5.3 Zelfrijdende shuttlebus bij Ommelander ziekenhuis

Het Ziekenhuis Ommelander in Scheemda was niet goed bereikbaar met het openbaar vervoer. De afstand tot de dichtstbijzijnde bushalte bedraagt anderhalve kilometer. Doel van dit project (augustus 2018 tot heden) is om te bezien of de bereikbaarheid van het ziekenhuis door middel van een technologische ingreep verbeterd kan worden.

Om de afstand tussen de bushalte en het ziekenhuis te overbruggen, wordt een busje ingezet dat passagiers gratis vervoert van de bushalte naar de hoofdingang van het ziekenhuis. Deze shuttlebus is elektrisch en zelfrijdend. Dit betekent dat er geen chauffeur is. Wel is een gastheer/-vrouw aanwezig die reizigers welkom heet en eventuele vragen kan beantwoorden. Deze dienst draagt aanzienlijk bij aan de bereikbaarheid van het ziekenhuis voor zowel patiënten, bezoekers als personeel. Dat geldt des te meer voor hen die geen beschikking hebben over een auto.

In het eerste half jaar hebben al meer dan 3.000 reizigers gebruik gemaakt van de shuttle. Wegens succes is de duur van de pilot verlengd tot eind 2019. De shuttle bus is inmiddels ook opgenomen in de vervoersplanner 9292. Op basis van een evaluatie zal besloten worden wat het vervolg wordt; er is een idee om de route van de shuttlebus uit te breiden naar het centrum en het treinstation van Scheemda. Gedurende de proef kunnen passagiers kosteloos gebruik maken van de shuttle. Via een gebruikersonderzoek kunnen de passagiers hun ervaringen delen.

De proef maakt onderdeel uit van het project Autonoom Vervoer Noord, waarbij de provincies Groningen, Friesland en Drenthe en onder meer het Ommelander Ziekenhuis, Arriva, de RDW en voertuigproducent Navya samenwerken. De pilot werd uitgevoerd door het projectbureau Autonoom Vervoer Noord.

Wat is er nieuw

Bijzonder aan dit project is het feit dat gekozen is voor een zelfrijdend voertuig. Er wordt al langer gesproken over de potentie van zelfrijdend vervoer voor dunbevolkte gebieden. Heeft deze technologie de potentie om de bereikbaarheid te verbeteren? Het voordeel van zelfrijdende voertuigen is dat zij niet afhankelijk zijn van (dure) betaalde krachten of van vrijwilligers. Daarmee kan, in theorie, een constante en betrouwbare dienstverlening worden aangeboden. Er zijn echter nog technologische vraagstukken te overwinnen en aan de techniek hangt een prijskaartje. Het project in Scheemda toont echter aan dat zelfrijdende vervoer de potentie heeft om een grote bijdrage te leveren aan bereikbaarheid van voorzieningen in dunbevolkte gebieden.

Geleerde lessen

Zoals we in de voorgaande hoofdstukken hebben gezien, is het voor werkgevers in krimpgebieden soms lastig om aan voldoende personeel te komen. In sommige sectoren, zoals de zorg, kunnen de tekorten nijpend zijn. Het is daarom belangrijk dat er geëxperimenteerd wordt met technologische oplossingen die het personeelstekort kunnen verlichten. Het project in Scheemda laat zien dat de bereikbaarheid verbeterd kan worden zonder extra personeel nodig te hebben.

Dat de bus geen chauffeur heeft blijkt al snel geaccepteerd te worden door de reizigers. Maar de gastheer/gastvrouw die aanwezig is in het busje speelt wel een belangrijke rol bij het vertrouwen van de passagiers.

Bovendien is er veel geleerd over hoe autonoom vervoer werkt, en op wat voor trajecten het wel of niet goed toepasbaar is. Tot nu toe rijdt de shuttle zonder benoemenswaardige problemen samen met fietsers en voetgangers op de route in Scheemda en in de dienstregeling van de shuttle aangesloten op die van de reguliere bus. De uitvoerders doen verder onderzoek naar de gebruikersprofielen; welk vervoer hadden zij gekozen als ze niet voor de shuttle konden kiezen? Ook wordt de shuttle getest in verschillende verkeerssituaties met uiteenlopende verkeersregels. Op basis daarvan bezien zij of de snelheid van de shuttle omhoog kan, waarmee hij in staat zou zijn om langere afstanden af te leggen.