Kennisagenda Bevolkingsdaling

De verwachte toename van bevolkingsdaling in Nederland vraagt om kennisbundeling en –ontwikkeling die helpt bij het ontwikkelen van anticiperend beleid. Daarvoor ontwikkelden vakgenoten, wetenschappers, beleidsmakers, het ministerie van BZK en Platform31 samen de jaarlijks te actualiseren ‘Kennisagenda Bevolkingsdaling’. De breed gedragen kennisagenda behandelt bevolkingsdaling op zich en in relatie tot leefbaarheid, economische vitaliteit, bekostiging en beheer vastgoed, en sturingsvraagstukken.

Kennisagenda schetst belangrijkste vragen rondom bevolkingsdaling

De kennisagenda gaat op 5 onderwerpen de diepte in: 1) bevolkingsdaling als fenomeen, 2) leefbaarheid, 3) economische vitaliteit, 4) bekostiging en beheer vastgoed, en 5) sturingsvraagstukken. Per onderwerp worden de belangrijkste kennis en vragen geschetst. Hieronder een selectie van de economisch meest relevante onderwerpen:

• Economische vitaliteit
  Regionaal-economische theorieën zijn bruikbaar voor inzicht in de wisselwerking tussen economie en demografie. In krimpgebieden moet extra hard worden gezocht naar de potenties, omdat deze gebieden vaak te maken hebben met een cumulatie van slecht concurrerende factoren. Landbouw en recreatie kunnen aantrekkelijke regiospecifieke potenties zijn. Belangrijke vragen zijn: Hoe bepalend is economische structuur voor de economische vitaliteit, en welke transities zijn logischerwijs het meest kansrijk en in welke sectoren?
• Bekostiging en beheer vastgoed
  Bij een wegvallende marktvraag is waardedaling van vastgoed onvermijdelijk. Leegstand (als gevolg van bevolkingsdaling) is een probleem voor de aantrekkelijkheid van een buurt, wat weer een negatieve invloed heeft op de waarde van huizen en bedrijfsmatig vastgoed. Bewoners, ondernemers en overheden lijden verlies op hun vastgoedposities. In deze situatie zijn investeringen in vastgoed steeds lastiger te verantwoorden. Belangrijke vragen zijn: Hoe ver gaat waardedaling in verschillende scenario’s, en welke factoren zijn daarop in welke mate van invloed (bevolkingsomvang, economische groei, risicoperceptie)? Hoe ziet die waardedaling er in verschillende deelmarkten uit (woonsegmenten, kantoren, detailhandel, agrarische grond, et cetera)?

Aantal regio’s met bevolkingsdaling zal toenemen

Bevolkingsdaling is een relatief nieuw fenomeen in Nederland. Volgens de bevolkingsprognose van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) groeit de bevolking tot 2038 naar 17,5 miljoen inwoners. Daarna gaat de bevolking afnemen. Er zijn nu al regio’s die krimpen, en dit aantal zal nog toenemen. Dit zijn de anticipeerregio’s, waarvoor op korte termijn de verwachting geldt dat zij gaan krimpen.

Meer informatie

De kennisagenda bevolkingsdaling legt de nadruk op domeinoverschrijdende en langetermijnvraagstukken. De kennisagenda bevolkingsdaling is het product van goede samenwerking tussen vakgenoten, wetenschappers en beleidsmakers, gecoördineerd vanuit het Kennisplatform Demografische Transitie (KDT). Het KDT wordt gefinancierd door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) en Platform31, kennisinstituut voor stad en regio. De agenda wordt jaarlijks geactualiseerd.

Download de Kennisagenda (pdf)