieronder bespreken we de woondeals, de woningbouwproductie van de afgelopen tien jaar en de verwachtingen voor de komende vijf jaar.

Woondeals en uitwerking

De woondeals vormen de basis voor de volkshuisvestelijke opgave in 35 regio’s. Deze deals zijn bedoeld om de woningbouw te versnellen en te zorgen voor een evenwichtige groei van het aantal woningen. Twee derde van de te bouwen woningen moet betaalbaar zijn. Er zijn specifieke afspraken gemaakt tussen het Rijk, provincies, gemeenten, marktpartijen en corporaties over locaties, percentages betaalbare woningen, sociale huur en huisvesting van aandachtsgroepen. In de zogenaamde woondealtafels bespreken partijen de voortgang. Samen lossen ze eventuele problemen op. Lukt dat niet op de woondealtafels, dan kan er regionaal of landelijk worden opgeschaald naar versnellingstafels. Deze woondealregio’s staan op de afbeelding hieronder.¹

Woningbouwproductie in de afgelopen 10 jaar

De woningbouwproductie heeft de afgelopen tien jaar verschillende pieken en dalen gekend. Het dieptepunt was rond 2014 met slechts 45.000 opgeleverde nieuwbouwwoningen. Dit kwam na de financiële crisis in 2008, gevolgd door de eurocrisis. De woningproductie is de jaren hierna weer opgelopen tot 71.500 woningen in 2019. Daarna is de woningproductie redelijk gelijk gebleven. In 2024 werden er 82.000 woningen opgeleverd, wat minder was dan de voorgaande vijf jaar.
Naast de nieuwbouwproductie zijn er tevens mutaties door andere redenen. Dit zijn bijvoorbeeld: verbouw, functieverandering, splitsing, samenvoeging, sloop, etc. Aangezien er meer woningen bij kwamen dan er af gingen in deze categorieën, was de woningproductie op twee jaren na (2016 en 2017) iets hoger dan alleen de nieuwbouwproductie. Daarbij is het aantal onttrekkingen gedaald van ongeveer 40.000 (2012) naar iets minder dan 20.000 (2024). Een uitzondering hierop zijn de jaren 2016 en 2017 waarin er een dubbel aantal woningen is onttrokken, niet zijnde sloop. De toevoegingen (door niet-nieuwbouw) zijn ook gedaald van ongeveer 35.000 in 2012 naar iets meer dan 20.000 in 2024.

Verwachtingen voor de komende jaren

In 2021 werd de 8 miljoenste woning aan de Nederlandse woningvoorraad toegevoegd.³ Daarmee is de opgave echter nog niet gehaald. De komende jaren wordt een verdere stijging van het woningtekort verwacht, met een tekort van bijna 420.000 woningen in 2025. Tot en met 2030 is er een woningbouwopgave van 981.000 woningen, wat betekent dat er flink gebouwd moet worden om aan de vraag te voldoen. De vraag naar woningen zal blijven toenemen door demografische veranderingen en een groeiend aantal huishoudens. Dit maakt het nodig om niet alleen meer, maar ook diverse typen woningen te bouwen om aan verschillende behoeften te voldoen. De groei van het aantal huishoudens wordt voor een groot deel veroorzaakt door migratie en de vergrijzing van de bevolking.

Investeringen en financiering

Om de geplande woningen daadwerkelijk te realiseren, zijn aanzienlijke overheidsinvesteringen nodig. Het kabinet Schoof heeft bijvoorbeeld €7,5 miljard uitgetrokken om de woningbouw te versnellen, betaalbare woningen te realiseren en de ontsluiting te realiseren.⁴ Daarnaast zijn er tot 2024 verschillende regelingen geweest zoals de Woningbouwimpuls, die gemeenten heeft geholpen om meer woningen te bouwen met specifieke uitkeringen.⁵

Flexwonen en spoedzoekers

Het kabinet stimuleert ook de bouw van tijdelijke woningen (flexwonen) voor spoedzoekers, zoals internationale studenten en mensen die snel een woning nodig hebben na een scheiding. Flexwonen omvat verplaatsbare woningen, tijdelijke transformatie van kantoren of leegstaande gebouwen naar woningen en tijdelijke huurcontracten. De bouw van flexwoningen helpt om de druk op de woningmarkt te verlichten en biedt een oplossing voor mensen die snel een woning nodig hebben. Er zijn al verschillende succesvolle flexwonen projecten gerealiseerd en nieuwe projecten worden in verspreid over Nederland opgestart.

• Lees verder over Flexibel wonen