Grensregio's in crisistijd

Het G40 stedennetwerk heeft onderzocht wat de economische effecten zijn van COVID-19 op inwoners en bedrijven in grensregio’s. Zijn deze groter dan in niet-grensregio’s en hoe kunnen negatieve effecten verkleind worden? Het G40 stedennetwerk heeft tevens een inschatting gemaakt van de gevolgen van COVID-19 voor de opgave om 8% economische groei te realiseren op basis van het grensoverschrijdende agglomeratievoordeel.

Het G40- netwerk heeft dit onderzocht vanuit de rechtstatelijke aanname dat het niet uitmaakt of iemand aan/over de grens woont, werkt, studeert of onderneemt. Geadviseerd door een bestuurlijke G40-werkgroep en gebruik makend van data, veldonderzoek en analyses van Birch/Platform31, doet het G40 stedennetwerk de volgende aanbevelingen om sociale en economische COVID19-schade, die specifiek is voor grensregio’s zoveel als mogelijk te beperken en lessen te trekken met oog op de toekomst:

• Grensregio’s brengen in tijden van crisis de intensiteit van communicatie, afstemming en samenwerking tussen regio’s aan weerszijden van een rijksgrens op het gelijke niveau als die tussen binnenlandse regio’s (governance);
• De rijksoverheid stemt structureel met Duitsland en België af zodat crisismaatregelen van de afzonderlijke landen vergezeld gaan met grensoverschrijdend maatwerk, om sociale en economische schade voor inwoners en ondernemers aan weerszijden van rijksgrenzen te voorkomen;
• Grensregio’s geven de vergroting van de intensiteit van grensoverschrijdende communicatie, afstemming en samenwerking een structureel karakter, ten behoeve van het realiseren van één grensoverschrijdende arbeidsmarkt, één grensoverschrijdende economie en één grensoverschrijdend kennisnetwerk en hun bijdragen aan de maatschappelijke transities. Daar waar nodig faciliteren de Rijksoverheid en de grensprovincies deze inzet;
• De rijksoverheid ondersteunt regionale herstelplannen van grensregio’s, specifiek op het wegnemen van de kwetsbaarheden van deze regio’s én op het realiseren van grensoverschrijdend agglomeratievoordeel, mede met het oog op de bijdrage van de grensregio’s aan de maatschappelijke transities.

Grensregio’s hebben gemeenschappelijk dat zij de Europese opgave hebben om 8% extra economische groei. oftewel 4 miljoen extra banen te realiseren door gebruik te maken van het grensoverschrijdende agglomeratievoordeel. Een vergelijking van daadwerkelijke en
potentiële pendelstromen uit 2012 leverde voor de grens met België een daadwerkelijke pendelstroom op van 8,3% (inkomende pendel) en 2% (uitgaande pendel) en voor de grens met Duitsland 9,4% (inkomende pendel) en 1,6% (uitgaande pendel). Tevens hebben ook
grensregio’s de taak om bij te dragen aan de grote maatschappelijke transities, onder andere op het gebied van energie, digitalisering en arbeidsmarkt.

Download het rapport Grensregio’s in crisistijd (pdf), ook beschikbaar in het Duits en Frans:

• COVID-19 in Grenzregionen (pdf)
• COVID-19 dans les régions frontalières (pdf)

(klik op de titel)