5.1 Aanpak huisartsentekort

Een toenemend aantal huisartsen in Friesland bereikt de pensioengerechtigde leeftijd. Lang niet overal staat een opvolger klaar. Hierdoor ontstaat een acuut tekort aan huisartsen in de noordelijke provincie, zowel in de stedelijke gebieden als in de krimpregio’s. Onder andere met behulp van het platform 11huisartsen.frl willen de Provinsje Fryslân en de Friese Huisartsen Vereniging, huisartsen (starters, waarnemers, praktijkhouders en stoppers) binnen en buiten Friesland bij elkaar brengen. Door het bij elkaar brengen van starters en stoppers worden huisartsen gestimuleerd bij een Friese huisartsenpraktijk te gaan werken. Met als doel om te borgen dat er in Friesland voldoende huisartsen blijven. Om de leefbaarheid van de provincie te kunnen waarborgen is de beschikbaarheid van huisartsen van groot belang.

11huisartsen anticipeert op het huisartsentekort in de gehele provincie Friesland, dus ook in de steden. De aanpak startte in 2017 en liep officieel tot december 2019. Het vinden van een praktijk is voor huisartsen vaak iets van de lange adem, het proces kan soms wel langer dan twee jaar duren. Daarom is na 2019 11huisartsen voortgezet. Doktersdiensten ondersteunt het platform facilitair in de opdracht van de Friese Huisartsen Vereniging en gaat op zoek naar andere samenwerkingspartners, onder meer in het bedrijfsleven.

Uitvoering en resultaten

De eerste aanzet bestond uit het opzetten van een campagne gericht op hulpaanbod aan huisartsen en anticiperend op het huisartsentekort in Friesland. De provincie en de Friese Huisartsen Vereniging zijn de betrokken organisaties. Voor de campagne is destijds een marketingbureau ingezet om de zichtbaarheid te verbeteren. Ook de Vereniging voor Friese gemeenten denkt mee om de gemeenten mee te krijgen.

De campagne focust op de voordelen van het hebben van een huisartsenpraktijk in Friesland. Daarnaast informeert de campagne over hoe het is om in Friesland te wonen en te werken. Via diverse mediakanalen worden deze voordelen onder de aandacht gebracht. Diverse bijeenkomsten zijn georganiseerd om de ontmoeting met nieuwe huisartsen te bevorderen. Daarnaast is 11huisartsen een ontmoetingsplatform voor huisartsen die op zoek zijn naar een praktijk, nu en in de toekomst

Huisartsen die overwegen om een praktijk over te nemen of te starten krijgen advies op het gebied van financiering, het hebben van een eigen huisartsenpraktijk en huisvesting. Ook kunnen ze les krijgen in de Friese taal. Bovendien kunnen partners van huisartsen bijgestaan worden bij het zoeken naar een baan in – of in de buurt van – Friesland. 11huisartsen biedt praktische handvatten en ondersteuning voor zowel de startende huisartsen als stoppende huisartsen.

Dit resulteerde in een groot aantal aangemelde huisartsen. De potentiële huisartsen maakten hun interesse kenbaar op één van de bijeenkomsten of gingen langs bij verschillende praktijken. Het vinden van een huisartsenpraktijk die bij de huisarts past kost tijd. Een hoop andere zaken komen daarbij kijken zoals:

• heb ik een duopartner nodig in de praktijk?,
• waar kan mijn partner werken in Friesland?
• waar wil ik wonen?

In april 2020 is al een tiental huisartsen geland in een nieuwe praktijk en nog een tiental huisartsen is zich aan het committeren.

Wat is er nieuw

11huisartsen is adviserend en beoogt een persoonlijke benadering, geënt op relatiebeheer voor de huisartsen én samenwerkingspartners. De persoonlijke inzet vertaalt zich door verbinding te leggen en te creëren, contacten te onderhouden en relaties op te bouwen, waarmee de huisartsen proactief geadviseerd worden in het Friese landschap.

Voor het platform werd bedacht, is eerst een enquête uitgezet onder de leden van de FHV. Hieruit kwam de aard en de omvang van de problematiek naar voren. Dit leidde tot bewustwording van de problematiek op provinciaal niveau én bij gemeenten. De agendering is van groot belang doordat het huisartsentekort vooral op lange termijn problematisch bleek te worden. Doordat gemeenten vaak niet over het hogere plan konden meedenken, speelt de provincie een centrale rol in dit project.

Ten tweede schuilt de kracht van de aanpak in het adresseren van verschillende doelgroepen; 11huisartsen richt zich zowel op stoppende huisartsen, als op starters én hun partners. Daarnaast is er sprake van een combinatie van een campagne met een breed inhoudelijk aanbod sterk.

Geleerde lessen

Ten eerste was het voor 11huisartsen van groot belang om de achterban (huisartsen, gemeenten en het bedrijfsleven) mee te krijgen. 11huisartsen liet de provincie en ook gemeenten inzien wat de problematiek rondom huisartsen in hield. Gemeenten neigen al snel praktische handvatten te geven in de vorm van bestemmingsplannen en parkeergelegenheid. Maar 11huisartsen gaat verder dan dat. De Vereniging van Friese Gemeenten werd betrokken om op een hoger niveau naar de gemeenten en de spreiding van het probleem te kunnen kijken.

Het creëren van een breed platform kan het proces zowel verbeteren als afremmen. Enerzijds draagt een breed netwerk namelijk bij aan meer betrokkenheid op gemeentelijk niveau en vanuit de bedrijvigheid. Anderzijds, kan meer partners leiden tot meer perspectieven en wensen die 11huisartsen in acht moet nemen.

Een derde les is dat het belangrijk is om tijdig te beginnen met continueren. Het vinden van een praktijk en alles wat daarbij komt kijken is een langdurig project wat vaak langer dan twee jaar kan duren. Vanaf het begin van de campagne is 11huisartsen ook al bezig met het vervolg. Momenteel komt de financiële steun vanuit de huisartsenvereniging. Ook wordt er gezocht naar financiële bijdragen vanuit het bedrijfsleven voor onder andere het committeren van bedrijven bij het vinden van banen en woningen voor partners van huisartsen. Het bundelen van krachten om opvolgers te vinden voor de Friese huisartsen maakt het platform erg sterk

Ten slotte is het van belang om helder te blijven in het doel van het project. “Het is een doe-het-zelf-project – huisartsen moeten zelf de lead nemen – waar tegelijkertijd professionele ondersteuning en advies wordt gefaciliteerd”, aldus Erik Dijkstra namens 11huisartsen. 11huisartsen neemt niet het zoeken naar de juiste match tussen huisarts en praktijk over. Het is een adviserende en ondersteunende partner in het zoekproces. Het is van belang om de juiste verwachtingen te scheppen bij betrokkenen.

Ook in andere krimpregio’s ontstaat een huisartsentekort. In Twente is een campagne van start gegaan in de vorm van een korte documentaire waarin een huisarts voordelen van werken in Twente toelicht. In Zeeland is vooral een groot tekort aan huisartsen in de zomermaanden. Door huisartsen aan te trekken met een gratis verblijf in een vakantiehuis op aantrekkelijke locaties, hoopt Zeeland ook in de vakantiemaanden huisartsen te kunnen verleiden, in de hoop dat de huisartsen uiteindelijk besluiten om zich te vestigen in de Zeeuwse provincie.