Hier wordt de toekomst gebouwd

Recensie door Wim Vierling

Voor wie nog steeds denkt dat de oude economieën van Europa en de Verenigde Staten de verliezers zijn en Silicon Valley de hotspot is, moet het boek Hier wordt de toekomst gebouwd van Antoine van Agtmael en Fred Bakker lezen. Beide auteurs (een investeerder en een journalist) nemen de lezer mee op reis door de Verenigde Staten en Europa en laten zien dat op de oude ‘rustbelts’ (verouderde industriële gebieden) nieuwe innovatieve hotspots zijn ontstaan die zij de naam ‘brainbelts geven.’

Hun verhaal is aanstekelijk geschreven. Ze zijn overtuigd van hun missie: de opmars van de maakindustrie door nieuwe technologische ontwikkelingen is niet meer te stuiten. De eerste editie van hun boek The Smartest Places on Earth. Why Rustbelts are the Emerging Hotspots of Global Innovation kwam in maart op de Amerikaanse markt. Deze zomer verscheen de Nederlandse uitgave en in het najaar komt een Chinese vertaling.

Breinbinders

De werkwijze van Van Agtmael en Bakker is pragmatisch. Ga op reis, bezoek de innovatieve hotspots en ga ter plekke in gesprek met de ondernemers, beleidsmakers en wetenschappers. Ze wijzen vooral op het belang van de ‘breinbinders’, de personen met een visie, met veel energie, relaties en ambities. Want behalve de plek – de oude ‘rustbelts’ – is het delen van kennis en samenwerking tussen universiteiten, R&D-afdelingen van grote multinationale ondernemingen, start-ups, investeerders en overheden een voorwaarde voor het ontstaan van innovatie. De norm om producten zo goedkoop mogelijk te maken gaat niet langer op en verandert in het zo slim mogelijk produceren. Vooral de VS en Europa profiteren mondiaal van dit concurrentievoordeel.

10 hotspots

Antoine van Agtmael en Fred Bakker reisden in de Verenigde Staten langs Akron in Ohio, Albany (New York State), Minneapolis en St.Paul (Minnesota), Portland i(Oregon), Raleigh-Durham (North Carolina). In Europa bezochten ze Eindhoven, Oulu (Finland), Lund en Malmö (Zweden), Dresden en Zürich (Zwitserland).. Op het eerste gezicht niet de plekken die bij je opkomen als de centra van vernieuwing. De auteurs poneren de stelling dat deze brainbelts model kunnen staan voor andere regio’s, niet door ze een-op-een te kopiëren maar door de principes en praktijken aan te passen aan het eigene van de stad of regio..

Omslag in denken en doen

De publicatie leidt de lezer langs tal van vernieuwingen als robotica, 3d-printen, het Internet der dingen, chips en sensoren. Ook het ontwikkelen van nieuwe materialen komt aan bod, waarbij DSM (Limburg) en TenCate (Twente) als voorbeeld dienen. De vernieuwingen vinden vooral plaats waar bij de samenwerking de grenzen van de disciplines worden overschreden, zoals bijvoorbeeld in de biowetenschappen en de ontwikkeling van medische apparatuur. Ook aan het ontwikkelen van alternatieve bronnen voor energie, radicaal nieuwe ontwerpen voor auto’s, slimme steden, slimme agricultuur en het inzetten van data is een hoofdstuk gewijd. De omslag van ‘rustbelts’ naar ‘brainbelts vraagt om een omslag in denken en doen. Bijvoorbeeld door meer het bottum-up proces te stimuleren en te ondersteunen, door goed naar de vraag van bedrijven te luisteren en individuen die het vermogen hebben zich aan te passen aan de nieuwe omstandigheden.

Bestel:
- Antoine van Agtmael en Fred Bakker, Hier wordt de toekomst gebouwd. Innovatie-hotspots en de terugkeer van de maakindustrie , Business Contact, 2016

- Lees een deel van hoofdstuk 1 Breinkracht delen en slimme productie: hoe een rustbelt een brainbelt wordt

- website hierwordtdetoekomstgebouwd